[ads_color_box color_background=”#e3e1e1″ color_text=”#444″]
Lời toà soạn:
Trên báo Tuổi Trẻ đưa tin tờ Bưu Điện Hoa Nam” cho chạy 6 trang báo để đưa tin về Việt Nam và Đại hội XIII, trong đó có đoạn:
“Sao vàng năm cánh bay lên”
SCMP của Hong Kong gây ấn tượng với người xem khi dành 6 trang in màu để nói về Đại hội XIII ở Việt Nam. Tờ này đã dành hẳn một trang đầu của chuyên trang “Tuần này ở châu Á” để thể hiện quốc kỳ Việt Nam.
Dòng chữ “Hãy sẵn sàng cho một kỷ nguyên Việt Nam sắp tới” được đặt bên dưới hình ảnh sao vàng 5 cánh được thể hiện như đang bay vút lên cao.
Sau đây là bản dịch của toàn bộ bài báo 6 trang này.
[/ads_color_box]
Việt Nam đánh bại coronavirus. Với nền kinh tế đang bùng nổ, liệu Việt Nam có thể đối đầu với Trung Quốc?
-
-
Trong vòng chưa đầy nửa thế kỷ, Việt Nam đã vươn lên từ đống tro tàn của chiến tranh để trở thành một cường quốc kinh tế trong khu vực mà ngay cả virus corona cũng không thể ngăn cản
-
Khi Đảng Cộng sản nhóm họp để quyết định tương lai của đảng, Việt Nam đang trên đà hiện thực hóa tiềm năng của mình. Đầu tiên, họ phải chế ngự tham nhũng và điều hướng quan hệ với Trung Quốc
-
Đại hội Đảng bắt đầu vào thứ Hai sẽ bầu ra các nhà lãnh đạo tiếp theo và công bố các mục tiêu kinh tế của đất nước. Được tổ chức trong bối cảnh đại dịch và những luồng gió địa chính trị không chắc chắn, sự kiện 5 năm một lần cũng được nhiều người coi là một thời khắc mới của Việt Nam, nhờ việc xử lý hiệu quả vi rút coronavirus và sự tăng trưởng mạnh mẽ của nền kinh tế trong những năm gần đây.
Trong khi trường hợp quốc gia Đông Nam Á được coi là cường quốc hạng trung đang gia tăng, các chuyên gia cảnh báo nước này phải đối mặt với những thách thức phía trước, trong đó có việc giải quyết sức ì quan liêu, tham nhũng, chuyên quyền và tái cơ cấu nền kinh tế.
Trận chiến quyền lực quyết liệt
Khi Đảng Cộng sản vĩ đại và tuyệt vời tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 13 kéo dài một tuần, đại hội sẽ đưa ra những quyết định vượt ra khỏi biên giới quốc gia Đông Nam Á gần 100 triệu dân này.
Khoảng 1.600 đại biểu từ khắp cả nước sẽ đến Hà Nội để tham dự cuộc họp kéo dài đến ngày 2 tháng 2, nhằm chọn ra một ban lãnh đạo mới cho một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới – và một trong những nền kinh tế ngày càng bị kẹt giữa làn sóng dữ dội Hoa Kỳ và Trung Quốc, hai đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam. Bắc Kinh, đồng sàng cộng sản của Hà Nội, và Washington, kẻ thù Chiến tranh Lạnh với mối quan hệ đang ấm dần lên, cả hai sẽ theo dõi chặt chẽ để có cái nhìn sâu sắc về hướng đi của Việt Nam. Đặc biệt, Hoa Kỳ không giấu giếm hy vọng họ có thể lôi kéo Việt Nam vào quỹ đạo của mình bằng cách xem Việt Nam là một cơ sở sản xuất toàn cầu thay thế cho Trung Quốc.
Trong bối cảnh này, có hai lĩnh vực chính cần theo dõi. Một là cuộc chiến lãnh đạo sẽ đưa hai phe có tầm nhìn khác nhau về đất nước chống lại nhau. Thứ hai là kế hoạch kinh tế 5 năm mà Quốc hội dự kiến sẽ thông qua.
Trong khi cuộc chiến lãnh đạo có vẻ sẽ được tiến hành bằng một loạt các cuộc bỏ phiếu – các đại biểu sẽ chọn một Ủy ban Trung ương, Uỷ ban Trung ương sẽ chọn một bộ chính trị và từ đó là chọn tổng bí thư – Bill Hayton, một thành viên của tổ chức tư vấn châu Á có trụ sở tại London. – Chương trình Thái Bình Dương tại Chatham House, xem Đại hội Đảng là một “cuộc chiến giành quyền lực tàn khốc”, mà các hoạt động thực sự diễn ra bí mật vài tháng, hoặc thậm chí nhiều năm trước đại hội.
Ông nói rằng kể từ Đại hội lần rồi, cuộc chiến đã diễn ra giữa những người “trung thành” tin rằng đảng phải là quyền lực tối cao của Việt Nam và “những người theo chủ nghĩa tự do” sẵn sàng khoan dung linh hoạt hơn đối với động lực phát triển kinh tế.
Việt Nam chính thức có bộ máy lãnh đạo gồm “tứ trụ” là tổng bí thư, thủ tướng, chủ tịch nước và chủ tịch quốc hội. Tuy nhiên, tổng bí thư được nhiều người coi là người quyền lực nhất. Ông Nguyễn Phú Trọng hiện nay 76 tuổi, vừa là tổng bí thư vừa là chủ tịch nước, nhưng ông được cho là sẽ từ chức vì vấn đề sức khỏe và được cho là sẽ ưu ái giao lại cho người kế vị là Trần Quốc Vượng, 67 tuổi, chủ tịch văn phòng trung ương đảng, đi đầu trong chiến dịch chống tham nhũng tích cực của ông Trọng.
Đối thủ lớn nhất của Vượng cho vị trí đầu bảng có thể là Thủ tướng đương nhiệm Nguyễn Xuân Phúc, 66 tuổi, một nhà kỹ trị đã nhận được sự công nhận rộng rãi vì vai trò hiệu quả trong việc xử lý đại dịch corona (Việt Nam đã ghi nhận hơn 1.500 ca nhiễm và chỉ 35 ca tử vong).
Tuổi tác có thể là một yếu tố phức tạp, vì tuổi nghỉ hưu bắt buộc phải là 65. Ông Carl Thayer, giáo sư danh dự môn chính trị tại Đại học New South Wales Canberra, nói rằng mặc dù đã được miễn trừ vào năm 2016 do “thành tích xuất sắc”, nhưng “rất khó có khả năng ông Trọng sẽ được tái bổ nhiệm vào nhiệm kỳ thứ ba” vì đã bị đột quỵ vào năm 2019. Trong khi cả ông Vượng và ông Phúc đều vượt quá giới hạn tuổi, Ông Thayer cho biết một thỏa hiệp đã đạt được là cả hai sẽ được miễn trừ.
Nếu ông Phúc đảm nhận vị trí cao nhất, vai trò thủ tướng tập trung vào kinh tế sẽ để ngỏ. Ông Phạm Minh Chính, trưởng ban tổ chức trung ương, được cho là một ứng cử viên thay thế ông Phúc, mặc dù ông Chính không có kinh nghiệm kinh tế nhiều như những người đã từng giữ vai trò này.
Nếu được chọn, ông Chính sẽ là thủ tướng Việt Nam đầu tiên chưa từng giữ chức vụ phó thủ tướng. Một ứng cử viên khác có trình độ kinh tế nhiều hơn cũng có thể tham gia tranh cử chức thủ tướng là Vương Đình Huệ, cựu phó thủ tướng hiện là bí thư Thành ủy Hà Nội.
Ông Hayton cho biết cuộc chiến giữa những người trung thành và những người theo chủ nghĩa tự do sẽ tiếp tục bất kể điều gì xảy ra trong cuộc chiến lãnh đạo và có theo cách nào đi nữa, thì “kết quả cũng giống nhau: tăng cường mở cửa kinh tế kết hợp với chủ nghĩa chuyên chế chính trị đang diễn ra.”
Những ai muốn tiên đoán thì tốt hơn nên nhìn xa hơn sự xáo trộn các cấp bậc lãnh đạo.
Linh Nguyen, phó giám đốc tư vấn rủi ro của Control Risks, cho biết những thay đổi lớn có thể xảy ra ở chính quyền cấp bộ và cấp tỉnh.
“Đây là nơi chúng ta có thể thấy những thay đổi trong chính sách xác định chiến lược phát triển kinh tế của Việt Nam trong 5 năm tới”, Linh nói.
Không giống như ông Thayer, bà Linh cảm thấy có một mối lo ngại rằng Điều lệ Đảng có thể được sửa đổi để cho phép Trọng tiếp tục làm tổng bí thư.
“Nếu vậy, điều này sẽ tạo tiền lệ cho những lãnh đạo tương lai có thể lợi dụng vì lợi ích cá nhân hơn là lợi ích của đất nước”, bà Linh cảnh báo.
Nếu ông Trọng không từ chức, ông sẽ trở thành tổng bí thư tại vị lâu nhất kể từ thời Lê Duẩn, người cầm quyền bằng nắm đấm sắt sau cái chết của nhà cách mạng sáng lập Việt Nam Hồ Chí Minh.
Ngôi sao đang lên của Châu Á
Thành công của Việt Nam trong việc phòng chống COVID-19 không chỉ nâng tầm danh tiếng của ông Phúc mà còn danh tiếng lớn hơn của Việt Nam.
Bên cạnh việc ghi dấu ấn về quản trị có năng lực, sự thể hiện mạnh mẽ chống lại COVID-19 đã chuyển thành lợi ích kinh tế khiến Việt Nam trở thành một trong số ít quốc gia trên thế giới đạt mức tăng trưởng tích cực trong năm ngoái – củng cố lập luận của những người cho rằng nên xem Việt Nam như một cường quốc bậc trung đang lên.
Kể từ khi cách ly với thế giới vào tháng 3 năm ngoái, hệ thống giám sát nghiêm ngặt, thời gian cách ly bắt buộc và xét nghiệm corona trên diện rộng, những điều này đã giành được sự khen ngợi từ khắp nơi trên thế giới.
Tổ chức y tế thế giới ghi nhận Việt Nam đã tiến tới “chung sống an toàn với Covid-19”, khi đã đạt được các mục tiêu kép là kiểm soát dịch bệnh và phát triển kinh tế.
Lye Liang Fook, thành viên cấp cao và điều phối viên của Chương trình Nghiên cứu Việt Nam tại ISEAS-Viện Yusof Ishak ở Singapore cho biết điều này cho phép Hà Nội tập trung vào việc lấy lại đà tăng trưởng.
“Nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng 2-3% vào năm 2020, đây là một bước phát triển rất tích cực trong bối cảnh tăng trưởng âm ở nhiều nước khác,” Lye nói.
Năm nay, kinh tế Việt Nam dự kiến sẽ tăng trưởng hơn 6%, sự phát triển sẽ củng cố khẳng định Việt Nam là “ngôi sao đang lên” của Châu Á.
Nhà kinh tế cấp cao Irvin Seah của Tập đoàn DBS, đã sử dụng thuật ngữ đó để chỉ Việt Nam trong một báo cáo năm 2019, tin rằng Việt Nam cuối cùng đã “đến tuổi trưởng thành” khi các nền tảng kinh tế mạnh mẽ và các chính sách được cân nhắc hợp lý được kết hợp để đảm bảo triển vọng dài hạn thuận lợi.
Seah cho biết Việt Nam đã trải qua một quá trình chuyển đổi kể từ hơn một thập kỷ trước khi nước này phải vật lộn với lạm phát lên đến 28%, tăng trưởng yếu và đồng tiền mất giá nhiều.
Từ năm 2012, Hà Nội đã xoay chuyển tình thế bằng cách thắt chặt chính sách tiền tệ và tập trung cải cách các doanh nghiệp nhà nước, khu vực tài chính và đầu tư công.
Kể từ đó, nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng trung bình 6,4%, lạm phát ổn định và bắt đầu vượt trội so với các đối thủ trong khu vực.
Seah viết: “Xét về quy mô nền kinh tế, Việt Nam dự kiến sẽ đứng vào hàng ngũ một số nền kinh tế tương đối phát triển hơn trong khu vực trong thập kỷ tới”, nhờ thành công của các khu công nghiệp tổng hợp cao, vị trí chiến lược trong chuỗi cung ứng khu vực, ưu đãi thuế hấp dẫn, thuế suất doanh nghiệp thấp và lực lượng lao động cạnh tranh.
Seah không phải là cổ động viên duy nhất cho sự phát triển của Việt Nam.
Tháng 10 năm ngoái, Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam cho biết sự chuyển đổi của đất nước từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang thị trường đã biến nước này từ một trong những nước nghèo nhất thế giới thành một nước có thu nhập trung bình thấp hơn.
Báo cáo cho biết: “Từ năm 2002 đến năm 2018, GDP bình quân đầu người đã tăng 2,7 lần, đạt hơn 2.700 đô la Mỹ vào năm 2019 và hơn 45 triệu người đã thoát khỏi đói nghèo”.
Tháng này, The Economist Intelligence Unit báo cáo rằng Việt Nam đã vượt qua Trung Quốc và Ấn Độ để trở thành một điểm đến hấp dẫn đối với đầu tư nước ngoài trực tiếp (vốn FDI) ở châu Á và là một trung tâm mới cho ngành sản xuất giá rẻ trong chuỗi cung ứng châu Á.
Đà tăng trưởng thêm
Ivan V. Small, một thành viên cao cấp thỉnh giảng tại Chương trình Nghiên cứu Việt Nam của ISEAS, cho biết tốc độ tăng trưởng của Việt Nam sẽ tiếp tục như ngành du lịch phục hồi sau đại dịch. Sản xuất và xuất khẩu nông sản – từ điện thoại thông minh, vi mạch và điện tử cho đến dệt may, giày dép, cà phê và gạo – cũng có khả năng tăng trưởng.
Small cho biết sự tăng trưởng này sẽ được thúc đẩy nhờ chiến lược đầu tư “China Plus One” ( Trung Quốc +1), trong đó nhiều công ty nước ngoài, được thúc đẩy bởi Chiến tranh thương mại Mỹ – Trung, đang có kế hoạch chuyển (hoặc đã chuyển) các cơ sở sản xuất sang Việt Nam như một cách để tránh đầu tư vào Trung Quốc và đa dạng hóa chuỗi cung ứng của họ.
Cuộc chiến thương mại leo thang với Washington cũng đã thúc đẩy sự hấp dẫn của Việt Nam bằng cách tăng thuế đối với hàng hóa nhập khẩu của Trung Quốc, khiến các công ty kinh doanh tại nền kinh tế lớn nhất châu Á trở nên đắt đỏ hơn.
Seah từ DBS cho biết quá trình đa dạng hóa khỏi Trung Quốc đã bắt đầu từ vài năm trước nhưng đã được đẩy nhanh vì cuộc chiến thương mại.
Seah nói: “Việt Nam chắc chắn là nước hưởng lợi chính”, đồng thời cho biết thêm rằng ông kỳ vọng xu hướng này sẽ tiếp tục.
Về hàng loạt các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết trong những năm gần đây, chẳng hạn như Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam và Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), Small cho biết những điều này sẽ tạo ra nhiều cơ hội hơn và hội nhập sâu hơn nữa cho Việt Nam vào khu vực.
“Việt Nam cũng có cam kết mạnh mẽ trong việc phát triển công nghệ và thúc đẩy nền kinh tế kỹ thuật số ngày càng phát triển”, ông Small nói thêm.
Ông Hayton cho biết các công ty bản địa và các tập đoàn trong nước như Vingroup là một nguồn tăng trưởng khác.
Được xem như là Hyundai hay Samsung của Hàn Quốc, Vingroup có vẻ sẽ thống trị thị trường quê hương trong khi xuất khẩu sản phẩm của họ ra khắp thế giới. Ngoài bất động sản và nghỉ dưỡng, tập đoàn này còn mở rộng sang siêu thị mini, trường học, chăm sóc sức khỏe, thậm chí cả ô tô và điện thoại thông minh.
“Cho đến nay, thành công của Vingroup vẫn còn hạn chế, vì hầu hết hàng xuất khẩu của Việt Nam là từ các công ty nước ngoài có trụ sở tại Việt Nam như Samsung. Nhưng chúng ta sẽ có được một số manh mối về định hướng tương lai từ Quốc hội, ”Hayton nói.
Quyền lực hạng trung đang lên
Sự phát triển kinh tế đáng kể của Việt Nam được nhiều người coi là sự xác nhận rằng nước này chỉ trong vài thập kỷ đã hoàn thành quá trình chuyển đổi từ bờ vực đổ nát vào cuối chiến tranh Việt Nam trở thành một cường quốc bậc trung hoàn toàn (và vẫn đang trỗi dậy).
Đó là một sự thay đổi không hề mất đi đối với Jim Laurie, phóng viên khu vực của hãng tin NBC của Mỹ từ đầu những năm 1970.
Nhớ lại cuộc rút quân của Mỹ khỏi Sài Gòn – thành phố Hồ Chí Minh ngày nay – vào năm 1975, Laurie cho biết ông rất có ấn tượng với việc tiếp quản thành phố tương đối “nhẹ nhàng” so với việc tiếp quản Campuchia gần đó trong cùng năm với “chủ nghĩa cực đoan cực đoan và sự tàn ác của Khmer Đỏ”.
Khi Laurie trở lại Sài Gòn vào năm 1979, tất cả các cơ sở kinh doanh đã bị quốc hữu hóa, một số tài sản tư nhân bị tịch thu, và đất nước rơi vào nghèo khó.
“Nền công nghiệp nhà nước bị đình trệ. Tình trạng thiếu gạo đã diễn ra. Chỉ có các cửa hàng nhỏ và chợ đen là còn mở cửa, ”Laurie, cũng là tác giả của quyến Chiếc trực thăng cuối cùng: Hai cuộc đời ở Đông Dương.
Sau Đại hội Đảng lần thứ 6 năm 1986, Việt Nam tuyên bố Đổi mới, hay cải cách kinh tế, chấm dứt nông nghiệp tập thể hóa và trao một vai trò lớn hơn cho các lực lượng thị trường. Vào thời điểm Laurie trở lại thành phố biển Đà Nẵng vào những năm 1990, lần này, ông đã có ấn tượng với những thay đổi khi thành phố này nổi lên như một hình mẫu về cải cách kinh tế và tư nhân hóa. Laurie nhớ lại: “Chính quyền trung ương dường như đã cho chính quyền cấp tỉnh và thành phố được nới lỏng hơn, cho phép thành phố thu hút đầu tư nước ngoài”.
Trong những năm gần đây, khi đất nước đang củng cố sự thay đổi kinh tế được Laurie chứng thực, các học giả Việt Nam ngày càng thúc giục nước này tự xem và hành xử như một cường quốc bậc trung bằng cách tham gia nhiều hơn trong hợp tác kinh tế và an ninh khu vực.
Viện Lowy năm 2020 xếp Việt Nam được hạng thứ 12 trong số 26 quốc gia trong khu vực về sức mạnh toàn diện, thứ 11 về năng lực quân sự và được ca ngợi là “một cường quốc bậc trung ở Châu Á”.
Lye nhắc đến hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un tại Hà Nội vào năm 2019, như một bằng chứng cho thấy Việt Nam đã bắt đầu đóng một vai trò nào đó ở cấp độ quốc gia.
Từ năm 2014, Việt Nam cũng đã tham gia các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc và khánh thành Trung tâm Gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc tại Hà Nội. Tháng 7 năm ngoái, Việt Nam đã công bố kế hoạch nâng cấp trung tâm này thành một cơ sở cấp khu vực cho khu vực Châu Á Thái Bình Dương.
“Đây là những dấu hiệu cụ thể cho thấy Việt Nam đang tìm cách đóng một vai trò lớn hơn tương xứng với khả năng và mức độ tiện nghi của mình,” Lye nói.
Ông Huỳnh Tam Sang, giảng viên quan hệ quốc tế tại Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, viết trong tháng này rằng đã đến lúc cần đánh giá lại vị trí của Việt Nam trong bảng xếp hạng cường quốc.
Ông Sang cho biết nước này vẫn chưa chính thức chấp nhận khái niệm trở thành một cường quốc bậc trung vì điều này có thể được “giải mã là đảm nhận một vai trò lớn hơn ở Đông Nam Á, do đó thách thức Trung Quốc ở sân sau của mình”.
Tuy nhiên, ông Sang lưu ý những lời kêu gọi của các học giả Việt Nam về việc Hà Nội được công nhận là một cường quốc bậc trung đã ngày càng xuất hiện trên các phương tiện truyền thông trong nước, bao gồm cả các cơ quan do chính phủ điều hành.
Ông Sang nói, để Việt Nam công khai thừa nhận vị thế cường quốc trung gian của mình sẽ đòi hỏi Việt Nam phải tự tin hơn về khả năng của mình và sự hỗ trợ từ các đối tác khu vực của Mỹ và Hà Nội.
Vượt lên Cường quốc hạng trung
Bất chấp thành công tương đối của Việt Nam trong bối cảnh đại dịch, các nhà phân tích cho rằng Hà Nội cần phải vượt qua một số rào cản để duy trì tốc độ tăng trưởng và thuyết phục những người chỉ trích. Những thách thức bao gồm giải quyết tham nhũng và chủ nghĩa thân hữu, cải cách triệt để các doanh nghiệp nhà nước và đảm bảo tính minh bạch về mặt pháp lý và trách nhiệm giải trình.
Ông Sang nói rằng nạn tham nhũng tràn lan đã gây ra sự phẫn nộ trên diện rộng, đồng thời nói thêm rằng mặc dù chiến dịch chống tham nhũng do ông Trọng lãnh đạo đã đạt được nhiều thành công, nhưng vẫn gây tranh cãi do liên quan đến đấu đá nội bộ giữa các đảng viên. Trong 5 năm qua, hơn 2.500 đảng viên đã bị kỷ luật vì tham nhũng.
Ông Sang cho biết có những lo ngại về việc liệu các nhà lãnh đạo mới sau Đại hội có cam kết chống tham nhũng quyết liệt như ông Trọng hay không.
Phua Koon Kee, Giám đốc điều hành kiêm đồng sáng lập Aquarius Việt Nam, cho biết trong những năm gần đây, tình trạng quan liêu và tham nhũng đã được giải quyết ở các mức độ thành công khác nhau, nhưng hoạt động chống lại chủ nghĩa thân hữu lại không theo kịp.
Phua, một người Singapore đã sống và làm việc ở Việt Nam gần ba thập niên, cho biết chủ nghĩa thân hữu trong các công ty nhà nước đã dẫn đến “chi phí ẩn” cao cho các doanh nghiệp vì họ cần phải “bôi trơn” đúng cá nhân để được phê duyệt dự án.
“Hoặc tuân theo các quy tắc hoặc bị loại ra hệ thống,” Phua nói.
Ông Small cho biết mặc dù các cải cách tại các doanh nghiệp nhà nước đã mở đường cho các tập đoàn mới hoạt động hiệu quả và tinh gọn hơn, các công ty này vẫn kiểm soát các lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế và có thể vận động để bảo hộ mậu dịch, trợ cấp, bãi bỏ quy định và tiếp cận thị trường ưu đãi, dẫn đến “xung đột lợi ích công và tư nhân ”.
Ông Small nói thêm rằng việc tập trung vào tăng trưởng vượt bậc của Việt Nam có nghĩa là các thách thức khác đã bị bỏ qua. Những điều này bao gồm nhu cầu phân phối của cải và các trung tâm đầu tư ngoài các thành phố trọng điểm như Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và Hà Nội.
“Xung đột đang diễn ra với Trung Quốc về Biển Đông sẽ tiếp tục gây khó khăn cho quan hệ ngoại giao Trung Quốc-Việt Nam cũng như quan hệ chuỗi cung ứng kinh tế, ”Small nói.
Vơi 70% vận tải biển toàn thế giới đi qua Biển Đông, nhiều nhà phân tích cảnh báo bất kỳ tranh chấp nào trong khu vực sẽ có tác động toàn cầu đến cả hoạt động vận chuyển hàng hóa và chuỗi cung ứng khu vực.
Ông Thayer nói thêm rằng việc Trung Quốc quấy rối các nỗ lực của Hà Nội nhằm phát triển nguồn khí đốt ở vùng biển gần Bãi Tư Chính – rạn san hô ở cực tây trong chuỗi Trường Sa giàu tài nguyên, và trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) và thềm lục địa của Việt Nam – cũng là một mối lo ngại.
Bắc Kinh nói rằng khu vực này nằm trong “đường chín đoạn” mà họ sử dụng để tuyên bố chủ quyền đối với 80% Biển Đông. Từ năm 2017 đến năm 2019, trước sức ép của Trung Quốc, Việt Nam đã hủy hợp đồng với các công ty dầu khí nước ngoài đang hoạt động trong khu vực.
“Bất kỳ nỗ lực nào của Việt Nam nhằm nối lại hoạt động thăm dò và phát triển trong vùng biển mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền sẽ dẫn đến sự can thiệp của Trung Quốc,” ông Thayer nói thêm.
Ông Sang nói rằng là “kẻ thù không đội trời chung” của Việt Nam, chiến lược của Trung Quốc sẽ tiếp tục thách thức và kiểm tra nỗ lực của các nhà lãnh đạo Việt Nam trong việc thúc đẩy quan hệ với các nước “cùng chí hướng” như Nhật Bản, Nam Triều Tiên, Ấn Độ và Úc. Ông Sang cũng bày tỏ lo ngại rằng Brunei, nước sẽ là chủ tịch năm 2021 của Asean, có thể không cam kết như Việt Nam – chủ tịch năm ngoái – trong việc thúc đẩy vai trò trung tâm của ASEAN do mối quan hệ chặt chẽ giữa họ với Trung Quốc,vương quốc Brunei vốn phụ thuộc vào Bắc Kinh trong các dự án đầu tư và cơ sở hạ tầng.
“Việc Brunei điều hướng cuộc cạnh tranh chiến lược Mỹ-Trung trong khi vẫn duy trì sự gắn kết và hội nhập của ASEAN sẽ không dễ dàng. Việt Nam nên chuẩn bị kỹ lưỡng cho các kịch bản tiêu cực,” ông Sang nói thêm.
Ông Hayton cho biết “các nhà tài phiệt trong nước” có thể hạn chế cạnh tranh và kìm hãm sự phát triển của đất nước. Những “đầu sỏ” này bao gồm những người thống trị khu vực tư nhân trong nước và những người có quyền kiểm soát hiệu quả đối với các khu vực và lĩnh vực cụ thể của nền kinh tế.
Họ cũng là những người kiểm soát các tổ chức độc quyền nhà nước vận hành cơ sở hạ tầng quốc gia, một dấu hiệu cho thấy đảng đang tiếp tục chỉ đạo các tổ chức lớn “từ đằng sau hậu trường”, theo Hayton.
Hayton nói: “Kết quả là sự kìm hãm tăng trưởng kinh tế trong một số lĩnh vực và tắc nghẽn trong phát triển cơ sở hạ tầng.
Ông Phua cảnh báo rằng nếu đại dịch tiếp tục, nếu không có các gói kích cầu của Chính phủ, nền kinh tế Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng.
Chỉ ra việc một số quốc gia khác đã mở cửa biên giới thận trọng ra sao, ông Phua cho biết việc cho phép một số ngành du lịch – đóng góp gần 10% GDP của cả nước – sẽ cho phép Việt Nam đạt mức tăng trưởng ước tính từ 6 đến 8% trong năm nay.
Thông tin bổ sung của Bloomberg và Reuters
*Bản lược dịch trên báo vietnamnet.vn: Báo quốc tế ca ngợi Việt Nam nhân dịp Đại hội Đảng
Nguồn: South China Morning Post