Việt Nam Thời Báo

VNTB – Hơn 47.000 động vật hoang đã được bán ở Vũ Hán trước khi dịch COVID bùng phát

Khánh  An dịch 

 

(VNTB) – Nghiên cứu mới cho thấy động vật thường bị giết thịt ngay tại chợ và được bảo quản ở  nơi chật chội, không hợp vệ sinh

 

Tác  giả: Jeremy Pagee, Drew Hinshaw, Betsy McKay

Chú thích nh: Ch thc phm Huanan Vũ Hán, Trung Quc, vào ngày 11 tháng 1 năm 2020. Vào tháng 3, WHO cho biết h không tìm thy bng chng nào v vic đng vt có vú sng được bán ti ch.

 

8 tháng 6

Một nghiên cứu mới cho thấy h ơn 47.000 đng vt hoang dã đã được bán thành ph Vũ Hán ca Trung Quc trong hai năm rưỡi trước khi có các ca nhim COVID-19 được xác nhn đu tiên đó. Nghiên cứu này cung cp bng chng quan trng mi cho thy virus corona có th lây lan t nhiên t đng vt sang người.

Nghiên cu này được công b trên tp chí Scientific Reports cho thy các loài đng vt hoang dã, gồm c 31 loài được bo v, thường b giết tht ngay ti các ch và được bo qun trong nhng điu kin cht chi, không hp v sinh có th khiến cho vi rút chuyn t loài này sang loài khác.

Theo nghiên cứu của các nhà nghiên cứu từ Đại học Sư phạm Tây Trung Quốc, Đại học Oxford và Đại học British Columbia của Canada, các nhà khoa hc cho biết có ít nhất bốn loài động vật có th mang virus COVID-19 – cy hương, chn, lng và chó gu trúc.

Nghiên cu này được công b hôm th Hai cũng lần đầu tiên cho thy  phn ln hot đng buôn bán đng vt hoang dã Vũ Hán là bt hp pháp, không thc hin các bin pháp kim tra bt buc v sc khe và ngun gc ca đng vt được bán.

Công trình nghiên cu cho biết: “Hu hết tt c các đng vt đã được bán còn sng, nht trong lng, xếp chng lên nhau và trong tình trng ti t. Hu hết các ca hàng đu cung cp dch v m tht ti ch, có nh hưởng đáng k đến v sinh thc phm và phúc li đng vt.”

Đó là nhng phát hin mà mt s nhà khoa hc, bao gm c người đng đu mt nhóm điều tra nguồn gốc của COVID-19  do T chc Y tế Thế gii (WHO) đng đu, đã đt câu hi ti sao d liu được thu thp t tháng 5 năm 2017 đến tháng 11 năm 2019 lại không được chia s trước đó.

Hai trong s các tác gi nói vi t The Wall Street Journal rng h không th chia s phát hin ca mình vi nhóm điều tra của WHO vì khi đó công trình nghiên cu này chưa được đánh giá mt cách đc lp. Mt người nói rng mt s tp chí khác t chi đăng  vì nghiên cứu này  được coi như mt vấn đề gây tranh cãi.

Nhóm điều  tra  của  WHO đã đến thăm Vũ Hán vào đu năm nay và kim tra các đa đim như  ch thc phm Huanan, nơi có nhiu trường hp nhim COVID-19 sm nht được phát hin vào tháng 12 năm 2019, khiến các nhà chc trách Trung Quc thông báo rng có kh năng vi-rút phát xut t tht thú rng được bán đó.

Nhóm nghiên cu này cho biết vào tháng 3 h không tìm thy bng chng nào v vic đng vt có vú sng được bán ti ch này – mc dù h đã ghi nhn mt s báo cáo v vic chúng đã tng b – và dn li các nhà chc trách th trường nói rng tt c đng vt hoang dã buôn bán đó đu hp pháp. H cũng đã đến thăm ch Baishazhou Vũ Hán và cho biết h không tìm thy bng chng v đng vt hoang dã được bán đó.

T Scientific Reports đã có một báo cáo rt khác.

Báo  cáo da trên mt cuc kho sát 17 ca hàng ti bn ch khác nhau Vũ Hán – bao gm Huanan và Baishazhou – để nghiên cu v s lây lan ca bnh do ve đng vt.

Báo  cáo  cũng  viết  về  by nhà cung cp ti Huanan — có các bc nh chp đó ca chut tre sng, nhím, marmot (con mác mt, chú thích người dch), chó gu trúc và ln lng — cũng như hai ca hàng ở chợ  Baishazhou, nơi cung cp hàng hóa cho nhiu người  bán  hàng  Vũ Hán kể c ti chợ  Huanan.

17 ca hàng đã bán tng cng 47.381 đng vt hoang dã thuộc  38 loài khác nhau, công trình nghiên cứu cho biết chỉ  có by loài được bo v theo lut pháp Trung Quc. Nhưng không ai bán dơi hoc tê tê – đng vt có vú ăn kiến ​​có vy mà nhóm do WHO đng đu đã xác đnh là vt ch trung gian tim năng.

y ban Y tế Quc gia Trung Quc và chính quyn thành ph Vũ Hán đã không tr li yêu cu bình lun. Các nhà chc trách Trung Quc trong nhng tun gn đây cho rng vi rút không bt ngun t Trung Quc và thúc gic WHO điu tra các trường hp sm có th xy ra các quc gia khác.

Peter Ben Embarek, mt chuyên gia v an toàn thc phm đng đu nhóm do WHO dn đu, cho biết: Công trình nghiên cu mi này “xác nhn nhng nghi ng”. “Không ch các sn phm đng vt hoang dã được nuôi mà còn c đng vt sng được bày bán”.

Tuy nhiên, điu quan trng là báo  cáo không cho thy liu nhng đng vt như vy có còn tn ti vào tháng 11 năm 2019 hay không khi có kh năng xy ra s c lây t đng vt sang người, ông nói thêm, hoc có  thông tin chi tiết v các loài đng vt mi ch. Ông nói: “s rt vui nếu được xem các s liu theo tháng nhưng tôi chc chn rng các tác gi có thông tin. “Tôi không biết ti sao thông tin không được chia s trước đây.”

Zhao-min Zhou, mt nhà nghiên cu ti Đi hc Sư phm Tây Trung Quc, đng tác gi nghiên cu này, nói rng nghiên  cứu  không được chia s vi nhóm điều  tra  của   WHO trước đó vì phi ch đng nghip xem xét.

Ông nói: “Chúng tôi không sn sàng tiết l cho bt kỳ bên nào khác” cho đến khi nhng người đánh giá đng cp xem xét xong.

Chris Newman, mt tác gi khác là c vn khoa hc ca Đi hc Oxford, cho biết công trình nghiên cu này đã được gi đến các tp chí hàn lâm vào đu năm ngoái nhưng b mt s tp chí t chi, trong đó có mt tp chí đòi hi quá trình xem xét kéo dài. Báo  cáo đã được đ trình lên tạp  chí  Scientific Reports vào tháng 10 và được chp nhn vào tháng 5. Scientific Reports có chung mt nhà xut bn vi tp chí Nature.

Đây dường như là mt tp d liu quan trng trên toàn cu và tôi nghĩ ai đó s mun thu thp và cung cp nó,” Tiến sĩ Newman nói.

Tôi liên tc nhn được nhng lá thư t chi — tt c h đu nói rng nó liên quan đến mt vn đ rt hp, s không ai thy tm quan trng toàn cu ca b d liu này. Không ai trong s h t ra rt quan tâm. Tôi không biết liu h có th nhìn thy nó như mt vấn  đề  gây  tranh  cãi  hay không”. Ông cho biết các đng tác gi người Trung Quc ca ông không được phép xut bn trên mạng  lưu trữ  trực tuyến — nhng kênh xut bn không yêu cu bình duyt.

Người phát ngôn ca Scientific Reports cho biết, “Thi gian t khi gi công trình nghiên cu đến khi được chp nhn có th thay đi đáng k, vì bao gm đánh giá biên tp, tìm người bình duyt và mt hoc nhiu vòng đánh giá ca đng nghip và các sa đi ca tác gi, nhng công vic này có th là mt quá trình dài. Khi quá trình hoàn tt và công trình nghiên cu được tp chí chp nhn xut bn, thì  sẽ được xut bn trong vòng hai tun.”

Báo cáo được đưa ra trong bi cnh ngày  càng  nhiều yêu cu kim tra đy đ hơn mt gi thuyết thay thế v ngun gc ca vi rút – b Trung Quc liên tc ph nhậnn.  Giả  thuyết  đó  là  vi  rút có th đã rò  rí ra t mt phòng thí nghim Vũ Hán đang th nghim vi vi  rút  corona có  dơi.

Mc dù hu hết các nhà khoa hc vn cho rng có nhiu kh năng vi-rút lây lan t nhiên t đng vt sang người, nhưng cho đến nay chưa ai có th tìm ra nguồn gốc ca vi-rút hoc xác đnh loài có th đóng vai trò là vt ch trung gian.

Công trình nghiên cu này cung cp mt trong nhng manh mi mnh nht đã tng được biết đến.

Robert Garry, mt nhà virus hc ti Đi hc Y khoa Tulane, New Orleans, cho biết: “Đó là mt bng chng rõ rang. Ông không tham gia vào nghiên cu nhưng nm trong s các nhà khoa hc luôn bác b gi thuyết trong phòng thí nghim.

Ông nói: “Báo cáo này nêu rõ rang có mt s đng vt có kh năng mang virut SARS-CoV-2 gia Vũ Hán, và mô t danh sách các loài đng vt có vú được đưa vào nghiên cu như mt“ danh sách các đi tượng ni tiếng ”ca nhng sinh vt có th mang virut COVID- 19.

Ông cũng gi ý rng vic b d liu này không được đưa vào báo cáo ca nhóm do WHO đng đu vì nghiên cu này cho thy 17 ca hàng đang buôn bán trái phép đng vt hoang dã. Các nhà khoa hc khác đt câu hi ti sao d liu giúp cng c gi thuyết virut lan sang người t đng vt sng trong ch li không được chia s sm hơn.

Aris Katzourakis, giáo sư tiến hóa virus ti Đi hc Oxford cho biết: “Thy rng nhng con vt này chc chn đã đó và nhng điu kin này rt hu ích đ thiết lp tính kh tín (ca gi thuyết virut COVID-19 lây t đng vt hoang dã sang người Vũ Hán, chú thích người dch). “Tôi không hiu ti sao các tuyên b v các d kin v s hin din ca các loài đng vt c th trên th trường li phi ch đánh giá ca đng nghip. Mc dù vy, có th có vn đ chính tr đang din ra đây. “

T lâu, Trung Quc đã cm buôn bán mt s loài đng vt hoang dã, chng hn như các loài có nguy cơ tuyt chng, nhưng cho phép chăn nuôi và buôn bán có giy phép các đng vt hoang dã khác để  ăn hoc dùng trong y hc c truyn, min là được kim tra v sinh.

Công trình nghiên cu cho biết 13 trong s các ca hàng được kho sát đã đăng các giy phép cn thiết t Cc Lâm nghip Vũ Hán cho phép h bán đng vt hoang dã, chng hn như gà lôi, cá su Xiêm, công n Đ và nhím Amur.

Tuy nhiên, không cửa  hàng  nào  có  giy chng nhn ngun gc ca đng vt hoc kim dch đ đm bo không có dch bnh, t báo cho biết thêm.

“Vì vy, tt c các hot đng buôn bán đng vt hoang dã v cơ bn là bt hp pháp.”

Chính quyn thành ph Vũ Hán và cc lâm nghip đã không tr li yêu cu bình lun.

Khong 30% đng vt t sáu loài được kim tra đã b vết thương do súng bn hoc by, có nghĩa là chúng đã b bt bt hp pháp, t báo Scientific Reports cho biết. Nhng loài vật  như  lng và chó gu trúc đu có th mang virus COVID-19.

T báo cho biết: “WHO báo cáo rng các cơ quan qun lý th trường tuyên b tt c đng vt sng và đông lnh được bán ch Huanan đu được mua li t các trang tri được cp phép chính thc đ chăn nuôi và kim dch, và do đó không có hành vi buôn bán đng vt hoang dã bt hp pháp nào được xác đnh.

Tuy nhiên, trên thc tế, vì Trung Quc không có cơ quan qun lý nào qun lý vic buôn bán đng vt do các nhà cung cp hoc cá nhân quy mô nh tiến hành nên không th đưa ra quyết đnh này”.

Báo  cáo  của WHO ca ngi chính quyn Trung Quc v các bin pháp như lnh cm vĩnh vin vào tháng 2 năm ngoái đi vi vic buôn bán và  ăn  thịt  hu hết các loài đng vt hoang dã trên cn.

Nhưng h cho biết cn có các bin pháp tiếp theo đ làm rõ loài nào không được buôn bán hp pháp và thay đi thái đ ca người tiêu dùng các sn phm t đng vt hoang dã Trung Quc.

Báo  cáo cho biết: “Vic áp dng nhng bin pháp có trách nhim hơn này có kh năng cu sng vô s người trong tương lai.

Nguồn: WSJ


 

Tin bài liên quan:

VNTB – Bệnh nhân sẽ đi đâu khi nơi chữa trị bị đóng cửa vì Covid-19?

Phan Thanh Hung

VNTB – Sử dụng “vắc xin âm nhạc” trong mùa dịch thế nào cho hợp lý?

Phan Thanh Hung

VNTB – Thiên hạ luận: có hay không “zero covid”?

Phan Thanh Hung

Leave a Comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Việt Nam Thời Báo