Hào phóng quá mức
ĐBQH Lê Như Tiến tiếp tục phàn nàn về chủ trương kêu gọi thắt chặt chi tiêu ngân sách. Đặc biệt chi hội họp, tiếp khách, chi hành chính, đi nước ngoài… Chủ trương là thế nhưng tình trạng nhiều cơ quan, địa phương đang thể hiện sự hào phóng quá mức vẫn thường xuyên diễn ra.
Đây không thể coi là cách thể hiện lòng hiếu khách. Đó là tiền ngân sách. Sự phóng khoáng quá mức sẽ dẫn tới vung tay quá trán, lãng phí tạo áp lực cho ngân sách nhà nước. Trong bối cảnh chi thường xuyên liên tục tăng (hơn 70%) cho thấy đang tồn tại một tâm lý tiêu tiền dân rất dễ.
Trong bối cảnh ngân sách có hạn, nơi này muốn co, nơi kia lại muốn kéo nếu không có một kế hoạch, định mức chi tiêu cụ thể sẽ dẫn tới tình trạng cái cần chi không chi, cái không cần lại chi quá mức.
Thực tế, trong những năm qua, vốn đầu tư của Nhà nước liên tục gia tăng và chiếm tỷ lệ khoảng 30% GDP. Nhưng Kết quả kiểm toán năm 2014 mà Kiểm toán Nhà nước (KTNN) vừa gửi tới các ĐBQH hôm 21/5 cho thấy ở nhiều cấp chính quyền địa phương, các bộ, ngành và khối doanh nghiệp nhà nước còn có những biểu hiện rất tùy tiện, lỏng lẻo. Một trong những lĩnh vực lỏng lẻo về kỷ luật ngân sách nhất vẫn là về đầu tư, xây dựng cơ bản.
Tình trạng này xảy ra ở nhiều công trình do Bộ GTVT quản lý, làm chủ đầu tư như các dự án: đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai có những sai sót làm tăng giá trị các gói thầu xây lắp lên 278 tỉ đồng; dự án đầu tư mở rộng QL1 đoạn Mỹ Thuận – Cần Thơ cũng làm tăng giá trị 58,5 tỉ đồng…
Nghiêm trọng hơn, có khá nhiều công trình nghiệm thu sai khối lượng, chủng loại, đơn giá như ở dự án Nhà máy nhiệt điện Nghi Sơn 1 (gói thầu EPC thanh toán một số thiết bị dự phòng trùng lặp, không đúng chủng loại, đơn giá với số tiền 124,4 tỉ đồng); dự án cầu Nhật Tân và đường 2 đầu cầu sai khối lượng và đơn giá 10,4 tỉ đồng; dự án trụ sở mới của Bộ Ngoại giao cũng làm sai khối lượng 4 tỉ đồng.
Về những sai phạm tại địa phương, báo cáo chỉ rõ có 18/35 địa phương sử dụng cả tiền nguồn cải cách tiền lương để chi thường xuyên và một số nhiệm vụ không đúng quy định với số tiền khá lớn: gần 690 tỉ đồng.
Tình trạng lãng phí, thua lỗ còn xảy ra tại nhiều doanh nghiệp, tổng công ty nhà nước. Ở lĩnh vực ngân hàng kết quả cũng không sáng sủa hơn.
Đó là những lãng phí lớn đã được chỉ ra, tuy nhiên ĐB Lê Như Tiến cũng cảnh báo không thể xem thường và coi chi tiêu thường xuyên như tiếp khách, hội họp là chi tiêu vặt, lãng phí vặt không đáng kể so với những công trình ngàn tỉ bỏ hoang, lãng phí trong đầu tư xây dựng cơ bản.
“Đã là lãng phí thì lãng phí nào cũng là lãng phí. Tích tiểu thành đại, ngay một lúc nó là lãng phí nhỏ nhưng về lâu dài nó sẽ là lãng phí lớn. Nghiêm trọng hơn, nó tạo thành thói quen theo phản ứng dây truyền: lãng phí từ nhỏ tới lớn, lãng phí, tiêu hoang từ cấp trên xuống cấp dưới.
Như vậy, khi hội chứng lãng phí còn chưa được kiểm soát hiệu quả, ngân sách khó khăn vẫn phải đi vay để tiêu thì đầu tư nhiều sẽ gây lãng phí nhiều. Càng đầu tư, càng lãng phí”, đại biểu Tiến nói.
Địa phương tiết kiệm hàng chục tỷ đồng?
Trong tình cảnh cả nước đang “thắt lưng, buộc bụng”, các địa phương lại ra sức kêu gọi người dân tiết kiệm chi tiêu, thiết giảm ngân sách.
UBND tỉnh Lai Châu cho biết, riêng trong quý I/2015, Lai Châu đã tiết kiệm được cho nhà nước hàng chục tỷ đồng. Quản lý sử dụng ngân sách nhà nước: Thực hiện triệt để tiếp tục tiết kiệm thêm 10%.
Lai Châu đặc biệt nhấn mạnh giảm tối đa các khoản chi tiêu hội họp và tiếp khách. Dừng mua sắm tài sản, trang thiết bị, thắt chặt đầu tư công, sử dụng hiệu quả nguồn ngân sách…
Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong sản xuất, tiêu dùng của nhân dân cũng là một trong những mục tiêu hàng đầu trong chiến dịch vận động, tuyên truyền lần này. Thông qua chủ trương tuyên truyền quán triệt các cơ quan, tổ chức, người dân thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, tang lễ và lễ hội.
Lai Châu cũng vừa ghi điểm bởi trụ sở có quy mô hoành tráng, hiện đại nhất nước. Với 6 khối nhà bề thế (trong đó 2 khối nhà 9 tầng và 4 khối nhà 7 tầng) – nơi làm việc của HĐND – UBND và 36 cơ quan, đơn vị hành chính, cơ quan Đảng của tỉnh – khu hợp khối trụ sở làm việc các cơ quan Đảng, đoàn thể và hành chính tỉnh Lai Châu.
Với tổng diện tích sàn lên đến 42.000m2 và tổng mức đầu tư 554 tỷ đồng. Lai Châu đã vinh dự được đón nhận “Cúp vàng chất lượng xây dựng Việt Nam năm 2010” cho công trình có kiến trúc công sở đẹp nhất nước.
Tương tự, UBND Bình Dương cũng ra sức kêu gọi người dân tiết kiệm trong sản xuất và tiêu dùng.
UBND TP đã yêu cầu các sở-ngành, quận-huyện và các doanh nghiệp TP xác định thực hành tiết kiệm, chống lãng phí là nhiệm vụ hàng ngày của cơ quan, đơn vị; quản lý chặt chẽ các khoản chi, tiết kiệm hiệu quả các khoản chi phí hành chính; vận động xây dựng nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội theo hướng lành mạnh, tiết kiệm; hạn chế tối đa các hội nghị, cuộc họp không cần thiết; hạn chế tối đa các đoàn đi tham quan, khảo sát, học tập kinh nghiệm nước ngoài…