Hàn Lam
(VNTB) – Doanh nghiệp đề nghị cả Hải Phòng và TP.HCM đều nên bỏ khoản thu phí cảng biển.
“Thu phí cảng biển để phục vụ cải tạo hạ tầng, để các phương tiện vận tải sử dụng hạ tầng xung quanh cảng biển. Nhưng các phương tiện thủy từ miền Tây lên miền Đông, có khi chuyển hàng giữa sông Sài Gòn, chưa cập cầu cảng nữa vẫn phải trả chi phí, đó là bất hợp lý.
Thứ hai, nó đi ngược lại với chủ trương ưu tiên phát triển vận tải thủy để giảm gánh nặng giao thông bộ của Chính phủ”, ông Trần Việt Huy – Trưởng ban Hải quan và tạo thuận lợi thương mại của Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam, nói và cho rằng không chỉ TP.HCM, cảng Hải Phòng cũng nên bỏ thu phí đường thủy nội địa.
Trước đó, hôm 4/4, Ban Nghiên cứu phát triển Kinh tế tư nhân (Ban IV), thuộc Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính, đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ về một số bất cập, tác động tiêu cực đến hoạt động của doanh nghiệp từ việc thu phí sử dụng hạ tầng cảng biển tại TP.HCM.
Ban IV cho rằng việc quy định mức thu phí chênh lệch giữa việc mở tờ khai tại TP.HCM và ngoài TP.HCM là không phù hợp Luật phí, lệ phí và Luật hải quan hiện hành, tạo sự phân biệt đối xử và gây khó khăn cho các doanh nghiệp tại các tỉnh lân cận, gây xáo trộn trong công tác quản lý.
Các hiệp hội doanh nghiệp cho rằng, theo quy định đóng phí hạ tầng cảng biển, doanh nghiệp phải đóng phí hai lần đối với các lô hàng xuất khẩu phải sử dụng nguyên liệu nhập khẩu. Bởi vì, hầu hết các doanh nghiệp ngành hàng xuất khẩu đều có nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu để chế biến, gia công hàng và tái xuất thành phẩm, và như vậy doanh nghiệp sẽ phải chịu hai lần phí: một lần cho container hàng nhập khẩu và một lần cho container hàng xuất khẩu.
Như vậy, việc thu phí này chưa phù hợp khi doanh nghiệp đang phải trả rất nhiều chi phí phục vụ mục tiêu xây dựng, mở rộng cơ sở hạ tầng của các địa phương, đồng thời đi ngược lại chủ trương chung của Chính phủ thúc đẩy việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, duy trì việc làm cho người lao động.
Hiện nay, một lượng lớn hàng hóa xuất nhập khẩu đang tập trung tại các cảng biển của TP.HCM. Các chi phí logistics của Việt Nam cũng đang ở mức cao so với các nước trong khu vực, làm giảm sức cạnh tranh đáng kể của các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh của Việt Nam.
Các hiệp hội doanh nghiệp tái xác nhận rằng quy định thu phí mới này của TP.HCM sẽ gia tăng thêm gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp, nhất là trong bối cảnh các doanh nghiệp của Việt Nam đang phải vật lộn để duy trì sản xuất, khắc phục khó khăn do khủng hoảng kinh tế vì dịch bệnh Covid -19 đang bùng phát khắp toàn cầu.
Một doanh nghiệp xuất nhập khẩu tại TP.HCM cho hay đại lý hãng tàu đã điều chỉnh phụ phí CIC (phụ phí cân bằng container, các hãng tàu thu nhằm bù đắp chi phí vận chuyển container rỗng về nơi có nhu cầu xuất hàng) container 40 feet lên 2,3 triệu đồng (khoảng 100 USD, trước đó là 60 USD) từ ngày 15/3 chứ không đợi tới ngày 1/4.
Ngoài cước vận chuyển quốc tế tăng, còn có lý do là xăng dầu tăng giá; cước vận chuyển, xếp dỡ hàng tại các cảng nội địa về cảng Cát Lái (TP.HCM) cũng tăng 10%-30% so với đơn giá được niêm yết từ năm 2019. “Họ báo giá tăng thì bắt buộc doanh nghiệp phải trả thêm tiền chứ không có cách nào khác” – đại diện doanh nghiệp này giải thích.
Theo tính toán, nếu TP.HCM thu phí cảng biển, một doanh nghiệp thủy sản xuất khẩu quy mô trung bình có thể tốn thêm 3 – 3,5 tỷ đồng/năm, doanh nghiệp lớn có thể tốn thêm 13 – 14 tỷ đồng/năm.
Tương tự, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu hàng dệt may, da giày, gỗ, nhựa… cũng sẽ tốn thêm hàng tỷ đồng trong khi hầu hết chi phí đầu vào đều rất cao vì giá nguyên vật liệu, vận chuyển, logistics, nhân công… đều tăng vọt.
“Tôi cũng hiểu là khi thấy Hải Phòng thu được thì TP.HCM cũng muốn thu. Nhưng mà TP.HCM là trái tim của nền kinh tế Việt Nam, có vai trò và vị thế tương quan với các nước trong khu vực.
Vậy nên muốn thu phí này cũng nên xem xét với các nước lân cận. Hiện nay cước phí dịch vụ vận chuyển hàng hóa logistics của Việt Nam đã rất cao so với các nước khiến hàng hóa của chúng ta cạnh tranh kém. Cứ hình dung như một cái bánh, nếu người này lấy nhiều hơn thì sẽ có người chịu phần ít hơn. Nếu TP.HCM quyết tăng thu thì doanh nghiệp cũng phải chịu.
Đến một lúc nào đó, doanh nghiệp hụt hơi không phát triển được thì ảnh hưởng đến những đối tượng yếu thế nhất là công nhân và nông dân. Các hiệp hội ngành nghề họ không chỉ lên tiếng vì bản thân họ mà còn vì hàng triệu công nhân và nông dân sau lưng”.
Ông Nguyễn Văn Kịch, Chủ tịch hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc Công ty cổ phần thủy sản CAFATEX (Cần Thơ), có phát biểu như trên, và phân tích: Trước TP.HCM, Hải Phòng cũng triển khai thu phí này từ năm 2017. Lúc đó cũng có nhiều tiếng nói phản đối, nhưng việc thu vẫn được thực hiện, doanh nghiệp cũng phải cắn răng đóng.
“Nhưng thời điểm đó không khó khăn, áp lực như hiện nay. Còn bây giờ giống như giọt nước tràn ly, thêm một đồng cũng là gánh nặng với các doanh nghiệp” – ông Kịch khẳng định.