VNTB – Hoa Kỳ bác bỏ phần lớn yêu sách lãnh hải của Trung Quốc

VNTB – Hoa Kỳ bác bỏ phần lớn yêu sách lãnh hải của Trung Quốc

Anh Khoa dịch

 

(VNTB) – Trong mt thách thc trc tiếp nhưng ch yếu mang tính biu tượng, Pompeo nói không th đ cho Trung Quc xem vùng bin chiến lược này là ‘đế chế hàng hi ca h

 

Hong Kong – Hoa Kỳ chính thức tuyên bố phản đối một số lớn các yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông, trong một thách thức trực tiếp một cách khác thường trước các nỗ lực khẳng định việc kiểm soát của Bắc Kinh đối với vùng biển chiến lược này.

Trong tuyên bố thay đổi chính sách vào ngày thứ Hai, Ngoại trưởng Mike Pompeo mô tả quyết định này như một nỗ lực bảo vệ luật quốc tế chống lại cái mà ông ta gọi là chiến dịch “sức mạnh tạo lên quyền” của Trung Quốc nhằm dọa nạt và cưỡng ép các nước láng giềng Đông Nam Á phải nhượng bộ trước lợi ích của họ.

Trong khi Washington trước đây đã từng tuyên bố rằng họ xem các tuyên bố lãnh thổ rộng lớn của Trung Quốc trên phần lớn biển Đông là bất hợp pháp, Hoa kỳ, đến nay, lần đầu tiên chính thức bác bỏ các yêu sách cụ thể của Trung Quốc, theo các nhà ngoại giao quen thuộc với vấn đề này.

“Thế giới sẽ không cho phép Bắc Kinh xem Biển Đông là lãnh hải của họ,” Ông Pompeo nói.

Lập trường mới của Washington liên quan đến các tranh chấp trên Biển Đông có nguy cơ làm trầm trọng thêm tình trạng căng thẳng đang leo thang với Bắc Kinh về thương mại, cạnh tranh kỹ thuật, các nỗ lực của Trung Quốc nhằm gia tăng kiểm soát Hong Kong và cách họ đối xử với người Duy Ngô Nhĩ và các sắc tộc thiểu số theo Hồi giáo khác trong vùng Tân Cương. Các ảnh hưởng trên thực tế của việc thay đổi chính sách này hiện nay chưa rõ ràng, tuy vậy, nó có thể báo hiệu các nỗ lực cứng rắn hơn của Hoa Kỳ nhằm thách thức các yêu sách bị tranh chấp của Trung Quốc thông qua các biện pháp quân sự, ngoại giao hay các phương tiện khác.

Trong khi Washington không đả động đến các yêu sách đối với các đảo và các vùng đất khác, tuyên bố này đánh dấu việc hành động khác đi so với trước đây khi họ không ủng hộ bên nào trong các tranh chấp lãnh thổ hàng hải tại Biển Đông, một vùng biển giàu khoáng sản và là nơi có nhiều tuyến hàng hải cực kỳ quan trọng đi qua. Các yêu sách của Bắc Kinh chồng lấn với các yêu sách của sáu nước khác, bao gồm năm nước Đông Nam Á. Hoa Kỳ, nước không có yêu sách trong vùng lãnh thổ này, đã thường kêu gọi các bên giải quyết tranh chấp theo đường lối hòa bình và theo luật quốc tế.

“Hoa Kỳ ủng hộ các đồng minh và các đối tác tại Đông Nam Á của chúng tôi trong việc bảo vệ chủ quyền đối với các tài nguyên ngoài khơi, phù hợp với quyền và nghĩa vụ của họ theo luật quốc tế,” ông Pompeo nói.

Đại Sứ Quán Trung Quốc tại Hoa Kỳ cáo buộc Washington bóp méo sự thật và cố gây chia rẽ Trung Quốc và các quốc gia khác. “Chúng tôi khuyên Hoa Kỳ nên thực sự tôn trọng cam kết không ủng hộ một bên nào trong vấn đề chủ quyền lãnh thổ, tôn trọng nỗ lực của các nước trong khu vực vì một Biển Đông hòa bình và ổn định, và chấm dứt các nỗ lực gây rối và phá hoại hòa bình và ổn định trong khu vực,” Tòa Đại Sứ tuyên bố trong một thông báo vào ngày thứ Hai.

Tuyên bố này được đưa ra một ngày sau ngày kỷ niệm thứ tư ngày tòa trọng tài quốc tế phán quyết về tranh chấp này năm 2016, phán quyết này cho rằng các yêu sách của Bắc Kinh về quyền lịch sử và kinh tế đối với phần lớn Biển Đông là không có cơ sở pháp lý.

Tuyên bố này cũng theo sau một tuyên bố chung của các lãnh đạo các quốc gia Asean tháng trước khẳng định Công Ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982 nên là cơ sở để xác định chủ quyền và lợi ích trong các khu vực hàng hải – một hành động cứng rắn ít thấy nhằm thể hiện sự đoàn kết của các quốc gia trong vùng nhằm chống lại các yêu sách lãnh thổ rộng lớn của Trung Quốc tại Biển Đông. 

Trung Quốc là thành viên của công ước này trong khi Hoa Kỳ thì không, cho dù Washington nói họ công nhận hiệp định này như là một bộ luật quốc tế theo truyền thống và tuân thủ các điều khoản của nó.

Trung Quốc bác bỏ phán quyết năm 2016, được Tòa Trọng Tài Quốc Tế Hague đưa ra sau khi Philippines nộp đơn kiện vào năm 2013. Bắc Kinh không tham gia vụ kiện mà các quan chức Trung Quốc cho rằng tòa không có quyền tài phán trên vấn đề này. Thay vào đó, Trung Quốc tiếp tục xây dựng các đảo nhân tạo xung quanh các bãi đất đang bị tranh chấp trong Biển Đông  và củng cố chúng bằng vũ khí.

Vào thời điểm phán quyết, nội các Obama kêu gọi các bên liên quan tôn trọng phán quyết này và giải quyết khác biệt theo lối hòa bình, trong khi tái khẳng định lập trường không ủng hộ phe nào trong các tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông. Washington từ lâu đã tuyên bố rằng họ có quyền lợi trong việc duy trì quyền tự do hàng hải trong khu vực này.

Ngoại trưởng Pompeo cho rằng việc bác bỏ các yêu sách của Trung Quốc mới được tuyên bố phù hợp với lập trường của Hoa Kỳ đối với phán quyết của tòa. Ông nói “Bắc Kinh chưa hề đưa ra được các cơ sở pháp lý chặt chẽ” cho các yêu sách quyền lãnh thổ rộng lớn trên Biển Đông như được vạch ra bằng “đường chín-đoạn” được xác định một cách mơ hồ.

Trong một động thái tuyên bố vào ngày thứ Hai, Washington bác bỏ các tuyên bố của Bắc Kinh về một số vùng biển và một số vật thể – bao gồm các rặng san hô và bãi đá ngầm – gần Brunei, Malaysia, Indonesia, Philippines, và Việt Nam. Tuyên bố của ông Pompeo không cho thấy một thay đổi chính sách về các tuyên bố của Trung Quốc đối với các bãi đất nằm trên mực nước biển.

Các nỗ lực của Trung Quốc nhằm “quấy rối các hoạt động đánh cá và khai thác dầu khí của các quốc gia khác trong các vùng biển này – hay tiến hành các hoạt động này một cách đơn phương – là bất hợp pháp,” ông Pompeo nói.

Các nhà ngoại giao Hoa Kỳ đã báo trước cho các đối tác Đông Nam Á về thay đổi chính sách của Washington trước tuyên bố chính thức này, một số người trong cuộc nói.

Trong một nghiên cứu chính sách được dùng cho các cuộc họp này, Hoa Kỳ dẫn “tình trạng gia tăng cực kỳ đáng quan ngại” trong các hành vi hung hăng của Trung Quốc tại vùng biển Indo-Pacific (bao gồm Ấn Độ Dương và Tây Thái Bình Dương), bao gồm các hoạt động của hải quân, lực lượng tuần duyên và tàu cá Trung Quốc trong vùng Biển Đông.

“Các yêu sách lãnh hải của Trung Quốc tạo ra một đe dọa lớn nhất đối với tự do hàng hải trong lịch sử hiện đại,” công trình nghiên cứu nói, theo một bản sao mà tờ The Wall Street Journal thấy. “Chúng ta không thể đi vào thời đại mà những quốc gia như Trung Quốc cố khẳng định chủ quyền trên biển.”

 

Nguồn: https://www.wsj.com/articles/u-s-set-to-reject-certain-chinese-maritime-claims-in-south-china-sea-11594661229?mod=hp_lead_pos7

CATEGORIES
TAGS
Share This

COMMENTS

Wordpress (0)