Trang tin ABC cho biết, nếu được thông qua, đây sẽ là lô vũ khí đầu tiên mà Hoa Kỳ cung cấp cho đảo quốc này trong vòng bốn năm. Đại Lục – vốn coi Đài Loan là một phần lãnh thổ của mình, đã yêu cầu Hoa Kỳ dừng lại để tránh làm tổn hại đến quan hệ qua eo biển Đài Loan và giữa Bắc Kinh và Washington.
“Trung Quốc kiên quyết phản đối việc bán vũ khí của Mỹ cho Đài Loan,” Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Zheng Zeguang cho biết trong một cuộc họp với hai nhà ngoại giao cao cấp nhất của Washington ở Bắc Kinh.
“Để bảo vệ lợi ích quốc gia, Trung Quốc quyết định có biện pháp cần thiết, bao gồm cả việc áp đặt các biện pháp trừng phạt chống lại các công ty tham gia vào việc bán vũ khí cho Đài Loan”, Zheng nói, trong một tuyên bố đăng trên trang web của Bộ ngoại giao nước này.
Biện pháp trừng phạt như vậy đã từng hiện diện trong quá khứ, mặc dù không có bằng chứng nào cho thấy, nó đã có tác động gì. Trong khi các công ty Mỹ và Liên minh châu Âu bị cấm bán công nghệ quân sự cho Trung Quốc, thì các công ty Trung Quốc lại có mối quan hệ thân thiết với các tổ chức sản xuất vũ khí lớn ở nước ngoài.
 |
| Pháo tự hành Đài Loan trong buổi diễn tập. Trung Quốc vào ngày 16 tháng 12 đã lên tiếng chỉ trích Mỹ về dự kiến bán vũ khí cho Đài Loan, nói rằng nó nên được hủy bỏ để tránh làm tổn hại đến quan hệ giữa Đài Bắc và Bắc Kinh. Ảnh: AFP |
Mỹ vẫn đề cao mối quan hệ với Trung Quốc, mặc dù gần đây quan hệ hai nước bị tổn thưởng bởi dãy đảo nhân tạo mà Bắc Kinh xây dựng ở Biển Đông, và các cáo buộc lẫn nhau liên quan đến tin tặc.
Lô vũ khí dự kiến lần này bao gồm hai tàu khu trục của Hải quân Mỹ, tên lửa chống tăng, xe tấn công đổ bộ và tên lửa vác vai Stinger đất-đối-không. Những vũ khí này sẽ tiếp tục hỗ trợ Đài Loan trong tình báo, giám sát và trinh sát…
Quốc Hội Mỹ có 30 ngày để xem xét có nên bán hay không. Nhưng có vẻ, lô vũ khí này sẽ sớm có mặt tại Đài Loan, trước một Trung Quốc đang trỗi dậy quân sự ngày càng mạnh mẽ.
Các nhà lập pháp Hoa Kỳ hoan nghênh thông báo nêu trên.
Dân biểu New York – Rep. Eliot Engel, thuộc đảng Dân chủ, và nằm trong Ủy Ban Ngoại Giao Hạ Viện, nói rằng việc bán lô vũ khí này sẽ đóng góp cho hòa bình và ổn định trên eo biển. “Tôi muốn chúng ta sẽ nhìn thấy chúng một cách thường xuyên,” ông nói.
Bộ Ngoại giao Đài Loan cho đó là một dấu hiệu tốt của mối quan hệ Đài Bắc và Washington.
Lô vũ khí sẽ “giúp duy trì hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan và tăng sự tự tin của chúng tôi khi chúng tôi tham gia vào các cuộc đối thoại và cải thiện các mối quan hệ qua eo biển Đài Loan”, Bộ ngoại giao Đài Loan cho biết trong một tuyên bố.
“Và quan hệ Mỹ-Đài lúc này thực sự là lúc tốt nhất,” tuyên bố nói.
Tuy nhiên, một nhóm hỗn hợp doanh nghiệp hỗn hợp hai nước đã đặt ra câu hỏi về việc bao giờ Đài Loan mới thực sự tiếp cận lô hoàn này, trước những tiến bộ quân sự nhanh chóng của Trung Quốc.
“Trong khi Trung Quốc đã triển khai máy bay chiến đấu, tàu ngầm và tên lửa trong suốt bốn năm qua, Mỹ đã liên tục từ chối xem xét cung cấp những khí tài tương tự cho Đài Loan,” Rupert Hammond-Chambers, chủ tịch Hội đồng kinh doanh Mỹ- Đài, cho biết trong một tuyên bố.
Chính quyền đã công bố hơn 12 tỷ USD trong bán vũ khí cho Đài Loan kể từ năm 2010, nhưng không 5.9 tỷ USD trong lô hàng tháng 9/2011 – bao gồm các nâng cấp cho máy bay chiến đấu F-16 của Đài Loan. Điều đó đã dẫn đến sự phản đối của Bắc Kinh, trong đó, tiến tới đình chỉ một số trao đổi quân sự với Hoa Kỳ.
Trong khi đó, Tổng thống Barack Obama đã tìm cách hợp tác lớn hơn với Trung Quốc về các vấn đề như biến đổi khí hậu, và hai bên đã tăng cường trao đổi quân sự để giảm thiểu nguy cơ xung đột.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby nói rằngm Mỹ đã liên lạc với cả Đài Loan và Trung Quốc về việc bán lô vũ khí, và ông nhấn mạnh sự hỗ trợ của Mỹ là phù hợp – căn cứ theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan (Đài Loan).
“Chúng tôi vẫn muốn làm việc để thiết lập một mối quan hệ tốt hơn, minh bạch hơn, hiệu quả hơn với Trung Quốc trong khu vực và chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc đó,” Kirby nói với các phóng viên.
Quan hệ hai bờ eo biển Đài Loan đã được cải thiện đều đặn trong hai thập kỷ qua, đặc biệt là dưới thời Tổng thống Đài Loan Ma Ying-jeou.