Trần Dzạ Dzũng
(VNTB) – Nếu không ‘khi dễ’ thì tại sao Bộ Giáo dục dám nói rằng “Chỉ cho học sinh đi học trở lại khi có biện pháp phòng chống virus corona”. Nên nhớ, trước đó từ cuối tháng 1-2019, Thường trực Ban bí thư, ông Trần Quốc Vượng đã ban hành chỉ thị qua Công văn số 79-CV/TW, về việc “Người đứng đầu cấp ủy trực tiếp chỉ đạo và chịu trách nhiệm về công tác phòng, chống dịch”.
‘Người đứng đầu cấp ủy’
Toàn văn ở phần yêu cầu nói trên của Thường trực Ban bí thư như sau: “2. Người đứng đầu cấp ủy trực tiếp chỉ đạo và chịu trách nhiệm về công tác phòng, chống dịch. Chỉ đạo các cấp, các ngành xây dựng kế hoạch; chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất cho việc dự phòng, cách ly, điều trị; chuẩn bị đầy đủ trang thiết bị, thuốc men y tế, trang bị phòng hộ cho nhân dân; bảo đảm đủ kinh phí, nhân lực cho công tác phòng, chống dịch theo phương châm tại chỗ: Dự phòng, cách ly, điều trị tại chỗ; cơ sở vật chất, trang thiết bị, thuốc men, dụng cụ phòng hộ theo yêu cầu tại chỗ; kinh phí tại chỗ; nhân lực tại chỗ”.
Người đứng đầu cấp ủy ở các sở giáo dục địa phương thường là giám đốc những sở này. Hiện tại ở Bộ Giáo dục và Đào tạo vẫn đang khuyết Bí thư trong cơ cấu Đảng ủy bộ do Bí thư Lê Hải An ‘đột tử’ vào giữa tháng 10-2019. Ông Nguyễn Quốc Hải, phó Bí thư Thường trực Đảng ủy đang giữ trách nhiệm là người đứng đầu cấp ủy.
Nói một cách khác, Bộ trưởng Nhạ không chịu trách nhiệm về trực tiếp chỉ đạo trong vấn đề dịch bệnh này ở ngành giáo dục, nên thiên hạ có ‘réo chửi’, xin gọi đúng tên người được đảng quy định.
Từ yêu cầu mang tính nhiệm vụ được đảng giao phó qua Công văn 79-CV/TW, ngày 29-1-2020, cho thấy về nguyên tắc tất cả “người đứng đầu cấp ủy” phải quán triệt thực thi, không thể nào có chuyện co giãn kiểu nước đôi như “Chỉ cho học sinh đi học trở lại khi có biện pháp phòng chống virus corona”. Bằng không, hóa ra là suốt nửa tháng qua, những người đứng đầu cấp ủy trong ngành giáo dục đã không trực tiếp chỉ đạo về công tác phòng, chống dịch nên giờ đây về trách nhiệm, họ đã cố tìm những địa chỉ khác nhau để lẫn tránh trách nhiệm mà đảng đã phân công.
Nhìn rộng hơn, ‘người đứng đầu cấp ủy’ ở đây còn là các Bí thư Thành ủy, Bí thư Tỉnh ủy. Tuy nhiên hai tuần lễ vừa qua trong vấn đề liên quan đến chuyện học trò sẽ trở lại học đường ra sao, khi dịch bệnh đến từ Trung Quốc vẫn còn quá nhiều thông tin khó xác tín về độ tin cậy, thì chưa thấy bất kỳ Bí thư Thành ủy, Bí thư Tỉnh ủy nào bày tỏ chính kiến. Cũng khó trách các vị là ‘người đứng đầu cấp ủy’, vì ngay cả người đứng đầu đảng cộng sản Việt Nam cũng chọn sự im lặng.
Nghe theo lệnh của ai?
Trong một diễn biến khác, người viết nghĩ rằng chính phủ cần mạnh dạn trong các quyết sách thay vì phải phụ thuộc vào các vị trí chức danh thuần ý nghĩa đảng, kiểu như ‘người đứng đầu cấp ủy’.
Sáng ngày 14-2 tại Hà Nội đã diễn ra cuộc họp Ban chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch bệnh COVID-19. Báo chí đã trích dẫn phát biểu của phó thủ tướng Vũ Đức Đam: “Ngày 11-2, tôi đã yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo khẩn trương có hướng dẫn thật chi tiết, dễ hiểu để các cấp, nhà trường, giáo viên, học sinh, phụ huynh thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn sức khỏe cho học sinh khi đi học trở lại. Tinh thần là phải an toàn, an tâm mới đi học trở lại.
Trước hết, nhất thiết chính quyền, nhà trường phải thực hiện đầy đủ các giải pháp để đảm bảo trường học, lớp học thật sự an toàn. Nhưng như vậy cũng chưa đủ mà phải hướng dẫn, tuyên truyền để phụ huynh, học sinh an tâm. Chưa làm được cho phụ huynh và học sinh an tâm thì chưa nên cho đi học trở lại ngay.
Đã đi học trở lại thì trường, lớp phải thực sự an toàn. An toàn cả dưới giác độ chuyên môn lẫn trong suy nghĩ của học sinh, của phụ huynh học sinh. An toàn và an tâm. Không nên cho đi học trở lại mà học sinh vẫn lo sợ bị lây nhiễm ở trường, vẫn phải đeo khẩu trang trong lớp học.
Những việc liên quan tới đông đảo người dân thì ngoài yếu tố chuyên môn phải đặc biệt lưu ý tới sự đồng thuận của nhân dân. Vì thế, cần cân nhắc thật kỹ lưỡng. Dù thế nào thì cũng phải tiếp tục thực hiện thật tốt công tác chống dịch, công tác đảm bảo an toàn trong trường học và đặc biệt là phải tăng cường hướng dẫn, tuyên truyền để nhân dân hiểu đúng, đồng thuận và tích cực tham gia thực hiện các biện pháp chống dịch nói chung và việc trở lại trường của học sinh nói riêng”.
Người viết nhất trí với quan điểm chỉ đạo của phó thủ tướng Vũ Đức Đam, song lại không đồng tình với cách xử trí của ông Đam. Ông đã không đưa ra quyết định mang tính cảnh cáo nào khi phía Bộ Giáo dục và Đào tạo đã không thực hiện đúng theo chỉ đạo này mà vẫn để cho các tỉnh, thành và nhiều đại học ‘khai trường’ trở lại.
Ông Vũ Đức Đam trong tư cách phó thủ tướng phụ trách toàn diện Bộ Y tế, ông phải chịu mọi trách nhiệm về sức khỏe học đường trước quyết định ở một số địa phương đã thông báo sẽ ‘khai trường’ trở lại từ 17-2.
Và trong cụ thể trường hợp liên quan đến ‘khai trường’ như kể trên, các vị ở Ban bí thư cần chứng tỏ thực lực quản trị ngay trong chính nội bộ đảng của mình, qua việc cần ‘trị’ những ‘người đứng đầu cấp ủy’ đã tắc trách nhiệm vụ mà đảng phân công.