VNTB – Đưa tin trung thực, không chống hay cổ súy gì cả

VNTB – Đưa tin trung thực, không chống hay cổ súy gì cả

Triệu Tử Long

 

(VNTB) – Hàng loạt cơ quan báo chí vừa nhận ‘án phạt’ vì Bộ Thông tin và Truyền thông cho rằng “không đúng tôn chỉ mục đích”, như là việc “giấy phép tạp chí”, nhưng phát hành lại là “báo”.

 

Ngại khui tham nhũng?

Đầu tháng 11-2020, tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Quốc hội khóa 14, đại biểu Phan Thị Minh Hiền (đoàn Phú Yên) chất vấn rằng, hoạt động theo tôn chỉ mục đích liệu sẽ hạn chế báo chí chống tham nhũng không?

Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng đã khẳng định điều này không hạn chế việc chống tham nhũng của báo chí. Bởi cơ quan báo chí thuộc lĩnh vực chuyên ngành của cơ quan chủ quản có toàn quyền đăng tải thông tin về các vụ việc tiêu cực, tham nhũng theo chuyên ngành, thậm chí báo chí viết rất sâu.

Như vậy, vấn đề đặt ra, nếu những thông tin không chuyên ngành, mà phát hiện sai phạm tiêu cực, thì cơ quan tòa soạn không có tôn chỉ mục đích, liệu chăng phải “bỏ qua”!? Như vậy, vẫn là hạn chế chống tiêu cực.

Không thể cứ duy ý chí “bịt miệng”

Những người đang chịu trách nhiệm quản lý hành chánh về báo chí cần phải thấy và hiểu rõ rằng giữa môi trường truyền thông mở, đội ngũ phóng viên báo chí phải được thỏa sức sáng tạo ra những sản phẩm truyền thông mới, đa dạng về hình thức, phong phú về nội dung.

Những sản phẩm báo chí multimedia (đa phương tiện) ra đời, với các kiểu bài như: infographics, mega story, e-magazine, long-form… đã không còn xa lạ với độc giả, tạo nên những món ăn tinh thần mới mẻ, khác với những bài báo chỉ gồm chữ viết và ảnh minh họa đơn thuần. Đó là những tác phẩm báo chí bao gồm cả chữ viết, ảnh, video, ảnh động, file âm thanh, các yếu tố đồ họa được thiết kế theo phương thức hoàn toàn mới. Những thay đổi lớn trong cách tiếp nhận thông tin của độc giả buộc báo chí đứng trước những thay đổi sâu rộng.

Bên cạnh đó, trong bối cảnh mạng xã hội có sức ảnh hưởng sâu rộng, tin giả (fake news) lan tràn khắp nơi, thì báo chí không còn là phương tiện truyền thông độc quyền. Báo chí bị đặt vào một thế cạnh tranh khó khăn, khi vừa phải đảm bảo về tốc độ đưa tin, vừa phải khẳng định sự đáng tin cậy của mình đối với công chúng.

“Tạp chí” là gì theo cách nghĩ của “quan bề trên”?

Sở dĩ phải có những “mâm cơm đa dạng” trên – nói theo ngôn ngữ vĩ mô và khẩu khí kiểu Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng một chút, thì thời kỳ công nghệ số hiện nay khiến báo chí Việt Nam đứng trước những cơ hội và thách thức lớn bởi những Internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI), thực tế ảo (VR), tương tác thực tại ảo (AR), mạng xã hội, điện toán đám mây, di động, phân tích dữ liệu lớn (SMAC)…

Luật Báo chí hiện hành, ở Điều 3 có 20 điểm giải thích từ ngữ về báo chí, song chưa nêu rõ khái niệm về “tạp chí”, mới chỉ nêu “tạp chí điện tử” và “tạp chí khoa học”.

Trong khi đó thì “báo chí” là cụm từ thuần Việt, mang hàm nghĩa thông báo được ghi chép lại. Chính việc chưa làm rõ sự khác biệt giữa báo và tạp chí ở Luật Báo chí đã dẫn đến những cách hiểu khác nhau, đã ảnh hưởng đến việc gọi là “sắp xếp và quy hoạch lại hệ thống báo chí” như hiện nay.

Khác với báo có đội ngũ tác nghiệp chủ yếu là phóng viên và cộng tác viên tích cực ở các cơ sở; đội ngũ người viết cho tạp chí chủ yếu là cộng tác viên, là những nhà khoa học, chuyên gia giàu kinh nghiệm thông hiểu các vấn đề nghiệp vụ và các biên tập viên là những nhà khoa học, chuyên gia vững về nghiệp vụ biên tập chuyên môn của từng lĩnh vực.

Nghiên cứu chuyển tải thông tin của tạp chí thông tin ngôn luận thường là những vấn đề chính trị, văn hóa, xã hội. Đối tượng phục vụ của loại tạp chí này bao gồm số đông các tầng lớp dân cư. Còn tạp chí nghiệp vụ chuyên ngành đi sâu nghiên cứu lý luận nghiệp vụ khoa học thuộc phạm vi hoạt động và chức năng nghiệp vụ chuyên ngành có đối tượng phục vụ chủ yếu là những người ở trong ngành…

Cùng là ‘nịnh Đảng”, xin đừng cứ hăm he ‘chặt tay’ nhau nữa

Nhìn chung, đối tượng phục vụ của tạp chí so với báo thường hạn hẹp hơn. Đối tượng đọc tạp chí, nhất là tạp chí chuyên ngành, cần có hiểu biết nhất định về nghề nghiệp để tiếp nhận và tham gia trao đổi, thảo luận, học tập kinh nghiệm về những vấn đề liên quan đến công việc nghề nghiệp và thông tin quan tâm.

Lưu ý, ngay cả cách hiểu trên về “tạp chí” cũng chỉ là góc nhìn học thuật, cần được luật hóa nếu như phía quản lý chuyên trách muốn “xử phạt” với lý do “giấy phép tạp chí”, nhưng lại sản xuất và phát hành như “báo chí”.

Ninh nọt Đảng một chút, người viết cho rằng cần mở rộng cửa cho tất cả loại hình báo chí, vì dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước, những năm qua công tác thông tin, truyền thông đã đóng góp rất tích cực trong việc đưa chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước vào cuộc sống, góp phần tạo đồng thuận trong xã hội, ý chí quyết tâm, tinh thần tự lực, tự cường và sức mạnh đoàn kết của dân tộc Việt Nam.

Đông tay vỗ nên kêu, nên xin đừng đe dọa ‘chặt tay’ nhau nữa…


CATEGORIES
TAGS
Share This

COMMENTS

Wordpress (2)
  • comment-avatar
    Mỹ Phụng 1 year

    Dưới một thể chế chính trị độc đảng – độc tài như csVN thì hàng ngũ lãnh đạo luôn dùng chính sách bạo lực – khủng bố – giam tù để hạn chế mọi quyền hạn của người dân. Mục đích cuối cùng của loại độc tài khát máu này là giữ quyền lực trong tay, bất kể những việc làm mỵ dân – gian trá – độc ác nào.
    Quyền thông tin sự thật của người dân cũng không được nhà cầm quyền csVN tôn trọng.
    Nhà báo quốc doanh thì chực chờ đảng cầm quyền quẳng cho miếng xương thừa, để hùa nhau sủa điên cuồng theo lệnh của đảng. Giá trị con người của nhà báo quốc doanh chỉ là con số 0.

  • comment-avatar
    Công Tâm 1 year

    Ăn cơm chúa, múa thấy bà!