Việt Nam Thời Báo

VNTB – Bi – Trí – Dũng hay Tham – Sân – Si?

Tỳ kheo Dhammika

(VNTB) – Có ý kiến dường như là với “tham – sân – si”, nên mới xảy ra chuyện một vị thượng tọa sẽ ra tòa như vụ “tịnh thất Bồng Lai”.

Cuối tháng 6 này khả năng một vị từng là chức sắc của Giáo hội Phật giáo Việt Nam TP.HCM sẽ hầu tòa với tư cách là nguyên đơn trong vụ án mà người dân quen gọi là “tịnh thất Bồng Lai”. Phải chăng vì “tham – sân – si”, nên vị thượng tọa mới sẵn sàng ra tòa trong vụ “tịnh thất Bồng Lai”?

Rộng đường dư luận, trang Việt Nam Thời Báo xin trích giới thiệu lược dịch của Bình An từ bài “Basic Buddhism: A Five-Minute Introduction” (Căn bản Phật giáo: Giới thiệu trong năm phút), trong quyển “Good Question, Good Answer”, tác giả là tỳ kheo Dhammika, qua đó hy vọng quý bạn đọc tự có được câu trả lời về việc vì sao lại có một vị trụ trì chùa dường như vẫn còn lắm “hỉ – nộ – ái – ố”.

+ Hỏi: Phật tử có tôn thờ các thần tượng không?

O Đáp: Những người Phật tử tỏ lòng tôn kính các hình ảnh của Đức Phật, nhưng không tôn thờ, cũng không van xin những điều lợi lạc.

Một pho tượng Phật ngồi trong tư thế với hai tay dịu dàng đặt trên vế, với nụ cười từ bi, nhắc nhở chúng ta nỗ lực phát triển tình thương và an định nội tâm. Lễ lạy tượng Phật là để tỏ lòng biết ơn về các lời dạy của Ngài.

+ Hỏi: Có phải có nhiều tông phái Phật Giáo không?

O Đáp: Có nhiều tông phái trong Phật Giáo là vì có những khác biệt về văn hóa và truyền thống lịch sử của mỗi quốc gia. Tuy nhiên, căn bản của Phật Giáo vẫn không thay đổi, đó là Pháp hay Chân lý.

+ Hỏi: Phật Giáo có tính khoa học không?

O Đáp: Khoa học là tri thức được kết hợp thành hệ thống, qua các dữ kiện được quan sát và thực nghiệm và đề ra các định luật tổng quát của thiên nhiên. Cốt lõi của Phật Giáo phù hợp với định nghĩa đó, bởi vì Tứ Diệu Đế hay Bốn Sự Thật Thâm Diệu, có thể được thử nghiệm và minh chứng bởi bất kỳ người nào, và ngay chính Đức Phật cũng đã từng nói với các đệ tử rằng họ phải thực chứng các lời dạy của Ngài, mà không nên chỉ tin suông. Phật Giáo dựa nhiều trên trí tuệ, hơn là lòng tin.

+ Hỏi: Đức Phật đã dạy những gì?

O Đáp: Đức Phật đã giảng dạy rất nhiều đề tài, nhưng các điều căn bản trong Phật Giáo có thể tóm tắt trong Tứ Diệu Đế và Bát Chánh Đạo.

+ Hỏi: Diệu đế thứ nhất là gì?

O Đáp: Khổ Đế, chân lý thâm diệu đầu tiên, nói rằng đời sống là đau khổ, nghĩa là phải chịu đau đớn thể xác, già nua, bệnh hoạn, rồi chết. Ta cũng phải chịu đau khổ về mặt tâm lý như cô đơn, phiền giận, bực bội, sợ hãi, bối rối, thất vọng, sân hận. Đây là một sự kiện hiển nhiên, không thể chối cãi.

Đây là thực tế khách quan, không phải bi quan; vì bi quan là mong đợi những điều gì trở nên tệ hại. Mặt khác, Phật Giáo giải thích cách thức giải quyết các đau khổ đó và cách thức để có hạnh phúc thật sự.

+ Hỏi: Diệu đế thứ nhì là gì?

O Đáp: Tập Đế, chân lý thâm diệu thứ nhì, dạy rằng tất cả mọi đau khổ đều do ái dục và tham thủ. Ta sẽ bị phiền khổ nếu ta mong đợi người khác phải tuân theo ý muốn của mình, phải làm giống như mình, nếu ta không được những gì mình muốn, v.v.

Ngay cả khi ta muốn và được, điều này cũng không bảo đảm có hạnh phúc. Tâm khát khao ham muốn cướp đoạt của ta niềm vui được thỏa lòng và hạnh phúc. Thay vì kiên trì chiến đấu để thành đạt điều mong muốn, hãy cố gắng sửa đổi chính cái lòng ước muốn của mình.

+ Hỏi: Diệu đế thứ ba là gì?

O Đáp: Diệt Đế, chân lý thâm diệu thứ ba, là có thể chấm dứt đau khổ và đạt được trạng thái thỏa lòng và hạnh phúc. Khi ta dứt bỏ ái dục, vốn là vô ích, và tập sống từng ngày, chúng ta bắt đầu sống an vui và tự do. Chúng ta sẽ có nhiều thì giờ và năng lực để giúp đỡ người khác. Trạng thái ấy được gọi là Niết Bàn.

+ Hỏi: Diệu đế thứ tư là gì?

O Đáp: Đạo Đế, chân lý thâm diệu thứ tư, là con đường đưa đến chấm dứt đau khổ. Con đường này gọi là Bát Chánh Ðạo.

+ Hỏi: Bát Chánh Đạo là gì?

O Đáp: Đó là con đường gồm 8 yếu tố chân chánh: Chánh Kiến, Chánh Tư Duy, Chánh Ngữ, Chánh Nghiệp, Chánh Mạng, Chánh Tinh Tấn, Chánh Niệm, và Chánh Định. Đây là con đường của đạo đức và tỉnh thức — qua lời nói, ý nghĩ và hành động, và phát triển trí tuệ bằng sự nhận thức rõ ràng về Tứ Diệu Đế và bằng sự tăng trưởng lòng từ bi.

+ Hỏi: Ngũ giới là gì?

O Đáp: Đây là năm điều giới luật đạo đức của Phật Giáo. Đó là: không sát hại, không lấy của không cho, không tà dâm, không nói dối, và không dùng các chất say làm lu mờ trí óc.

+ Hỏi: Nghiệp là gì?

O Đáp: Nghiệp hay “nghiệp-quả” là một định luật cho biết rằng mỗi một nguyên nhân đều tạo ra một hậu quả, có nghĩa là các hành động của ta đều có những hậu quả.

Định luật đơn giản này đã giải thích nhiều vấn đề: sự bất công trên thế gian, tại sao có người sinh ra lại có phế tật, có người lại có nhiều tài năng, có người có đời sống rất ngắn ngủi. Nghiệp cho thấy tầm quan trọng về việc tất cả chúng ta phải chịu trách nhiệm về các hành động của chính mình, trong quá khứ và hiện tại.

+ Hỏi: Làm thế nào để thử nghiệm tác động nghiệp quả của các hành động của ta?

O Đáp: Có 3 điểm chính: (1) ý định đằng sau của mỗi hành động; (2) hậu quả của hành động đó vào chính mình, và (3) hậu quả của hành động đó vào những người khác.

+ Hỏi: Trí tuệ là gì?

O Đáp: Trong Phật Giáo, Trí tuệ phải được phát triển cùng với Từ bi. Trong một cực đoan, bạn có thể là một người tốt bụng nhưng khờ dại, và trong một cực đoan khác, bạn có thể có nhiều kiến thức nhưng lại không có tình cảm.

Phật Giáo dạy ta nên giữ thật sự cân bằng và trọn vẹn cả hai, phải trau giồi cả trí tuệ lẫn và từ bi. Trí tuệ cao nhất là thấy rõ ràng rằng trên thực tế, mọi hiện tượng đều không hoàn toàn, không thường còn, và không có một thực thể cố định.

Trí tuệ thật sự không phải chỉ vì tin vào những gì được dạy, mà phải chứng nghiệm và thông hiểu chân lý và thực tế. Trí tuệ đòi hỏi phải có một tâm ý rộng mở, khách quan, không cố chấp. Con đường của Phật Giáo đòi hỏi phải can đảm, nhẫn nhục, mềm dẻo và thông minh.

+ Hỏi: Từ bi là gì?

O Đáp: Từ bi bao gồm các phẩm hạnh của lòng san sẻ, sẵn sàng an ủi người khác, thiện cảm, chăm lo và ưu tư. Trong Phật Giáo, ta chỉ thật sự cảm thông người khác khi nào ta thật sự cảm thông chính mình, qua trí tuệ.

+ Hỏi: Tôi phải làm thế nào để trở thành một Phật tử?

O Đáp: Bất cứ ai cũng có thể tìm hiểu và thực nghiệm các lời dạy của Đức Phật. Ngài dạy rằng lời giải đáp cho mọi vấn đề của chúng ta là ở bên trong chúng ta, không phải ở bên ngoài.

Ngài nói với các đệ tử không được tin ngay vào lời dạy của Ngài, mà họ phải tự thử nghiệm các lời dạy đó. Như thế, mỗi người tự có quyết định và tự chịu trách nhiệm về các hành động và sự hiểu biết của mình. Điều này cho thấy Phật Giáo không phải là một tập hợp cố định các tín điều cần phải được chấp nhận trọn vẹn. Đây là những lời dạy để mỗi người tự tìm hiểu, học tập và áp dụng theo tình huống riêng của mình.

Tỳ kheo Dhammika

Lời bình của biên tập viên: Trong Đại hội Huynh trưởng Gia đình Phật tử năm 1951, “Bi – Trí – Dũng” là châm ngôn của Huynh trưởng và Đoàn sinh các ngành Thanh, Thiếu.

Thực hành Bi – Trí– Dũng là lên đường về nguồn, là khởi điểm mà cũng là hành trang của đạo diệt khổ, không phân biệt sang hèn, tuổi tác, giới tính. Thực hành Bi – Trí – Dũng trên mọi lãnh vực trong cuộc sống là cải chuyển nghiệp quả, gây tạo nghiệp lành tức là góp phần xây dựng xã hội theo tinh thần Phật giáo. Và xem Bi – Trí – Dũng như ngọn đuốc soi đường, như kim chỉ hướng cho thuyền đời thì hành trình đến bờ giác ngộ sẽ được rút ngắn và chắc chắn sẽ đến đích.

Như vậy khi một vị trụ trì ngôi chùa lớn, đồng thời còn từng là chức sắc tôn giáo tham gia đào tạo các khóa tăng – ni, nếu mai này lại ra tòa với tư cách nguyên đơn hình sự trong vụ án như tịnh thất Bồng Lai, thì quả là chẳng thể nhìn màu áo để nói lên điều gì về đạo đức tôn giáo.


 

Tin bài liên quan:

VNTB – Trụ trì chùa có được miễn thuế thu nhập cá nhân?

Do Van Tien

VNTB – Tự nguyện “bị lừa”?

Do Van Tien

VNTB – Chưa có tin chính thức 3 luật sư vụ Tịnh Thất Bồng Lai đã sang Mỹ

Do Van Tien

Leave a Comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Việt Nam Thời Báo