Việt Nam Thời Báo

Vai trò của Cơ quan Thanh tra giám sát NHNN ở đâu sau loạt “đại án“?

Theo Hà Giang
Tổ quốc

Hàng loạt “đại án” liên quan đến hệ thống ngân hàng gây rúng động trong thời gian qua đã khiến dư luận đặt câu hỏi về vai trò của Cơ quan Thanh tra giám sát Ngân hàng Nhà nước (NHNN).

Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng trực thuộc NHNN có chức năng tham mưu, giúp Thống đốc quản lý nhà nước đối với các tổ chức tín dụng, quản lý nhà nước về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, thanh tra hành chính, thanh tra chuyên ngành và giám sát ngân hàng trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước…Đáng nói là mỗi năm cơ quan này tiến hành hàng nghìn cuộc thanh tra lớn, bé nhưng việc chủ động công bố về sai phạm liên quan của các ngân hàng, các cá nhân là vô cùng hãn hữu.
 Vai trò của Cơ quan Thanh tra, giám sát NHNN ở đâu khi hệ thống tài chính ngân hàng liên tiếp “dậy sóng” bởi những kẻ phất lên nhanh chóng bằng cách dùng vốn ảo rút ruột hàng ngàn tỷ đồng “tiền tươi, thóc thật” của các ngân hàng. (Nguồn: Internet)
Vai trò của Cơ quan Thanh tra, giám sát NHNN ở đâu khi hệ thống tài chính ngân hàng liên tiếp “dậy sóng” bởi những kẻ phất lên nhanh chóng bằng cách dùng vốn ảo rút ruột hàng ngàn tỷ đồng “tiền tươi, thóc thật” của các ngân hàng. (Nguồn: Internet)
Năm 2014, thanh tra NHNN đã phát hiện dấu hiệu bất ổn tại ngân hàng Ngân hàng Đại Dương (Ocean Bank). Sau đó, ông Hà Văn Thắm, nguyên Chủ tịch HĐQT OceanBank bị bắt giữ. Đây cũng là trường hợp hiếm hoi NHNN chủ động công bố về sai phạm liên quan, bởi trong quá trình triển khai đề án cơ cấu lại các tổ chức tín dụng, cơ quan này đã tiến hành thanh tra pháp nhân, thanh tra chất lượng tín dụng đối với các tổ chức tín dụng và phát hiện một số vi phạm pháp luật nghiêm trọng của cá nhân ông Hà Văn Thắm.
Có thể nói, đây là trường hợp hiếm hoi bóng dáng của Cơ quan Thanh tra giám sát NHNN chủ động xuất hiện trước các vụ việc như vậy.
Theo báo Vneconomy, tại phiên xét xử sơ thẩm vụ án “bầu” Kiên và đồng phạm ngày 27/5/2014, vai trò của thanh tra hệ thống là một chi tiết được chú ý. Khi đó, tại tòa và trước các yêu cầu, đại diện NHNN từ chối công bố kết luận thanh tra Ngân hàng Á Châu (ACB) với lý do sẽ ảnh hưởng tới xã hội và đó là tài liệu mật theo quy định của ngành.
Ngại ảnh hưởng xã hội cũng chính là lý do khiến phần lớn các hoạt động và kết quả thanh tra của Ngân hàng Nhà nước nhiều năm qua không được công bố rộng rãi. Nghị định 26 mà Chính phủ mới ban hành cũng dành một điều để tránh tình huống đó. Cụ thể, điểm 2 điều 22 Nghị định 26 ghi: “Kết luận thanh tra phải được công khai, trừ những nội dung trong kết luận thanh tra thuộc bí mật nhà nước và nội dung nhạy cảm mà việc công bố có thể ảnh hưởng đến an toàn hoạt động của đối tượng thanh tra ngân hàng”.
Song, cũng vì hầu hết thông tin các cuộc thanh tra đều ẩn đi sau cơ chế trên, nên đa số công chúng không rõ cơ quan thanh tra giám sát Ngân hàng Nhà nước đã làm gì, ở đâu sau loạt sự vụ xảy ra trong thời gian qua?
Giai đoạn từ 2011 – 2012, việc kiểm tra “sức khỏe” của nhóm ngân hàng yếu kém là nhiệm vụ trọng tâm của Thanh tra NHNN. Tiếp đó, năm 2013 là năm kỷ lục của hoạt động thanh tra và kiểm toán trên toàn hệ thống. Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng tại thời điểm này đã thực hiện tới 978 cuộc thanh tra, 310 cuộc kiểm tra. Kèm với đó là trên 9.000 kiến nghị đối với các tổ chức tín dụng, 129 quyết định xử lý vi phạm hành chính đối với 118 tổ chức, cá nhân. Đặc biệt, một số vụ việc đã được cơ quan này chuyển qua cơ quan pháp luật xử lý.
Còn nhớ, đầu năm 2014, ông Nguyễn Hữu Nghĩa – khi đó là Chánh thanh tra NHNN – cho biết sẽ tập trung thanh tra chất lượng tín dụng và nợ xấu của các ngân hàng thương mại. Những tổ chức không nằm trong danh sách thanh tra cũng phải thực hiện kiểm toán về chất lượng tín dụng theo nội dung.
Dù vậy, đáng nói là sau hàng loạt các hoạt động thanh tra quyết liệt nhưng tại sao vẫn để xảy ra các sự việc đáng tiếc như trường hợp Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương tín (Sacombank) và Ngân hàng Thương mại CP Xây dựng (VNCB)?
Cuối tháng 7 vừa qua, liên quan đến kết quả điều tra vụ án Phạm Công Danh (nguyên Chủ tịch HĐQT của VNCB) cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an đã đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân tối cao truy tố về tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” đối với 4 bị can, gồm: Hà Tuấn Phước, nguyên Phó Giám đốc NHNN, Chi nhánh tỉnh Long An, nguyên Tổ trưởng Tổ giám sát Ngân hàng Xây dựng; Phạm Thế Tuân, nguyên tổ phó tổ giám sát Ngân hàng Xây dựng, thành viên Hội đồng thành viên Ngân hàng Xây dựng cùng 2 thành viên tổ giám sát NHNN là Ngô Văn Thanh, Phó phòng Kiểm tra, giám sát tuân thủ Ngân hàng Thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Long An và Lê Văn Thanh, Chánh Thanh tra NHNN, Chi nhánh Long An.
Trên thực tế, 4 bị can trên thuộc Tổ giám sát nhưng đã không thực hiện và thực hiện không đúng nhiệm vụ được giao, để Phạm Công Danh rút từ VNCB hơn 18.000 tỷ đồng, trong đó có 15.670 tỷ đồng không thể thu hồi được, gây thiệt hại nặng nề cho ngân hàng này.
Theo nguồn tin từ một chuyên gia tài chính – ngân hàng, đến thời điểm Phạm Công Danh và nguyên Tổng giám đốc VNCB Phan Thành Mai bị bắt thì đội thanh tra của NHNN đã được điều động về VNCB từ 2 năm trước (năm 2013).
“Tôi ngạc nhiên vì tại sao họ có mặt tại VNCB từ 2 năm trước mà vẫn để xảy ra những vụ việc sau đó? Có lẽ Thanh tra chưa làm hết trách nhiệm của mình và họ cũng phải chịu trách nhiệm bởi đã không có những biện pháp xử lý tức thì. Ngoài ra, người đứng đầu ngành là Chánh thanh tra thời điểm ấy cũng phải chịu trách nhiệm về những sai phạm lớn cho hệ thống của mình vì chắc chắn mọi báo cáo cuối cùng Chánh thanh tra đều phải biết”, chuyên gia này nói.
Dù 4 bị can trên đã bị truy tố, nhưng câu hỏi đặt ra ở đây là trách nhiệm của những người quản lý hệ thống, trách nhiệm của NHNN. Vai trò của Cơ quan Thanh tra, giám sát NHNN ở đâu khi hệ thống tài chính ngân hàng liên tiếp “dậy sóng” bởi những kẻ phất lên nhanh chóng bằng cách dùng vốn ảo rút ruột hàng ngàn tỷ đồng “tiền tươi, thóc thật” của các ngân hàng trong thời gian qua? Với chức năng “gác gôn” hệ thống tài chính tiền tệ, nếu Thanh tra NHNN làm tốt công tác giám sát, chắc chắn đã ngăn ngừa, phát hiện sớm các rủi ro cũng như những nguy cơ, dấu hiệu vi phạm.
Liên quan đến vụ việc tại VNCB và Sacombank, phóng viên Báo Điện tử Tổ Quốc đã gọi điện thoại cho ông Nguyễn Hữu Nghĩa – người từng giữ cương vị Chánh thanh tra NHNN trong giai đoạn này nhưng ông Nghĩa từ chối trả lời.
Một chuyên gia khác trong ngành ngân hàng chia sẻ, trong việc xử lý tái cấu trúc hệ thống ngân hàng thời gian qua, cần thẳng thắn nhìn nhận, đã có những thiệt hại đối với hệ thống ngân hàng, đối với nền kinh tế. Do vậy, cần làm rõ trách nhiệm và xử lý rốt ráo vấn đề này./.

Theo Hà Giang
Tổ quốc

Leave a Comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Việt Nam Thời Báo