VNTB- Bước đường trốn chạy

Quang
Nguyên

(Phóng viên thường trú của
VNTB tại Washington)

(VNTB) – Một câu chuyện có thật, được viết theo lời kể của một người vừa trốn
khỏi Việt Nam…

   Ảnh minh họa

Ông sửa chiếc mũ tàng
tàng trên đầu, nhìn lại mình trong gương, mỉm cười hài lòng. Từ một người trung
niên, khỏe mạnh, qua tay một chuyên viên hóa trang ông  đả biến thành một ông già có dáng dấp chuyên
đi buôn đường dài. Lần này ông đi buôn từ Việt Nam, qua Campuchia, đến Thái Lan
và không trở lại.

Công an theo dõi ông,
có thể giăng lưới ông trên mọi ngả đường, nhưng người-đi-theo ông bảo có lẽ con
đường dễ dàng và giản dị nhất ông nên bỏ trốn là đi theo các tay con buôn đường
dài, hàng trăm, ngàn người, có giấy phép hay không, đã qua lại trên con đường
băng ngang  biên giới Việt-Campuchia này
mỗi ngày.

Có lẽ ông cũng không cần
phải hóa trang, em ông cũng chẳng cần mất vài triệu đồng Việt để có giấy tờ giả,
passport giả để ông đóng giả đúng như một tay con buôn đường dài. Nhiều con
buôn, nhiều tay cờ bạc vượt biên đến các sòng bài bên kia biên giới, đến tận
Nam Vang, Siêm Rệp  như đi chợ. Công an
biên phòng cả hai nước đã nhẵn mặt họ. Nhưng chính vì những người qua lại biên
giới công an đều nhẵn mặt, nên ông phải đề phòng. Một người thân thiết của ông,
người thuộc đường đi nước bước như lòng bàn tay, luôn là người-đi-theo, cách
ông một khoảng. Họ giả như không quen biết. Người-đi-theo chỉ hỗ trợ khi thật cần
thiết.

Người-đi-theo dẫn đường
già dặn nói với ông: “Anh đừng lo lắng lắm dù đang bị truy nã, một người bình
thường cũng qua được Thái Lan dễ dàng, như mọi người bình thường khác. Không đi
được ngả này, họ đi ngả khác.Tiền!”

Từ
Sài Gòn đi Nam Vang

Ông rẽ vào chợ Bến
Thành mua ít đồ lặt vặt. Sau đó  đón xe buýt
đi Chợ Lớn. Xe chạy trên đường Trần Hưng Đạo. Khi đến đường Lê Hồng Phong ông xuống
xe. Rẽ phải  đường Lê Hồng Phong, đi khoảng
700 m , ông  tới bến xe đi Nam Vang. Ông vào
mua vé như mọi người bình thường; trả tiền  theo giá nhà xe qui định, không ai hỏi passport.
Loanh quang một lát, đến giờ xe chạy. Chỗ của ông cách xa người-đi-sau 2 hàng ghế.

Xe chạy khoảng 1 giờ,
chú lơ xe kêu mọi người nộp passport. Ông đưa cho họ giấy passport giả. Nhiều
người chung quanh viện đủ thứ lý do không mang theo passport, chú nhà xe vẫn thản
nhiên chìa tay chờ đợi.  Thay vì
passport, họ dúi vào tay chú ta 400.000. Người-đi-sau đã dặn ông nên làm theo
‘tiêu chuẩn’ chung. Đến lúc cần chi tiền, đừng đưa nhiều quá gây chú ý cho người
nhận tiền, cũng đừng đưa ít, gây tranh cãi bất lợi. Theo ‘đúng quy trình’ thì
an toàn và có vẻ là dân đi thường, dân buôn bán rõ quy định. 400.000 tiền VN
cho một chiếc hộ chiếu, quá rẻ hơn làm một chiếc hộ chiếu dù giả hay thật.

Xe chạy, ông kéo mũ che
mắt giả vờ ngủ, tai vẫn nghe ngóng. Thỉnh thoảng  mở mắt nhìn cảnh vật thoáng trôi qua, thở
dài, buồn bã. Trên đường trốn chạy, sự lo lắng luôn rình rập theo ông, nhưng thỉnh
thoảng ông vẫn cảm thấy ấm áp, hưng phấn, có sự đoàn kết khi gặp người thân thiết.
Giờ đây, ngồi trên chiếc xe đò lắc lư, giữa mấy chục người đang nửa thức nửa ngủ,
ông cảm thấy cô đơn. Dù có thoát được, biết bao giờ trở lại quê hương yêu dấu?

Tới biên giới, nhà xe
kêu xuống xe vào quán cà phê chờ. Ông theo chân mấy người có hành lý gọn nhẹ,
xách đồ bước xuống xe. Vài người mang nhiều thứ, dặn chú phụ tài để lại trên
xe, nhờ ngó chừng. Ông vào quán cà phê cóc vỉa hè , kêu tô hủ tíu và một ly nước
trà đá. Ngon hay không ông không để ý, chỉ cần no bụng, giải khát.

Chưa xong tô hủ tíu, một
đám xe gắn máy trờ đến, những người lái xe ôm, lẫn lộn cả Việt Miên ồn ào gọi
hành khách xe N.H lên xe (vượt qua biên giới). Đã được dặn trước, ông nhớ kỹ số
xe đò, tránh lên nhầm xe N.H khác.

Người-đi-theo trèo lên
ngồi phía sau cùng xe ông, chiếc Honda 90 cũ mèm kẹp ba rồ ga về phía biên giới,
chạy thẳng vào đồn công an Việt Nam. Ngoài cửa đồn công an có ghi biển báo:” Xuống
xe trình giấy tờ”.

Tim ông nhảy sai một nhịp,
người-đi-theo bấm vào đùi ông, nói nhỏ: “Bình tĩnh, ngồi yên trên xe, coi như
không có gì.”

Chiếc Honda chạy vào đồn
nhưng không ai xuống xe và không  trình
giấy tờ gì hết, anh xe ôm lái sát vào bàn công an ngay phía phải xe. Ông giả bộ
nhìn qua phía khác, tai vẫn lắng nghe lời qua lại giữa anh xe ôm và người công an:

– Xe đò nào?

– N.H.

– 2 người?

– Dạ.

Ông liếc thấy người
công an hý hoáy viết gì đó rồi gật đầu cho xe qua.

Qua đồn công an VN, xe chạy
theo bờ ruộng khoảng hơn 1km, đường  hẹp,
có lúc tưởng nhào đầu xuống ruộng. Ra đường mòn một đỗi, đến đồn công an
Campuchia bên tay trái. Họ cũng chào hỏi nhau rồi cho xe chạy qua bình thường,
không ai xuống xe, không ai hỏi giấy tờ gì. Xe chạy thêm độ 3 km đến trạm chờ của
nhà xe. Giống như ở VN, trạm chờ xe ở đây cũng là một nhà hàng để khách có thể
mua bán, ăn uống, vệ sinh.

Ông tìm xem xe đò của
mình đã đến chưa. Còn đủ thời gian để mua một chiếc sim điện thoại tại một kiot
nhỏ bên cạnh nhà hàng. Nộp thêm một ít tiền để gọi về VN. Người bán hàng nói tiếng
Việt khá sõi, chỉ cho ông cách gọi về VN. Chỉ cần bỏ số 0, và thêm số +84, số
mã vùng VN, là gọi được. Sim điện thoại này có thể gọi các số Campuchia.

Xe chạy thêm chừng  4 tiếng đồng hồ thì đến Nam Vang. Người-đi-theo
dẫn ông đến một khách sạn nhỏ mua vé trọ qua đêm. Cả hai người cùng mua vé xe
đò ngay chiều hôm đó. Sáng mai, thức dậy họ có thể ra xe ngay. Không có hoặc
không muốn trình hộ chiếu cho nhà xe, người ta chỉ mua vé đến cửa khẩu Poipet.
Hai người chọn cách này. Có thể trả bằng tiền Việt, Miên hay Đô la , khoảng 20
đô. Từ đây họ có thể đi bên cạnh nhau.

Cảnh vật xứ Campuchia khác với Việt Nam nhưng không làm ông
vơi đi phần nào sự buồn bã  ngày đầu xa
quê hương. Nó đã quá quen với ông. Từng thửa 
ruộng lúa, chòm thốt nốt, xóm làng, nhà sàn cao cẳng trôi qua cửa xe
nhắc ông đến thời gian cầm súng lăn lộn trên chiến trường B2. Cảnh thanh bình,
có một thời bị cày nát, xé toạc bởi bom đạn của những con người bị nhồi nhét
vào đầu tư tưởng thù hận nhau. Máu và thịt xương của hàng chục ngàn người, một thời
xưng tụng nhau là anh em môi hở răng lạnh, đã vô nghĩa đổ ra trên vương quốc
xinh đẹp này. Nước mắt ứa ra khi hình ảnh quê hương hiện về trong trí ông. Cũng
thế, quê hương ông cũng nhìn như êm ả, nhưng đất đai bị xé nát, bị cướp bóc bởi
đủ thứ tập đoàn; ngầm dưới cái vẻ êm ả, chứa chất đầy nỗi nhọc nhằn chịu đựng,
tủi nhục, bao mối đe dọa, khủng bố mà ông là một trong nhiều nạn nhân. Ông
thiếp đi với những giấc mơ kinh hoàng, giật mình tỉnh dậy, vã mồ hôi trong
chiếc xe đò máy lạnh.

Hai người theo chân hành khách xuống xe tại cửa khẩu. Tại
đây người ta xài đồng Bath của Thái, họ không xài đô la. 100 USD tương đương
3.450 Bath theo giá chợ đen. 

Ông đổi 200 USD. Nhiều người trong số làm nghề đổi tiền nói tiếng
Việt. Họ sà vào đám hành khách vừa xuống xe mời chào mua sim điện thoại dùng
bên Thái. Những người đi buôn thường xuyên có sẵn sim cũ không cần mua sim mới.
Những người cần sim mới hầu hết mua sim thường không cần đến sim 3G hay 4G ( ba
gờ, bốn gờ, như cách họ gọi). Ông nạp thêm 300 Bath cho các cuộc gọi sẽ cần đến
trên xứ Thái. Nơi đây ông sẽ phải nói chuyện với một số người. Những người dẫn
đường qua biên giới cũng lẫn lộn trong số người bán sim này, họ nói đủ thứ
tiếng Việt, Miên, Thái, cả tiếng Anh, tiếng Pháp, lẫn tiếng Hoa. Thật là một
cái chợ quốc tế lạ đời, rất sinh động, bất hợp pháp, kín đáo nhưng công khai.

Giá vượt biên 3000 Bath cho mỗi người. Người ta hứa sẽ đưa
ông đến tận Bangkok. Người-đi-sau dặn dò ông thêm một vài chi tiết khi đến thủ
đô Thái Lan, vẫy chào ông đang cùng nhiều người đi qua biên giới.

Họ thỏa thuận với ông  tới Bangkok mới lấy tiền, nhưng người đàn bà
dẫn ông đi  chỉ đưa ông  tới bên 1 con
suối nhỏ, đưa 3 ngón tay ra trước mặt ông, và nói cả 2, 3 thứ tiếng cùng một
lúc, ông chỉ nghe được hai tiếng, money và tiền tiền. Ông còn ngờ ngợ, người
đàn bà móc trong túi ra 3000 Bath, xòe ra cho ông thấy, rồi chỉ vào túi ông,
chỉ vào bà ta, nói tiền, tiền. Nhìn người bên cạnh đang móc tiền ra trả, ông
cũng đành móc túi. Người đàn bà sau khi nắm tiền công trong tay, chỉ dấu bảo
ông theo bà qua suối. Nước chảy xiết, nhưng chỉ đến đầu gối, tuy nhiên phải đi
vòng vèo, có lẽ để tránh chỗ sâu.

Đến Bangkok

Qua suối, người đàn bà đẫn ông vòng vèo qua khu rừng thưa nhỏ,
đến một xe taxi đang chờ sẵn. Bà ta trao một phần tiền công cho anh tài xế. Sau
khi người tài xế đếm lại tiền, người đàn bà dẫn đường vỗ vai ông thân thiện, mở
cửa xe cho ông vào, giơ ngón tay cái, ra dấu cho ông yên tâm đi với anh taxi,
rồi quầy quả trở lại. Người tài xế quay lại ông cũng giơ ngón tay cái, gật đầu
cười nói vài câu ông nghe không rõ. Chờ một chút không thấy xe chạy, lại thấy
anh tài xế xí xà xí xồ nói chuyện điện thoại, bụng ông bắt đầu nóng. Chợt có
người đến, anh tài xế lại nhận tiền, trao đổi vài câu, nhận thêm khách. Ông thở
phào nhẹ nhõm, té ra họ chờ đủ 4 người, rồi mở máy.

Xe chạy qua nhiều chỗ có vẻ như trạm kiểm soát nhưng không
dừng đâu hết. Ông lạ lùng nhìn những chiếc xe hơi vùn vụt chạy ngược chiều phía
bên phải, nhận ra một xứ sở khác Việt Nam. Ít nhất bây giờ ông đã ở trên phần
đất tự do ngoài Việt Nam.

Đi gần một tiếng đồng hồ, xe chạy vào một con lộ nhỏ và
chuyển khách qua taxi khác, với cùng thủ tục chuyển khách, chuyển tiền công.

Taxi thứ hai nầy chạy khoảng 4 tiếng đồng hồ đến Bangkok.
Tất cả, kể từ khi lên xe khởi hành lúc 7 giờ sáng ở CPC, khoảng 22 giờ khuya ông
có mặt tại Bangkok.

Bangkok đón ông bình thản như mỗi ngày thủ đô này đón hàng
ngàn người đến từ khắp mọi nơi trên thế giới. Họ đến bằng đủ mọi phương tiện,
mọi cách, trong đó không thiếu người đến với hoàn cảnh và tâm trạng như ông. Có
những người sẽ liên lạc với UNHCR xin tỵ nạn, có những người ngay lập tức nhận
được vé máy bay sang một nước nào đó và biệt tăm hơi.

Người trốn chạy dù đã từng đổ máu cho quê hương, với không
ít huân huy chương trên ngực, dù thiết tha  yêu nước,  thiết tha với gia đình, với mảnh đất từ bao
đời ông, cha và chính ông đã  đổ mồ hôi
xuống, vẫn phải cắn răng, nuốt nước mắt ra đi. Hy vọng  ngày trở về.