VNTB – Lời bao nhiêu mà ‘cảm ơn’ khủng vậy?

Thới Bình

(VNTB) – Phan Quốc Việt đã trả lễ cho cựu bộ trưởng Nguyễn Thanh Long tổng cộng 2,25 triệu USD

Ngay sau khi Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực cho rằng đã có thể kết thúc đại án Việt Á, báo chí đồng loạt nhận được kết luận điều tra của vụ án này.

Theo kết luận điều tra, bị can Phan Quốc Việt, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á có hành vi phạm tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, quy định tại khoản 3, điều 222 Bộ luật hình sự, gây thiệt hại tài sản Nhà nước hơn 432 tỷ đồng. Ông Việt còn phạm tội “Đưa hối lộ”, quy định tại khoản 4, điều 364 Bộ luật hình sự, với số tiền đưa hối lộ hơn 106 tỷ đồng.

Theo kết luận điều tra, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long đã nhận 2,25 triệu USD trong vụ Việt Á.

Phía cơ quan điều tra cho rằng Công ty Việt Á không đủ điều kiện để được cấp số đăng ký lưu hành, tuy nhiên theo đề nghị của Phan Quốc Việt, ông Nguyễn Thanh Long đã chỉ đạo cấp dưới tạo điều kiện để đơn vị này được cấp số đăng ký lưu hành tạm thời cho kit xét nghiệm Covid-19.

Bộ Y tế sau đó ban hành quyết định cấp số đăng ký lưu hành chính thức sản phẩm kit xét nghiệm Covid-19 cho Công ty Việt Á. Ông Nguyễn Thanh Long đã đại diện Bộ Y tế thực hiện hiệp thương giá kit xét nghiệm với Việt Á, có sự tham gia của đại diện Bộ Tài chính. Cuối cùng, Bộ Y tế quyết định giá hiệp thương với Công ty Việt Á là 470.000 đồng/kit xét nghiệm.

Khi Việt á sản xuất kit, ông Nguyễn Thanh Long còn giới thiệu Phan Quốc Việt với lãnh đạo một số địa phương, tạo điều kiện cho Việt Á tiêu thụ kit xét nghiệm.

Trả lễ, theo cơ quan điều tra xác định thì tổng số tiền mà Phan Quốc Việt đã chi cho cựu bộ trưởng Nguyễn Thanh Long lên đến 2,25 triệu USD; trong đó, Phan Quốc Việt đưa cho Nguyễn Huỳnh 2,2 triệu USD để chuyển cho ông Nguyễn Thanh Long, và trực tiếp Việt đưa cho cựu bộ trưởng 50.000 USD.

Phan Quốc Việt cũng chi cho cá nhân thư ký của ông Long 4 tỉ đồng tiền Việt. Tổng số tiền thư ký của ông Long bị cáo buộc nhận hối lộ là tương đương 53,9 tỷ đồng Việt Nam.

Với ông Chu Ngọc Anh, khi đó là bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, tài liệu của cơ quan điều tra viết rằng vào chiều 27-8-2020, Việt mang theo một ba-lo màu xanh, trong đó có 200.000 USD và một số khẩu trang, nước rửa tay đến trụ sở Bộ Khoa học và Công nghệ. Phan Quốc Việt được Chánh văn phòng bộ đưa đến phòng làm việc của bộ trưởng Chu Ngọc Anh. Tại đây, Việt nói chuyện xã giao và lấy túi màu xanh đưa cho ông Ngọc Anh nói là “có chút quà cảm ơn”.

Cuộc nói chuyện kết thúc, Việt ra về, nhận “quà cám ơn” từ tổng giám đốc Công ty Việt Á, ông Chu Ngọc Anh cất túi màu xanh này vào buồng ngủ phía trong phòng làm việc. Cũng theo kết luận, khoảng cuối tháng 9-2020, khi dọn phòng làm việc để chuyển về UBND Hà Nội nhận chức chủ tịch thành phố, ông Chu Ngọc Anh mới kiểm tra và thấy trong túi quà mà Phan Quốc Việt đưa có tiền.

Cơ quan điều tra nhận định ông Chu Ngọc Anh không trao đổi, bàn bạc, thỏa thuận gì với Phan Quốc Việt về việc đưa nhận tiền. Cựu bộ trưởng cũng không gây khó khăn nhằm mục đích phải đưa tiền.

Theo kết luận điều tra, ông Chu Ngọc Anh bị xác định vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí gây thiệt hại gần 19 tỷ đồng. Ông Chu Ngọc Anh còn bị cáo buộc hưởng lợi từ việc Công ty Việt Á tiêu thụ kit xét nghiệm.

Như vậy, với các tình tiết trên cho thấy nếu đối chiếu “chỉ đạo án” mà Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã đưa ra cách đây ít hôm, thì ông Nguyễn Thanh Long thuộc nhóm “người có chức vụ, lợi dụng chức vụ, quyền hạn để tác động, chỉ đạo cấp dưới làm trái quy định của Đảng, Nhà nước, đem lại lợi ích bất hợp pháp cho Công ty Việt Á”. Khả năng ông Nguyễn Thanh Long sẽ nhận khung án “không ân giảm”.

Trường hợp ông Chu Ngọc Anh, nếu những gì mà cơ quan điều tra đưa ra là “độc lập”, không chịu áp lực “định hướng án”, thì rất có thể ông Chu Ngọc Anh có hồi kết nhẹ nhàng hơn của “không có yếu tố vụ lợi”.

Tài liệu về vụ án trên mà các tòa soạn báo chí nhận được trong ngày 18-8-2023 không có phần làm rõ về số ngoại tệ mà Phan Quốc Việt đã dùng để “hiếu hỉ” là đến từ những nguồn tài chính nào, tính hợp pháp ra sao; bởi về nguyên tắc quản lý ngoại hối của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, thì một cá nhân hoặc doanh nghiệp không hề dễ dàng khi “mua” số lượng ngoại tệ lớn như vậy cho chuyện “cảm ơn”.

Một tình tiết khác cũng đáng quan tâm, đó là phía cơ quan điều tra có ý kiến rằng, “quá trình điều tra vụ án, cơ quan điều tra xác định dấu hiệu sai phạm của một số cá nhân liên quan. Tuy nhiên, do thời hạn điều tra vụ án đã hết, cơ quan điều tra Bộ Công an tách thông tin, tài liệu liên quan đến hành vi sai phạm của các cá nhân này để tiếp tục điều tra, xử lý sau”.

Rất có thể ở đây còn liên quan đến những chức danh đủ sức chi phối còn mạnh hơn cả ông Nguyễn Thanh Long, ví dụ như Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 thời gian đó là Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Phó Trưởng Ban thường trực Ban Chỉ đạo – Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên (thời điểm đó ông Nguyễn Thanh Long là Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương).