VNTB – Đảng có phạm tội lừa dối dân không?

Nguyễn Nam

 

(VNTB) – Nếu có tội hình sự “lừa dối khách hàng”, vậy thì liệu Đảng có phạm tội lừa dối dân không?

 

Ông Lê Thanh Thản, chủ tịch Tập đoàn Mường Thanh, còn được gọi với tên ‘đại gia điếu cày’, bị truy tố về tội lừa dối khách hàng do có sai phạm liên quan dự án CT6 Kiến Hưng (Hà Đông, Hà Nội).

Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội đã ban hành cáo trạng truy tố ông Lê Thanh Thản, chủ tịch Tập đoàn Mường Thanh. Theo đó, ông Lê Thanh Thản bị truy tố về tội lừa dối khách hàng theo điểm d, khoản 2 điều 198 Bộ luật hình sự năm 2015. Theo khung truy tố ở tội này, hành vi lừa dối khách có thể bị phạt tiền từ 100 – 500 triệu đồng, hoặc phạt tù từ 1-5 năm tù.

Đây là diễn biến mới nhất vụ án “lừa dối khách hàng, thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại dự án CT6 Kiến Hưng, phường Kiến Hưng, quận Hà Đông, Hà Nội liên quan ông Lê Thanh Thản.

Trong cùng vụ án, Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội cũng truy tố 6 cán bộ về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, vì có liên quan đến sai phạm của đại gia Lê Thanh Thản.

“Điều 198. Tội lừa dối khách hàng

1. Người nào trong việc mua, bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ mà cân, đong, đo, đếm, tính gian hàng hóa, dịch vụ hoặc dùng thủ đoạn gian dối khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm:

a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;

b) Thu lợi bất chính từ 5.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Có tổ chức; b) Có tính chất chuyên nghiệp; c) Dùng thủ đoạn xảo quyệt; d) Thu lợi bất chính 50.000.000 đồng trở lên.

3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm”.

Với điều luật trên cho thấy tố tụng hình sự của Việt Nam phân biệt tội lừa dối khách hàng với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174), tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản (Điều 175).

Có thể thấy các tội danh đều giống nhau về thủ đoạn gian dối trong quá trình thực hiện tội phạm. Tuy nhiên trong tội lừa dối khách hàng thủ đoạn gian dối chỉ diễn ra trong hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa, dịch vụ. Còn trong tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản thủ đoạn gian dối được thực hiện trên nhiều lĩnh vực khác nhau như: lĩnh vực tài chính ngân hàng, xin việc, bán hàng đa cấp…

Trong tội làm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản người phạm tội có được tài sản thông qua những giao dịch hợp pháp, sau khi có tài sản đã dùng một trong những thủ đoạn trong đó có thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản đó. Tội phạm này thường diễn ra trong các hoạt động giao dịch vay mượn, cầm cố, thế chấp…

Nếu ông Chủ tịch tập đoàn Mường Thanh bị quy kết “lừa dối khách hàng”, vậy thì từ cách hiểu trên để bàn rộng ra, liệu có thể quy kết ông Tổng bí thư Đảng đã lừa dối dân chúng về đời sống kinh tế Việt Nam?

Sở dĩ đặt vấn đề như trên không phải ‘phản động – chống phá Đảng’, mà là mong qua đó để người đứng đầu Đảng cẩn trọng hơn, tiết chế cảm xúc hơn khi đưa ra các tuyên ngôn liên quan đến Đảng mà ông là người đứng đầu.

Bởi nếu ông chủ tịch tập đoàn Mường Thanh bị cho là vi phạm tội lừa đối khách hàng ở cụ thể dự án CT6 Kiến Hưng, phường Kiến Hưng, quận Hà Đông, Hà Nội, thì ông Tổng bí thư Đảng cũng có hành vi tương tự ở cụ thể trong việc đưa ra tuyên bố không đúng sự thật, qua đó đưa đến những chính sách, quyết sách không kịp thời trong bối cảnh đời sống kinh tế khó khăn.

Cụ thể, tại văn kiện có tên “Tổng kết nhiệm kỳ khóa XII và nhìn lại 35 năm đổi mới”, Tổng bí thư – lúc đó kiêm nhiện luôn Chủ tịch nước, đã khẳng định toàn Đảng, toàn dân đã đạt được những thành tựu quan trọng đến mức “Đất nước ta chưa bao giờ có được tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”.

Tuyên bố của ông Tổng bí thư cho thấy là một cảm tính mang tính kiêu ngạo cộng sản, bởi trên thực tế sau đó, thì như dự báo mới nhất vừa được Quỹ tiền tệ Quốc tế (IMF) đưa ra trong báo cáo triển vọng kinh tế thế giới: Tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2023 đạt 5,8%, và ở mức 6,9% trong năm 2024. Trong khi đó, dự báo của Ngân hàng thế giới (WB) đưa ra tháng 3-2023 là tăng trưởng GDP trong năm nay của Việt Nam ở mức 6,3%.

Như vậy, dự báo về tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam của hai định chế tài chính hàng đầu thế giới đều có sự thay đổi theo hướng giảm xuống so với dự báo trước đó.

Vào cuối 2022, IMF đã đưa ra dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm 2023 là 6,2%, còn mức dự báo của WB là 6,7%. Nguyên nhân, theo WB là do tăng trưởng ở khu vực dịch vụ chững lại, giá cả và lãi suất leo thang ảnh hưởng đến các nhà đầu tư và hộ gia đình.

Khó khăn khởi phát từ cuối năm 2022 càng lộ rõ trong những tháng đầu năm 2023 khi hầu hết các chỉ tiêu kinh tế chính đều thấp hơn rất nhiều so với cùng kỳ năm trước từ phát biểu đầy phấn khích trước đó của ông Tổng bí thư.

Từ những điều cụ thể trên, cho thấy nếu có tội “lừa dối chính trị” trong trường hợp của “Tổng kết nhiệm kỳ khóa XII và nhìn lại 35 năm đổi mới”, có lẽ sẽ phù hợp hơn.

---