Tâm Don (VNTB)”Dạy môn này ở đại học cũng được, dĩ nhiên với tư cách một bộ môn cần phải tìm hiểu và nghiên cứu xem nó đúng hay sai ở chỗ nào, chứ không phải bắt buộc học viên phải tin là nó đúng”.
Trong hai ngày 04 và 05 tháng 8, nhiều tờ báo ở Việt Nam loan tải thông tin: Trường ĐH Fulbright( FUV) sẽ dạy triết học Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh.
Báo Thanh Niên cho biết: “Ngày 4.8, phát biểu tại hội thảo về Giáo dục khai phóng ở TP.HCM, Chủ tịch Trường ĐH Fulbright VN Đàm Bích Thủy cho biết trường sẽ dạy triết học Marx-Lenin và tư tưởng Hồ Chí Minh trong chương trình học nhưng cách dạy sẽ khác biệt so với các trường khác.
Những nội dung này sẽ nằm chung trong lịch sử của triết học hoặc lịch sử, văn học VN.
Bà Thủy cho biết đặt Karl Marx cùng những nhà triết học khác của Đức để nhìn thấy sự phát triển tư tưởng triết học của Đức, để xem dòng chảy (tư tưởng) là như thế nào, tại sao đến lúc đó thì chủ nghĩa Marx xuất hiện. Đó là cách Trường ĐH Fulbright sẽ dạy”.
Báo Thanh Niên dẫn tiếp lời bà Đàm Bích Thủy: “Tư tưởng Hồ Chí Minh là một phần trong lịch sử VN, đặt tư tưởng Hồ Chí Minh vào trong lịch sử VN hoặc văn học VN thì tôi hy vọng rằng trong vài năm tới, đó không còn là môn bắt buộc nữa mà sinh viên sẽ cảm thấy rất thú vị”, bà Thủy cho biết. Hiện tại trường đang chờ trả lời chính thức từ Bộ GD-ĐT”.
Thông tin từ bà Đàm Bích Thủy đã gây ra nhiều sự ngạc nhiên đối với cộng đồng tôn trọng tự do học thuật. Từ Paris- Pháp, giáo sư Phạm Minh Hoàng, người đã học ở Đại học Paris 6, người bị nhà nước Việt Nam tước quốc tịch và tống xuất sang Pháp vào tháng 6 vừa qua trao đổi với VNTB:
![]() |
Bà Đàm Bích Thủy và các diễn giả trong hội thảo về giáo dục khai phóng tại TP.HCM hôm 4/8. Ảnh: Phương Thảo. |
“Nơi tôi đang ở cũng có trường học mang tên Karl Marx, và có nhiều nơi trên thế giới vẫn duy trì tượng và tên của ông này. Tôi chưa thông lắm với suy nghĩ của bà Thủy ở chỗ, Marx đúng là một nhà triết học nhưng cái triết này đã trực tiếp đẻ ra chủ nghĩa cộng sản làm cả nhân loại đảo điên và tạo ra bao nhiêu nạn nhân trong vòng một thế kỷ. Nếu lý luận như thế thì ta cũng nên đưa Hitler vào danh sách này vì ông ta cũng có tư tưởng tự xem chủng tộc và văn học Đức là ưu việt cũng như thế giới cần có một thực thi lý tưởng anh hùng vĩ đại. Tất cả đã được chép trong cuốn hồi ký của Hitler là Cuộc chiến đấu của tôi”.
Giáo sư Phạm Minh Hoàng bộc bạch: “Đối với môn tư tưởng Hồ Chí Minh, theo bà Thủy, “ tư tưởng Hồ Chí Minh cũng là một phần trong lịch sử Việt Nam, nếu là người Việt Nam chúng ta nên tự hào về giai đoạn lịch sử đó”. Tôi cực kỳ ngạc nhiên khi nghe bà Thủy nói “chúng ta nên tự hào về giai đoạn lịch sử đó”. Thú thật, tôi không hiểu giai đoạn lịch sử đó là giai đoạn nào? Cũng như mọi người, ông Hồ cũng có suy nghĩ, có tư tưởng. nhưng tư tưởng Hồ Chí Minh mà cả xã hội Việt Nam đang “học tập, theo gương” chỉ mới xuất hiện từ ngày bức tường Berlin sụp đổ cách đây 28 năm. Và nhìn vào những gì đang diễn ra trong xã hội hôm nay, từ giáo dục đến y tế, từ kinh tế đến quốc phòng, tôi thấy chẳng có gì để mà tự hào như bà Thủy đã nói.
Nếu bàn đến lí do của sự việc, tôi cho rằng nhà nước Việt Nam đã có những khuyến cáo đến đại học Fuv để đưa hai môn học Marx- Lenin và tư tưởng Hồ Chí Minh vào học trình. FUV chỉ là một đại học tư, có vốn nước ngoài chứ không phải là một đại học hoàn toàn nằm dưới sự quản trị của nước ngoài.
Sau cùng, tôi chia sẻ suy nghĩ của bà Thủy với nhận định “ hi vọng rằng trong vòng vài năm tới sinh viên sẽ cảm thấy thú vị”. Qua đó bà cũng đồng ý rằng, hiện nay, môn tư tưởng Hồ Chí Minh là “liều thuốc ngủ cực mạnh cho sinh viên”. Và các sinh viên sẽ thú vị vì môn này sẽ được giảng dạy một cách rất khách quan và không che đậy bất cứ chi tiết nào bằng tinh thần tự do học thuật”.
Từ Hà Nội, kỹ sư Châu Hồng Thủy nói:“Dạy môn này ở đại học cũng được, dĩ nhiên với tư cách một bộ môn cần phải tìm hiểu và nghiên cứu xem nó đúng và sai ở chỗ nào, chứ không phải bắt buộc học viên phải tin là nó đúng”.
Giáo sư Trần Ngọc Vương ở Đại học quốc gia Hà Nội chia sẻ:” Ở phần lớn đại học Việt Nam hiện nay, hai môn này được tự học phần lớn thời gian, thi cử được sử dụng tài liệu thoải mái, không hạn chế. Cũng là cách mà người ta phải đối phó với yêu cầu phải đội vòng kim cô. Sinh viên thì chán ghét nhưng vẫn phải nín thở qua sông. Một số ít sinh viên học nghiêm túc để biết nội dung thật sự là gì, cũng cá biệt có sinh viên cuồng môn này, đúng tinh thần tín đồ. Theo ngôn ngữ Phật giáo, âu đó cũng là kiếp nạn mà ai muốn tốt nghiệp đại học ở Việt Nam phải trải qua”.
Vào tháng 5-2016, sau khi công bố chính thức thành lập FUV, nhiều nguồn tin ở Việt Nam và nhiều ý kiến trên mạng xã hội cho rằng, FUV đã từ chối các môn học Marx-Lenin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Khóa học đầu tiên của FUV khai giảng vào tháng 9-2016 đã không có các môn học này. Nhiều nguồn tin cho biết, từ năm 2016 đến nay, giữa ngành giáo dục Việt Nam và FUV đã có nhiều thương thảo về việc dạy các môn học này tại FUV.
Đại học Fulbright Việt Nam (tên tiếng Anh là Fulbright University Vietnam, viết tắt là FUV) là một trường Đại học tư thục với 100% vốn đầu tư nước ngoài, hoạt động phi lợi nhuận. Trường được chính thức thành lập vào tháng 5 năm 2016, trụ sở chính của trường được đặt tại Khu công nghệ cao TP. HCM. Khóa học đầu tiên được bắt đầu vào tháng 9 năm 2016. Đây là trường đại học đầu tiên ở Việt Nam hoạt động theo mô hình phi lợi nhuận của Mỹ, được tài trợ bằng một quỹ đầu tư phi lợi nhuận do cựu thượng nghị sĩ bang Nebraska là ông Bob Kerrey đứng đầu, và được kỳ vọng là sẽ có được sự “tự trị đại học” cũng như tạo ra những đột phá trong giáo dục đại học ở Việt Nam.