VNTB – Cam-pu-chia đa đảng và quyền tự do chính trị vẫn là hạn chế
Lynn Huỳnh
(VNTB) – 7 nhà hoạt động CNRP bị bỏ tù vì xúc phạm Quốc vương, âm mưu lật đổ chính phủ.
Ủy ban Bầu cử Quốc gia (NEC) của Campuchia này đã coi yêu cầu của 5 đảng đối lập cải tổ thành phần cơ quan bầu cử trước cuộc bầu cử quốc gia năm tới là tiếng nói của “đảng thiểu số” và không phù hợp với các luật hiện hành.
Vào tháng 7, năm đảng chính trị ở Cam-pu-chia đã đề xuất rằng NEC cần có một chủ tịch có lý lịch độc lập, và không tham gia đảng phái nào trong ít nhất 5 năm; và bốn trong số chín thành viên của ủy ban không được có bất kỳ mối liên hệ chính trị nào. Người phát ngôn của NEC, Hang Puthea cho biết NEC đã biết đến yêu cầu của một số đảng đối lập và gọi những đảng đó là “đảng thiểu số”, không phải “đảng đa số”.
Dù là “đa số” hay “thiểu số” thì ở Cam-pu-chia, đó vẫn là đa đảng, một điều mà ở Việt Nam là tuyệt đối cấm kỵ.
Câu hỏi đặt ra: phải chăng với đa đảng, mặc dù chịu lép vế của “đảng thiểu số”, có đúng là người dân được quyền tự do về biểu lộ chính kiến mà không ngại bị chụp mũ chính trị, bị bắt bỏ tù theo những điều luật hình sự hà khắc như 117 của Việt Nam?
Câu trả lời ở đây, dường như tất cả chỉ là dân chủ hình thức và quyền tự do chính kiến ở xứ Chùa Tháp cũng không khác mấy so Việt Nam độc đảng.
Vụ 7 cựu nhà hoạt động CNRP bị bỏ tù vì xúc phạm nhà vua và cố gắng lật đổ chính phủ trong bản án tuyên vào chiều ngày 10-8-2022 là một đơn cử. Theo đó, 7 nhà hoạt động trước đây của CNRP đã bị tuyên phạt mỗi người từ 18 tháng đến 3 năm tù giam vì tội kích động người dân chống lại chính quyền, lật đổ chính quyền và xúc phạm nhà vua trên Facebook từ năm 2018 đến năm 2021.
Báo Khmer Times, tường thuật rằng lúc thẩm phán Khun Sona nêu tên 7 bị cáo, bao gồm 5 người đàn ông – Long Ry, Men Thavarin, Morn Phalla, Monh Sarath và Mich Heang – và hai phụ nữ, Kim Tola, và Lanh Thavry, và thẩm phán Sonna nói thêm rằng trong số họ, Thavry và Heang đã bị bắt và bỏ tù trong khi 5 bị can khác vẫn còn tự do nhưng đã có lệnh bắt của tòa án.
Khi thẩm phán Sona tuyên án xong, Heang, đã hét lên “thật bất công, tòa án chỉ là một công cụ của chính phủ”. Heang nói, “Tôi không đồng ý với bản án vì tôi không vi phạm bất cứ điều gì như bị cáo buộc. Tôi sẽ kháng cáo”.
Trong khi đó thì Thavry, 33 tuổi, một cựu chủ tịch xã Russei Krork ở tỉnh Banteay Meanchey bị tòa án kết án 18 tháng tù giam vì ‘xúi giục phạm trọng tội’, Heang, 34 tuổi, một công nhân, bị kết án ba năm tù giam, vì, ‘xúi giục phạm trọng tội và xúc phạm đức vua’.
Năm bị cáo khác, những người đã bị tòa tuyên phạt vắng mặt, mỗi bị cáo 18 tháng tù giam về tội ‘xúi giục phạm trọng tội’. Ông Heang tuyên bố rằng ông chỉ bày tỏ ý kiến trong bài đăng trên Facebook, đó là quyền Hiến định. Ông nói thêm rằng ông không có bất kỳ ý định kích động người dân chống lại chính phủ hoặc xúc phạm đức vua.
Một bài báo trên tờ Khmer Timer hôm 11-8-2022 đưa ra lý giải vì sao những người trẻ ở Cam-pu-chia né tránh công việc chính trị, xã hội.
“Họ tuyên bố rằng những lời đe dọa, đe dọa và bắt bớ các nhà hoạt động chính trị, lâm nghiệp và môi trường đã khiến giới trẻ không tham gia vì họ sợ hãi… Những nhận xét này là đúng trong lễ kỷ niệm Ngày Quốc tế Thanh niên 2022 để làm nổi bật ý nghĩa của sự tham gia của thanh niên với tư cách là một thành phần quan trọng của một xã hội dân chủ và hòa nhập” .
__________
Nguồn:
(Tham khảo: https://www.khmertimeskh.com/501129808/7-ex-cnrp-activists-jailed-for-insulting-king-attempt-to-topple-govt/)
https://www.khmertimeskh.com/501129890/youths-shy-away-from-politics-social-work-because-of-dread/