Ái Mỹ
(VNTB) – Hôm ra đón ba, má anh quyết định, để ba nằm lại bên đồng đội của ông. Má cũng dặn anh em anh, không nên oán thán ai hết.
Một.
Bạn tôi, ca sĩ Quang Thành kể, bao nhiêu năm, gia đình anh lặn lội khắp mọi miền, mong tìm được cha, đưa ông về để hương khói, ấm lòng cho người ra đi lẫn người ở lại. Bao lần hy vọng, bấy nhiêu lần vụt tắt. Cho đến một ngày, có một cuộc điện thoại.
Thành thu xếp bay từ Mỹ về, nối chuyến ra thẳng Côn Đảo. Từ Côn Đảo, anh lại gọi ngược về Mỹ, bí mật thu xếp cho má một cuộc trở về.
Má Thành về. Từ sân bay, xe đưa bà qua mấy con đường rợp mát, một bên là biển trùng khơi, một bên là thăm thẳm núi. Xe dừng. Các con đưa bà men theo con đường nhỏ, hoa sim tím rịm hai bên. Một khoảng trống hiện ra, khối đúc tráng men trắng trải dài, tinh tươm. Ngay chính giữa là ban thờ, có đặt bình hoa nhựa, chỗ cắm nhang đặt những chân nhang.
Từ trong vô thức, bà biết đã tìm được chồng mình, đã gặp lại cha của các con mình.
Thành kể: Hồi trước, khi phát quang khu vực, người ta phát hiện mồ chôn tập thể này. Tỉnh huyện xin ý kiến. Ông Sáu Dân (tức Võ Văn Kiệt) nói, hãy để họ nằm yên ở đó, lo nhang khói đàng hoàng, để gia đình người ta có ngày tìm lại được.
Hôm ra đón ba, má anh quyết định, để ba nằm lại bên đồng đội của ông. Má cũng dặn anh em anh, không nên oán thán ai hết. Người ta cũng để ba các con yên nghỉ ở đây, đàng hoàng, tử tế, có nơi cho mình tìm lại được…
Thành sinh năm 1970. Vì lý lịch có cha là giám thị trại giam Côn Đảo trước năm 1975, bị thủ tiêu nên anh không vào được đại học. Anh em anh sớm theo má ra buôn bán ở chợ Soái Kình Lâm, rồi sau này, học lên dần, khi thời cuộc thoáng đãng hơn. “Từ nhỏ cho tới ngày khôn lớn, các con lập gia đình, má luôn dạy, không mang theo oán hờn trong người…” – Thành kể.
Hai.
Hôm rồi, bà gọi tôi. Khóc trong điện thoại. Bà nói, nếu cô có mệnh hệ gì, con nhớ cho cô về chùa Vĩnh Nghiêm.
Tôi “gỡ” dần từng gút mắc của câu chuyện, bà nghe rồi nguôi ngoai dần, rồi bật cười, rồi hẹn tôi, khoảng gần 20-5, cô Sáu lên để bỏ phiếu, quên bẵng chuyện về chùa.
Bà là Sáu Hộ. Người vào vai vợ của một sĩ quan cộng hòa, có con. Sau đó lại làm vợ của một sĩ quan Mỹ, có con. 30/4/1975, bà theo “chồng” rời khỏi Sài Gòn.
Đến một ngày, bà trở về quê hương, miệt mài làm từ thiện. Chẳng còn ai nhận ra bà. Cho đến một ngày, đang lúi húi trao quà cho bà con ở miệt Củ Chi, đồng đội nhận ra “Tư Sương” dưới trái tai có miếng bớt. Một quá khứ được lần giở.
Đồng đội của bà đã đưa bà đến chỗ ông Sáu Dân. Lần đầu tiên, bà được sống bằng chính tên thật của mình: Phạm Thị Hộ, người đã được chứng thực hoạt động theo sự phân công của Bộ Tư lệnh đặc công – biệt động Sài Gòn.
Tin tức dội về Mỹ. Cộng đồng nơi bà sinh sống xa lánh. Con gái bà khổ sở. Người đàn ông một thời đầu ấp tay gối đã gọi điện cho bà nói, tôi cảm ơn bà bao năm, nằm cạnh tôi mà đã không ra tay giết tôi.
Bà ở lại Việt Nam luôn từ dạo ấy. Nhà cửa của cha mẹ, của bà, bà lần lượt bán, lấy tiền đi xây cầu, giúp bà con nghèo, giúp gia đình đồng đội còn thiếu thốn. Năm rồi, khi đại dịch tấn công, bà bán nốt căn nhà cuối cùng, được 9 tỷ, về Bến Tre, Đồng Tháp, Cần Thơ, Bạc Liêu, giúp bà con qua cơn túng ngặt.
Hôm điện thoại đòi về Vĩnh Nghiêm, trước khi cúp máy, bà nói nhỏ, con gái cô gọi về hoài, nó hết trách cô rồi con, cô mừng lắm con, đời cô, cô không màng, chỉ làm sao được các con hiểu cho mẹ nó. Cô có lỗi với con cô nhiều lắm…
…
Mới đây, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong quyết định hủy bắn pháo hoa đêm 30/4, vì đảm bảo an toàn trong thời dịch bệnh.
Tôi lại nghĩ tới ông Bảy Nên, người thích thầm lặng, hẳn ông cũng muốn bớt dần đi tiếng nổ đì đùng, thứ ánh sáng chớp lóe trong đêm 30/4.