Việt Nam Thời Báo

VNTB – Những điều ‘chưa hợp lý’ của bảo hiểm xã hội ở Việt Nam

Hàn Lam

 

(VNTB) – Đã có đóng BHXH thì phải có hưởng

 

Việc hưởng phải dựa trên mức đóng

Theo quy định pháp luật hiện hành và theo nội dung dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi, thì tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc của người lao động (NLĐ) và người sử dụng lao động (NSDLĐ) theo chế độ tiền lương do NSDLĐ quyết định là tiền lương tháng, bao gồm: mức lương, phụ cấp lương, các khoản bổ sung khác; được trả thường xuyên và ổn định trong mỗi kỳ trả lương.

Mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác được NLĐ và NSDLĐ căn cứ vào tiền lương tối thiểu vùng để thỏa thuận ghi trong hợp đồng lao động.

Tuy nhiên, mức hưởng các chế độ thai sản, hưu trí, tử tuất lại hưởng theo 01 mức tiền cụ thể, hoặc dựa trên mức lương cơ sở, điều này là không hợp lý vì: Nguyên tắc của bảo hiểm là có đóng có hưởng, việc hưởng phải dựa trên mức đóng.

Nền đóng căn cứ vào lương tối thiểu vùng để thỏa thuận mức lương ghi trong hợp đồng lao động, tại sao chế độ hưởng lại theo mức lương cơ sở?.

Quy định hưởng các chế độ theo 01 mức tiền cụ thể thì qua mỗi năm các chỉ số CPI lại tăng, thì mức tiền hưởng chế độ này không còn phù hợp thực tế. NLĐ lại phải chờ điều chỉnh luật mới được hưởng mức trợ cấp mới. Bởi vậy, có đề xuất quy định nền đóng BHXH và mức hưởng các chế độ đều căn cứ theo lương tối thiểu vùng.

Căn cứ nào để trừ 2%?

Tại Điều 64 quy định điều kiện hưởng lương hưu và Điều 66 quy định mức lương hưu hàng tháng. Theo đó, tính đến năm 2035 thì nam đủ 62 tuổi và nữ đủ 60 tuổi mới đủ tuổi nghỉ hưu, ngoài ra luật BHXH quy định NLĐ được nghỉ hưu sớm tối đa 05 tuổi thấp hơn so với tuổi nghỉ hưu khi bị suy giảm khả năng lao động từ 61% đến dưới 81%.

Và đối với đối tượng đủ điều kiện nghỉ hưu thì cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi sẽ bị trừ 2%. Những quy định này không phù hợp với thực tiễn NLĐ Việt Nam vì trên thực tế, có rất nhiều NLĐ tham gia BHXH sớm thì đến 50-55 tuổi sức khỏe đã giảm sút, không đủ khả năng đáp ứng nhu cầu công việc, thậm chí rất khó tìm được việc làm, và có thời gian đóng BHXH đã đủ 20 năm thậm chí 30 năm, như vậy cả về thời gian và số tiền đóng cho BHXH là đã đủ lớn.

Nếu chờ đợi đến đủ tuổi nghỉ hưu thì sẽ gặp khó khăn trong việc đảm bảo chi tiêu cuộc sống.

Và việc để NLĐ lớn tuổi về hưu sớm cũng để trao cơ hội việc làm cho lao động trẻ có nhiều cơ hội việc làm hơn.

Đối tượng có số thời gian đóng BHXH thấp hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng hưu 75%, mỗi năm không đóng BHXH sẽ bị trừ 2% là không hợp lý, mức trừ này quá cao so với mức hưởng trợ cấp 1 lần khi nghỉ hưu đối với đối tượng có thời gian đóng cao hơn số năm tương ứng tỷ lệ 75% (cứ mỗi năm đóng BHXH thì chỉ được tính bằng 0,5 tháng của mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH).

Nếu NLĐ đủ điều kiện nghỉ hưu sớm (đóng BHXH từ đủ 30 năm), thì mỗi năm nghỉ hưu hưu sớm cũng bị trừ tương ứng 2% là không hợp lý, lý do: Việc trừ này không đảm bảo nguyên tắc có đóng có hưởng, đóng nhiều hưởng nhiều. Tỷ lệ trừ 2% là quá cao.

Chính sách BHXH đang cố gắng khuyến khích, động viên NLĐ ở lại với quỹ BHXH, do đó tỷ lệ này cần xem xét, đặc biệt có cơ chế thưởng cho những NLĐ tham gia BHXH từ đủ 30 năm trở lên. Việc tăng tuổi nghỉ hưu làm tăng tỷ lệ rút BHXH 1 lần, giảm số người hưởng BHXH 75%.

Do vậy có đề xuất: Trong trường hợp NLĐ mong muốn thì NLĐ đủ tuổi nghỉ hưu sớm (tối đa 05 tuổi thấp hơn so với tuổi nghỉ hưu) theo quy định và có thời gian đóng BHXH trên 20 năm thì được quyền về hưu, mỗi năm về hưu sớm sẽ bị trừ đi 01 tháng lương hoặc cao nhất bị trừ không quá 1% tương ứng với 1 năm như Luật BHXH 2006.

NLĐ đủ tuổi nghỉ hưu sớm (tối đa 05 tuổi thấp hơn so với tuổi nghỉ hưu) theo quy định và có thời gian đóng BHXH đủ 30 năm đối với nữ và 32 năm đối với nam sẽ được về hưu ngay và hưởng hưu tối đa là 75%.


Tin bài liên quan:

VNTB – Kinh tế có thật là đang… tốt lên không?

Do Van Tien

VNTB – Thấy gì từ việc Đồng Tâm Group hủy tư cách đại chúng?

Baraju T. Ogelefecejo

VNTB – Trung Quốc phá giá nhân dân tệ ảnh hưởng láng giềng Việt Nam ra sao?

Baraju T. Ogelefecejo

1 comment

Lê Lai 04.11.2023 9:19 at 09:19

Còn nữa, luật bhxh sữa đổi năm 2014 tăng tuổi nghỉ hưu, với nam 62. Như vậy nếu về hưu trước tuổi sẽ bị trừ 2×2=4% so với trước 2014. Năm 2018 đóng 16 năm bhxh thì hưởng 45%, đến năm 2022 đóng 20 năm mới được hưởng 45%, người tham gia bhxh lại bị mất 10%, so với luật cũ. Người tham gia bhxh tự nhiên mất 10%+4% =14^ lương nếu về hưu trước tuổi. Do đó người tham gia bhxh thấy mất nhiều quyền lợi

Reply

Leave a Comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.