VNTB – Ủng hộ hay phản đối EVFTA có gì là lạ?
Quang Thành
(VNTB) – Tiến sĩ Nguyễn Quang A ủng hộ ký kết thoả thuận thương mại EVFTA vì ông tin rằng ràng buộc và cải thiện nhân quyền sẽ nằm sau khi hoàn tất Hiệp định này.
Luật sư Lê Công Định, người chuyên xử lý các vấn đề về thương mại quốc tế cũng đánh giá cao hoàn tất thoả thuận với những lợi ích thương mại to lớn.
Tiến sĩ Phạm Chí Dũng không vậy, ông không phá hoại Hiệp định, nhưng ông muốn EVFTA phải có điểm dừng để cài các yếu tố nhân quyền vào trong đó một cách chắc chắn. Quan điểm của ông là không nên vội vàng ký kết khi các ràng buộc (chế tài) nhân quyền chưa được thực thi một cách “có tâm” từ phía Nhà nước Việt Nam lẫn giám sát thực chất từ phía EU.
Khác với những quan điểm cực đoan cho rằng quan điểm của ông Quang A hay Công Định là “nhu nhược, tiếp tay cho chính quyền”, hay quan điểm của Chí Dũng là “phản dân hại nước”. Trong hệ sinh thái và góc nhìn xã hội dân sự, chúng ta nhìn nhận các quan điểm trái chiều (đối lập) trong ngay các chủ đề nhân quyền trọng yếu là điều hiển nhiên. Hiển nhiên đến mức độ, nếu đủ văn minh thì chúng ta ứng xử với các quan điểm đó như một tranh luận và cần đưa ra các lý lẽ đối đáp lại, hơn là “ném đá” với những lời lẽ đầy chất “đấu tố” hoặc sử dụng quyền lực nhà nước để ứng phó với các quan điểm đó nhân danh “lợi ích quốc gia”.
Ủng hộ hay phản đối EVFTA là câu chuyện thường tình trong một xã hội đa nguyên, và nên được khuyến khích trong trạng thái xã hội còn “áp đặt, độc quyền” tự do ngôn luận.
Câu chuyện của Tiến sĩ Phạm Chí Dũng và Tiến sĩ Nguyễn Quang A hay Luật sư Lê Công Định làm gợi nhớ lại đối lập quan điểm cách đây 100 năm về trước.
Dù cùng là nhà nho cấp tiến, theo đuổi hệ dân chủ tư sản đầu thế kỷ XX, thế nhưng trong khi Phan Châu Trinh “ dựa vào Pháp mà đánh đổ vua”, thì Phan Bội Châu ”từ chỗ đánh đỗ Pháp mà phục Việt”.
Quan điểm nào thắng thế không quan trọng ngay cả đối lập, thì hai nhà đấu tranh đó cũng không vì thế cùng khiến con thuyền dân tộc bị đắm chìm.
Do vậy, phản đối hay ủng hộ EVFTA cũng không có gì là lạ. Và ngay cả khi EVFTA được ký kết, nếu các giá trị nhân quyền được ràng buộc, giám sát tốt thì cũng là một tín hiệu tốt cho chính sự phát triển của nhân quyền Việt Nam.
Một khía cạnh khác liên quan đến EVFTA, đó là Hiệp định ký kết hay huỷ bỏ chỉ bởi lá thư hay việc bắt giữ Tiến sĩ Phạm Chí Dũng như Facebooker Nguyễn Đình Ngọc bày tỏ, nhưng nhân quyền đến từ những lá thư và sự dấn thân như thế. Dù vậy, cũng cần lưu tâm rằng, xã hội Việt Nam sẽ trở nên khác, bước ngoặt lịch sử của Việt Nam sẽ khác vào đầu thế kỷ 20 nếu như nước Nam với lịch sử 4000 năm không phải là “trẻ con” và số dân 20 triệu nhưng lại không dám chắc “ai người lớn”. Đến nay, 2019, lời thơ suy đoán về cốt cách dân tộc (quốc tính dân tộc) của nhà thơ Tản Đà vẫn hiện diện như một chân lý bất diệt trong thời đại… Hồ Chí Minh.