VNTB- Xuất khẩu tôm điêu đứng vì ‘kinh tế thị trường XHCN’

Thiền Lâm

(VNTB)
– Trong khi các cánh cửa cho vay đang dần
khép chặt trước mũi giới chóp bu Việt Nam, bản nghị quyết “hoàn thiện thể chế
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa” của Tổng Bí Thư Trọng được ban
hành thành văn bản đang thực sự ngáng chân chính phủ của ông Nguyễn Xuân Phúc.

Một tin buồn vừa xảy đến đối với ngành xuất khẩu tôm Việt: Bộ Thương mại Mỹ chính thức tăng thuế chống bán phá giá với tôm Việt
Nam. Trước đó, Tòa phúc thẩm liên bang đã ủng hộ một quyết định của Bộ
Thương mại Mỹ nhằm thay đổi cách đánh giá lượng hàng nhập khẩu từ Việt Nam.

Cần nhắc lại, tôm là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực
của nền kinh tế Việt Nam, với doanh thu 1,56 tỷ USD trong nửa đầu năm 2017,
tăng 16% so với cùng kì năm ngoái. Doanh số này là rất có ý nghĩa trong bối cảnh
Việt Nam đang cố duy trì số xuất siêu vào thị trường Mỹ khoảng 25 tỷ USD/năm,
hoàn toàn trái ngược với tình trạng Việt Nam phải nhập siêu đến hơn 50 tỷ USD mỗi
năm từ thị trường Trung Quốc.

Mỹ đã từng là thị trường xuất khẩu
tôm hàng đầu của Việt Nam. Tuy nhiên, Nhật Bản giờ đã trở thành nhà nhập khẩu
tôm Việt Nam lớn nhất.

Như vậy, tôm là mặt hàng xuất khẩu thứ hai của Việt Nam bị “đánh”,
sau gạo.

Vào năm 2016, nền kinh tế vẫn thường
tự hào là “một trong những nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới” đã bị giáng
một cú điếng người do thói ăn xổi ở thì.

Khối lượng xuất khẩu
gạo của Việt Nam năm 2016 chỉ đạt gần 4,9 triệu tấn với trị giá 2,2 tỉ
USD, giảm đến 26% về khối lượng và giảm đến 21% về giá trị so với năm 2015.

Bối cảnh bị giảm mạnh về xuất khẩu
gạo lại cùng lúc với lượng kiều hối chuyển về Việt Nam trong năm 2016 cũng giảm
mạnh đến 30%, chỉ còn 9 tỷ USD so với 13,5 tỷ USD “quyết tâm nhận được”.

Nhiều thị trường có giá trị xuất
khẩu gạo giảm mạnh trong năm 2016 như Philippines (giảm 65%), Malaysia (giảm
48%), Mỹ (giảm 33%), Singapore, Indonesia, Bờ Biển Ngà và Hong Kong đều đồng
loạt giảm tiêu thụ gạo Việt trong năm 2016.

Từ đầu năm 2016 đã râm ran thông tin
về gạo Việt kém chất lượng và có nguy cơ bị Mỹ trả về. Đến giữa năm 2016, thông
tin này đã trở thành hiện thực. Một số lô gạo Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ đã bị
trả về, khiến nhiều chuyên gia trong ngành lo lắng về nguy cơ gạo Việt bị liên
lụy khi xuất khẩu vào Mỹ, thậm chí có nguy cơ bị cấm nhập khẩu.

Được biết, một trong những nguyên nhân khiến Mỹ chính thức tăng thuế chống bán phá giá với tôm Việt Nam
rất có thể là do Mỹ chưa công nhận Việt Nam là nền
kinh tế thị trường.

Thực ra, Việt Nam không phải là quốc
gia tỏ ra thờ ơ với kinh tế thị trường. giới lãnh đạo quốc gia này vẫn luôn đầu
môi chót lưỡi về kinh tế thị trường, đặc biệt khi cần phải “vác rá xin viện
trợ.”

Từ năm 2013, những chuyến đi Mỹ của
các nhân vật như ông Trương Tấn Sang – khi đó còn là chủ tịch nước, và ông
Nguyễn Tấn Dũng – khi đó còn là thủ tướng, vẫn một mực đề nghị “Mỹ sớm công
nhận nền kinh tế thị trường của Việt Nam.” Không hề có tính từ “xã hội chủ
nghĩa” gắn kèm cửa miệng.

Song Hội nghị trung ương 5 của đảng cầm quyền diễn ra vào đầu
tháng Năm năm 2017 với “Nghị quyết trung ương 5 về hoàn thiện thể chế kinh tế
thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa” lại như phá hỏng cơ chế xin viện
trợ và giao thương xuất nhập khẩu.

Hậu quả là đến nay, mọi chuyện không
còn dễ lập lờ như trước. Từ tháng Bảy năm 2017, các tổ chức tín dụng lớn nhất
như Ngân Hàng Thế Giới, Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế, Ngân Hàng Phát Triển Á Châu đã
thống nhất Việt Nam sẽ phải vay tín dụng với những điều kiện không còn ưu đãi
như trước, nghĩa là với mặt bằng lãi suất sẽ tăng gấp ba và thời gian ân hạn
giảm xuống một nửa. Còn muốn có được một phần vay ưu đãi thì Việt Nam phải dứt
khoát chuyển sang nền kinh tế thị trường theo đúng nghĩa.

“Đúng nghĩa” có nghĩa là phải minh
bạch, công bằng, chống tham nhũng… như những tiêu chí của kinh tế thị trường mà
quốc tế quy định. Nhưng về tất cả nhũng mặt này, Việt Nam vẫn luôn là “điển
hình tiên tiến” trên thế giới khi nằm trong nhóm hàng đầu về tham nhũng và chót
bảng về độ minh bạch.

Ngay trước mắt, trong khi các cánh
cửa cho vay đang dần khép chặt trước mũi giới chóp bu Việt Nam, bản nghị quyết
“hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa” của Tổng Bí
Thư Trọng được ban hành thành văn bản đang thực sự ngáng chân chính phủ của ông
Nguyễn Xuân Phúc.

Ông Phúc sẽ làm thế nào để trả lời
câu hỏi “làm thế nào để một nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
được vay vốn và quan hệ thương mại song phương?” của các tổ chức tài chính quốc
tế?

Mà không vay được tiền thì lấy cái
gì để nuôi cái đảng sắp hết sạch tiền này?

Chứng quả đã lộ diện ngay trong
chuyến đi Mỹ cuối tháng Năm năm 2017 của Thủ Tướng Phúc, tại cuộc gặp giữa ông
với Bộ Trưởng Bộ Thương Mại Mỹ Wilbur Ross, khi hai bên nhắc lại “Khởi động lại
cơ chế trao đổi về quy chế thị trường cho Việt Nam.”

Trong khi còn đang lùng bùng trong
mới hỗn tạp về ý thức hệ chỉ huy kinh tế, giới chóp bu Việt Nam đã phải nhận
thêm cú sốc khi Mỹ tăng thuế chống bán phá giá với tôm Việt Nam. Kinh tế Việt, đã suy thoái đến
năm thứ chín liên tiếp, càng thêm điêu đứng.