VNTB- Sẽ có nhiều Việt Kiều ở Mỹ buộc phải hồi hương?

Ls. Trần Thành

(VNTB) – Bất kỳ Việt Kiều nào cũng có thể bị buộc phải hồi hương nếu như không cập nhật kịp thời về luật di trú.

Trong
tuyên bố chung Việt – Mỹ công bố vào sáng ngày 1-6-2017 (giờ Hà Nội), có một
chi tiết đáng chú ý: “Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định Việt Nam sẽ làm việc
tích cực với phía Hoa Kỳ để sớm đưa trở lại những người Việt Nam đã nhận được lệnh
phải rời khỏi Hoa Kỳ lần cuối lấy cơ sở là Hiệp định Việt Nam – Hoa Kỳ về nhận
trở lại công dân năm 2008. Hai nhà lãnh đạo cam kết sẽ thành lập nhóm làm việc
để trao đổi về vấn đề này”.

Với
chính phủ Trump thì luật về trục xuất đã thay đổi và những người chưa là công
dân Mỹ sẽ không được bảo vệ hoàn toàn như các công dân Mỹ được hưởng quyền này.
Những người không phải công dân Mỹ, bao gồm các thường trú nhân, có thể bị trục
xuất nếu phạm một số tội hình sự, dù là những tội nhỏ, như trộm cắp ở các tiệm
mua sắm, tàng trữ ma túy số lượng nhỏ, hoặc ký chi phiếu “ma”…. Họ có thể bị
trục xuất mặc dù họ đã phạm tội từ nhiều năm trước và đã thọ án đầy đủ theo
phán quyết của tòa.

Câu
hỏi đặt ra: Có phải những người Việt Nam có quốc tịch Hoa Kỳ sẽ không bị ảnh hưởng
bởi hiệp định trục xuất?. Tương tự, những người Việt Nam đến Hoa Kỳ trước ngày
12 tháng 7 năm 1995 (ngày hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao) sẽ không bị ảnh
hưởng bởi hiệp định này?.

Câu
trả lời ở hiện tại là bất kỳ Việt Kiều
nào cũng có thể bị buộc phải hồi hương nếu như không cập nhật kịp thời về luật
di trú.

Những
người Việt tại Hoa Kỳ buộc phải hồi hương như nêu trong Hiệp định, còn đồng thời
không phải là công dân của bất kỳ nước nào khác; trước đây đã cư trú tại Việt
Nam và hiện không có nơi cư trú ở nước thứ ba.

Có
một lưu ý là không đúng như tuyên bố từ Người Phát Ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam:
“Việc hồi hương công dân Việt Nam có tính đến khía cạnh nhân đạo, tính thống nhất
gia đình và hoàn cảnh của từng người trong từng trường hợp cụ thể”. Bởi tại Hoa
Kỳ, theo luật hiện hành, các vị chánh án di trú không quan tâm đến những yếu tố
nhân đạo. Những người chưa phải là công dân Hoa Kỳ có thể bị trục xuất ngay nếu
họ phạm một số tội hình sự cụ thể nào đó, mặc dù họ đang sống đúng luật và có
gia đình đang nương nhờ sự giúp đỡ của họ.

Nếu
người nào đến Hoa Kỳ trước năm 1995 và phạm tội liên quan đến ma túy, sẽ không
có nghĩa là họ đương nhiên sẽ bị trục xuất về Việt Nam. Thay vào đó, họ sẽ được
đưa vào một thủ tục được gọi là Lệnh Giám Sát. Tương tự như một án treo. Họ sẽ
phải trình diện với cơ quan Thi Hành Luật Hải Quan và Di Trú (ICE) mỗi năm và sẽ
không thể du lịch ngoài Hoa Kỳ. Nếu họ rời Hoa Kỳ, điều này sẽ giống như họ tự
trục xuất mình và sẽ không thể nào tái nhập cảnh Hoa Kỳ.

Nôm
na, dưới triều đại hành pháp của Trump, ưu tiên trục xuất được nhắm tới tất cả
những di dân không có giấy tờ hợp pháp, kể cả những người không có án tích. Nói
cách khác, nếu người Việt đang sống tại Mỹ kiểu như du học đã hết hạn Visa nhưng vẫn
không về nước, kết hôn khi đang lưu trú bằng visa du lịch trên đất Hoa Kỳ và
khi hết hạn Visa vẫn không chịu về nước…, thì cơ quan ICE có thể trục xuất những
người Việt ấy, mặc dù những người này chưa hề phạm một tội hình sự nào.