VNTB – Bao giờ sửa luật để có quyền tự do công đoàn?
Hiền Vương
(VNTB) – Những hồ hởi về quyền tự do công đoàn khi CPTPP được ký kết và hiệu lực, cho tới EVFTA, song lại chưa thấy việc lưu ý là nếu vẫn không sửa Luật Công đoàn hiện hữu thì khó thể có quyền tự do công đoàn.
Cho tới nay ở Việt Nam chỉ có một công đoàn duy nhất là Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam, được định nghĩa là một tổ chức chính trị – xã hội dưới sự lãnh đạo của Đảng, và quản lý của Nhà nước thông qua Luật Công đoàn.
Quan sát các bàn luận thời gian qua ở các kỳ họp Quốc hội lẫn những nghị quyết được ban hành từ phía cơ quan Đảng như Thường trực Ban Bí thư, Bộ Chính trị…, đều chưa thấy đề cập sửa đổi Luật Công đoàn và cập nhật tính tương thích về mặt Hiến pháp của quyền tự do công đoàn.
Nhà báo Phạm Chí Dũng lúc còn được quyền tự do viết lách, ông đã cảnh báo trong một bài viết đăng trên VOA, “Liên minh châu Âu (EU) và Phái đoàn châu Âu tại Việt Nam có thể sẽ phải nhận thêm một bài học đắt giá nữa do thái độ cả tin thái quá đối với một chính thể đã có quá nhiều bài học để chẳng xứng đáng nhận được một chút tin cậy nào về ‘cải thiện nhân quyền’ (…) Hãy nhớ lại cuộc điều trần về chủ đề EVFTA – nhân quyền do Ủy ban Thương mại quốc tế châu Âu tổ chức vào ngày 10 tháng Mười năm 2018 tại Brussels, Bỉ. Khi đó, bà Granwander Hainz đã chỉ thẳng ra rằng những lời hứa về ILO của Việt Nam chỉ là lời hứa suông từ trước giờ vì chưa có gì được thực hiện, cũng như các cam kết về nhân quyền chỉ toàn có tiêu đề mà không có nội dung cụ thể” (https://www.voatiengviet.com/a/evfta-cong-uoc-87-98-cong-nhan/4935870.html).
Có đồn đoán, một trong số lý do chính khiến nhà chức trách phải bắt giữ ông Phạm Chí Dũng vào tháng 11 năm ngoái, vì ngại ngần ông sẽ tiếp tục mạnh miệng kêu gọi cho các quyền nhân sự, như quyền tự do công đoàn, quyền tự do báo chí, quyền tự do lập hội, quyền tự do biểu tình… như một áp lực về chính sách trong các điều khoản ràng buộc cho thỏa thuận ký kết các hiệp định thương mại tự do (FDA).
Giờ thì EVFTA đã ký kết trong bối cảnh dịch bệnh virus corona từ Trung Quốc đang lây lan mạnh toàn cầu. Thoạt nhìn có vẻ tạm thời mọi câu chuyện về nhân quyền từ EVFTA được gác lại trước cơn khủng hoảng dịch bệnh. Song nếu nhìn tường tận hơn, không khó để nhận ra rằng đảng cộng sản Việt Nam sẽ lâm vào cảnh bị chỉ trích mạnh mẽ, nếu như lại có cách hành xử trong dịch bệnh giống như quốc gia cùng thể chế cộng sản là Trung Quốc.
Trong tình cảnh lúc này, nhân quyền không là chuyện của sắc màu chính trị, mà đó là quyền của người dân phải được biết sự thật về dịch bệnh, quyền phải được biết vì sao lại xuất khẩu trang y tế sang Trung Quốc, và phó mặc dân tình Việt Nam khốn đốn trong tìm kiếm mua khẩu trang y tế?
Có thể quyền tự công đoàn còn xa xôi, nhưng quyền được biết trong bối cảnh dịch bệnh chính là quyền được sống mà người dân cần phải được có đầy đủ ngay lúc này.