(VNTB) – “ Tôi không đồng ý với những gì anh nói, nhưng tôi sẽ đánh đổi cuộc đời để bảo vệ quyền được nói của anh ”.
Các nhà phát hành sách ở Pháp đã không thể nào tiên đoán được về sự hứng thú ngược dòng thời gian vào cách đây hai tuần lễ, nhưng quyển sách “ Bàn về sự khoan dung” ( “Treatise on Tolerance”) của nhà triết học Voltaire lại trở thành cơn sốt mới ở Pháp ngay sau cuộc tấn công vào tòa soạn báo Charlie Hebdo.
© Didi, Twitter | Một poster của nhà triết học Pháp Voltaire, đặt trong bối cảnh xảy ra các cuộc tấn công khủng bố Charlie Hebdo, tháng 1 năm 2015
Quyển sách này của Voltaire được xuất bản lần đầu vào năm 1763 và theo tin của truyền thông Pháp thì khắp cả nước, người ta lại đổ xô đi mua quyển này.
Người phát ngôn của nhà xuất bản Pháp Gallimard cho báo Le Figaro biết: “Có gì đó chắc chắn đang xảy ra, chúng tôi đã bán hết 120 nghìn bản sách và chúng tôi đã quyết sẽ tiếp tục tái bản.”
Quyển sách này cũng đã trở thành một đầu sách bán chạy trên Amazon ngày thứ tư 14-01-2015, đứng hạng thứ 17 ở mạng Amazon Pháp. Quyển sách này đã đi theo sát nút quyển tiểu thuyết mới “Submission” của nhà văn Michel Houellebecq, một quyển sách gây ra khá nhiều tranh cãi khi đưa ra bối cảnh nước Pháp được điều hành bởi một chính thể Hồi giáo.
Voltaire sinh ở Paris năm 1694, là một nhà văn viết nhiều sách và truyện ngắn ông đạt được cả sự ca ngợi lẫn sự chỉ trích. Ông sáng tác những tác phẩm chỉ trích Giáo hội Công giáo và đau đáu ủng hộ tự do tôn giáo, ủng hộ tự do ngôn luận.
Ông lấy cảm hứng để viết tác phẩm “Bàn về Sự Khoan Dung” sau khi Jean Calas – một tín đồ Tin lành bị xử tử vì tội đã giết chết chính con trai ruột của mình để ngăn không cho con ông cải sang đạo Thiên chúa, và Calas cho rằng mình vô tội.
Quyển sách tuyệt vời về sự khoan dung này có thể được coi như một chuẩn mực về sách lý luận, với rất nhiều dẫn chứng lịch sử thú vị, phân tích rất nhiều khía cạnh khác nhau. Ở mỗi chương ông bàn về một khía cạnh, như vì sao con người ta cần tôn trọng và chung sống hòa bình với những người khác, dù cho những người đó có tôn giáo khác, chủng tộc khác, chính kiến khác,… Tuy đề cập rất nhiều về tôn giáo, nhưng ông không hề chỉ trích gì tôn giáo.
Trong quyển sách này Voltaire đã phê phán các nhà lãnh tụ Thiên chúa giáo thiếu lòng khoan dung đối với các tôn giáo khác, và cũng gợi lại những cuộc khủng bố mà cộng đồng Thiên chúa giáo đã gặp phải trong lịch sử. Ông cũng cho rằng không một cá nhân hay tổ chức nào có thể nhân danh tôn giáo để có thể chà đạp lên luật pháp.
“ Báo thù cho Đấng Tiên tri”
Voltaire vốn nổi tiếng hơn với các tác phẩm trào phúng “Candide” và thường được người ta trích dẫn câu nói “ Tôi không đồng ý với những gì anh nói, nhưng tôi sẽ đánh đổi cuộc đời để bảo vệ quyền được nói của anh ”. Câu châm ngôn này cũng tương tự như câu ông đã viết trong thư gửi cho Abbot le Riche vào năm 1770: “ Tôi phản đối những gì anh viết, nhưng tôi cũng sẽ hi sinh cuộc đời mình để cho anh được tiếp tục viết.”
Sự yêu thích mới trở lại đây dành cho tác phẩm này của Voltaire bắt nguồn từ cuộc thảm sát các nhân viên tòa soạn báo Charlie Hebdo và cả những người do thái ở một siêu thị Paris. Những hung thủ trước khi chạy trốn khỏi hiện trường cũng đã tuyên bố là họ đã làm để “ báo thù cho Đấng tiên tri.” Các đền thờ Hồi giáo và các nhà nguyện cũng đã trở thành mục tiêu tấn công của những kẻ bài xích Hồi giáo với trên 50 các hành động quá khích nhằm vào người theo đạo Hồi ở Pháp sau sự kiện Charlie Hebdo.
Tôi là Voltaire – Je suis Voltaire
Các nhà trí thức hàng đầu cũng đã nhanh chóng làm phép so sánh Voltaire với Charlie Hebdo, Cộng đồng Voltaire tuyên bố khi những kẻ quá khích tấn công vào tờ tạp chí châm biếm thì chúng “ cũng muốn sát hại cả Voltaire.”
“Ngày nay Voltaire cũng có thể là Charlie. Giờ đây và hơn bao giờ hết, Voltaire là một tập hợp các biểu tượng của những ai không chấp nhận sát nhân nhân danh tôn giáo…”
Jean-Marie Rouart, nhà văn thành viên của Viện tiếng Pháp cũng so sánh nhà triết học với tờ tạp chí trên tờ Paris Match, “Việc này tương tự như việc họ muốn ám sát Voltaire, một anh hùng cùng chiến tuyến.”
Việc ấn bản của Charlie Hebdo bán chạy bất ngờ cùng với sách của Voltaire đã cho tất cả chúng ta thấy rằng tư tưởng của những nhà vẽ tranh biếm họa cũng như tư tưởng của Voltaire vẫn sẽ luôn tồn tại và phát triển.
Nguồn: France24