Ngày 15/1, cơ quan Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) công bố kết luận điều tra, xác định Việt Nam có các hành động, chính sách, cách thức “không hợp lý” nhằm can thiệp vào thị trường ngoại hối, tạo hạn chế thương mại của Mỹ.
USTR cho biết sẽ tiếp tục đánh giá tất cả các lựa chọn có sẵn để khắc phục tình hình, và sẽ chuyển giao cho chính quyền của Tổng thống đắc cử Joe Biden.
Đây là cuộc điều tra được USTR tuyên bố bắt đầu vào tháng 10 năm ngoái theo mục 301 của Đạo luật Thương mại 1974.
Theo USTR, trong quá trình điều tra, cơ quan này cũng tham vấn Bộ Tài chính Mỹ liên quan đến cáo buộc Việt Nam thao túng tiền tệ và chính sách tỷ giá ngoại hối của Việt Nam.
Đại diện Thương mại Mỹ Robert E. Lighthizer được trích lời trong thông báo của USTR nói rằng: “các hành động, chính sách và cách làm không công bằng góp phần làm giảm giá trị tiền tệ gây hại cho người lao động và doanh nghiệp Hoa Kỳ, và cần phải được xem xét”.
Trước khi USTR có kết quả cuộc điều tra, vào ngày 16/12/2020, chính phủ Mỹ đã gắn mác Việt Nam là quốc gia thao túng tiền tệ sau khi Bộ Tài chính Mỹ công bố kết luận rằng Việt Nam đã vượt quá cả 3 tiêu chuẩn đánh giá về thao túng tiền tệ, bao gồm can thiệp vào thị trường ngoại hối, thặng dư tài khoản vãng lai và thặng dư thương mại.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Lê Minh Hưng hồi tháng 10/2020 cho biết: “NHNN chưa và sẽ không bao giờ sử dụng công cụ chính sách tiền tệ như tỷ giá để tạo lợi thế cạnh tranh không công bằng trong giao dịch thương mại và quốc tế.”
Ông Nguyễn Xuân Phúc cũng đã chối bỏ cáo buộc thao túng tiền tệ của Mỹ đối với Việt Nam khi khẳng định “quan điểm cần phải duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, lòng tin của người dân, các nhà đầu tư”, Chính phủ ông Phúc không thể phá giá mạnh đồng tiền Việt Nam vì e rằng sự xáo trộn có thể gây thiệt hại lớn đối với cả nền kinh tế.
Trong suốt quá trình USTR điều tra, các chuyên gia kinh tế Việt Nam liên tục khẳng định Việt Nam không có lý do gì phải thao túng tiền tệ.
Hoa Kỳ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Theo số liệu của Tổng cục Hải quan cho đến tháng 11/2020, xuất khẩu sang Mỹ tăng gần 25%,đạt mức 69,38 tỷ USD so với cùng kỳ. Trong khi đó nhập khẩu hàng hoá từ Mỹ chỉ đạt 12,45 tỷ USD, giảm 4,7% so với năm trước.