VNTB – Các cuộc khảo sát ý kiến bỏ túi ở Việt Nam có thể không chính xác

VNTB – Các cuộc khảo sát ý kiến bỏ túi ở Việt Nam có thể không chính xác

Ngọc Vân

 

(VNTB) – Những cuộc khảo sát bỏ túi của các cá nhân về ý kiến của người Việt Nam nói chung về tình hình nhân quyền tại Việt Nam có thể không chính xác.

 

Ai cũng phi kho sát và đánh giá tình hình đ ra quyết đnh. Nhiu nhà hot đng xã hi cũng phi làm nhng vic tương t, đc bit là vic đánh giá ý kiến ca dân chúng v các vn đ kinh tế, xã hi, và chính tr. Chưa k vic nhiu người được hi ý kiến không nói ra ý kiến thc ca h v chính tr trong mt chế đ đc tài, các đánh giá này thường thiếu chính xác vì không được thc hin theo mt s tiêu chun cơ bn ca vic ly mu.

Ti mi quc gia, tr nhà nước, và cũng ch trong nhng dp nht đnh, như bu c, không ai có th hi ý kiến mi người dân trưởng thành. Hoa Kỳ, ch riêng chí phí vn đng tranh c, đ nh hưởng đến ý kiến ca c tri đã lên đến 14,4 t M kim trong cuc bu c năm 2020 (1). Do đó, các t chc kho sát ý kiến công chúng thường phi ly mu và c mu cũng ch vài ngàn người (2). Do đó, đ kết qu kho sát mu đi din cho (khp vi) ý kiến ca toàn b công chúng, vic chn mu phi đáp ng được mt s điu kin cn thiết.

Mt anh bn Sài Gòn nói vi tôi rng hu hết người dân Vit Nam đu chán ghét chính ph. Người thì cho rng nhà nước toa rp vi gii ch đ dìm lương ca người lao đng. Người thì cho rng chính ph tham nhũng và yếu kém trong qun lý kinh tế và làm cho người dân nghèo hơn dân chúng các nước lân bang như Thái Lan, Mã Lai, chưa nói đến các nước như Singapore, Nht Bn, hay Hàn Quc. Khi được hi v cách anh đánh giá, anh nói rng hu hết nhng người anh nói chuyn vi đu có ý kiến như vy.

Cách đánh giá ca anh, đc bit là vic ly mu, có nhiu vn đ. Th nht, do anh Sài Gòn, nhng người anh hi ý kiến là nhng người sng và làm vic Sài Gòn và ý kiến ca nhng người này có th khác vi nhng người Hà Ni. Điu này làm tôi nh li mt ln ra Hà Ni. Không rõ vì lý do gì, nhóm chúng tôi có dng trước lăng ông H Chí Minh. Mt người trong nhóm, quê Ngh An, t hào nói “Bác” mt đã … năm nhưng xác vn còn như người còn sng, rng hàng ngày, mi sáng có mt đi quân thượng c và mi ti h li h c trước lăng “Bác.” Anh bn người Đng Nai trong nhóm nói li ngay, tôi xin trích nguyên văn, “m cái thng cha này là gì mà chết ri mà còn gây tn kém d vy.” Anh bn người Ngh đng chết trân. Tôi rt ngc nhiên vì thường ngày anh này rt hin lành và tôi ít khi nghe anh có ý kiến v chính tr.

Th hai, vì anh làm vic trong mt công ty thương mi tư nhân. Do đó, có l nhng người anh quen chc cũng làm trong khu vc kinh tế tư nhân. Nhóm này có th có ý kiến v nhà nước khác vi nhng người làm vic trong lĩnh vc công, trong ngành công an, hay quân đi. Ví d, có ln bà ngh Nguyn Th Quyết Tâm phát biu: “Con lãnh đo làm lãnh đo là hnh phúc ca dân tc.” Trong khi đó, văn hc dân gian cho thy người dân không phi lúc nào dân chúng cũng nghĩ như vy:

Con vua thì li làm vua,

Con sãi chùa thì quét lá đa,

Bao gi dân ni can qua,

Con vua tht thế li ra chùa.”

Hơn na, chc anh cũng không có thi gian đ hi nhng người này trong cùng mt thi đim. Có th vic hi ý kiến ca anh din ra trong nhiu tháng, thm chí nhiu năm. Trong khi đó, tình trng xã hi, và do đó, ý kiến ca người dân có th thay đi theo thi gian.

Cách ly mu ca anh, khoa hc gi là kiu ly mu thun tin. Theo cách này, người kho sát ly nhng mu mà h có th tiếp cn. Các mu này nhiu kh năng không đi din cho toàn b công chúng.

Mt dng ly mu khác cũng có kh năng cho kết qu sai là dng ly mu t nguyn tr li. Ví d, mt trang Facebook có 200 ngàn người theo dõi đăng mt câu hi vi mt s la chn tr li v quan đim ca mi cá nhân v cuc xâm lược ca Putin chng li Ukraine. Ngoài các lch lc như tp hp nhng người theo dõi trang này có th không đi din cho toàn b công chúng Vit Nam, hay các thut toán ca Facebook có th gii thiu cuc kho sát này đến mt s người mà không gii thiu cho nhng người khác, phương pháp ly mu này còn có th b lch ch trong s nhng người nhìn thy câu hi có nhng người không tr li. Trong trường hp này, nhng người tr li câu hi có th là nhng người có quan đim mnh hơn nhóm còn li.

Nhìn chung, vic ly mu trong các cuc kho sát ý kiến nh hưởng đến tính đi din cho toàn b dân s, và do đó, nh hưởng ln đến đ chính xác ca kết qu kho sát. Như vy, nhng cuc kho sát b túi ca các cá nhân v ý kiến ca người Vit Nam nói chung v tình hình nhân quyn ti Vit Nam có th không chính xác.

Xin kết thúc bài này bng mt câu hi trc nghim:

Mt nhà hàng đ các t kho sát ý kiến trên bàn và khuyến khích khách tham gia mt cuc kho sát ý kiến ngn v tri nghim ca h.

Đây là kiu ly mu gì?

1. Ly mu thun tin

2. Ly mu t nguyn

_______________

Tài liệu tham khảo

1. Cost of Election • OpenSecrets

2. Sample size and uncertainty when predicting with polls: the shortcomings of confidence intervals | Published in Survey Practice

3. Types of sampling methods | Statistics (article) | Khan Academy


 

 

CATEGORIES
TAGS
Share This

COMMENTS

Wordpress (0)