VNTB – Sai phạm của lãnh đạo trong các vụ án liên quan đất đai: hệ lụy của ông chủ nhà nước?
Đức Minh
(VNTB) – “Đất đai, tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản, nguồn lợi ở vùng biển, vùng trời, tài nguyên thiên nhiên khác và các tài sản do Nhà nước đầu tư, quản lý là tài sản công thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý”.
Điều 53, Hiến pháp 2013 có quy định như trên. Chính điều này đưa đến hệ lụy lúc “sa cơ thất thế”, có khá nhiều “ông chủ nhà nước” phải ra tòa hình sự vì đã thể hiện quyền “chủ sở hữu” để làm lợi cho phe nhóm quyền lực nào đó.
Từ sau tháng 4-1975, Việt Nam không còn cảnh cứ lâu lâu báo chí lại đưa tin về đâu đó xảy ra “đảo chánh”. Thế nhưng nội dung tương tự với “đảo chánh” thì vẫn tiếp diễn suốt trong 45 năm qua, bằng cách này hay cách khác mang tên “quyền lực nhóm”.
Hôm 16-9-2020, Tòa án nhân dân TP.HCM mở phiên tòa xét xử ông Nguyễn Thành Tài, cựu phó chủ tịch UBND TP.HCM và 4 đồng phạm trong vụ án giao, cho thuê đất ‘vàng’ ở địa chỉ 8-12 Lê Duẩn, quận 1, được gọi là trái quy định của pháp luật.
Trong vụ án này, ông Nguyễn Thành Tài, bà Lê Thị Thanh Thúy (chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Hoa Tháng Năm), ông Đào Anh Kiệt (cựu giám đốc Sở Tài nguyên và môi trường), ông Nguyễn Hoài Nam (cựu bí thư Quận ủy quận 2), ông Trương Văn Út (cựu trưởng phòng quản lý đất Sở Tài nguyên và môi trường) bị Viện Kiểm sát nhân dân tối cao truy tố về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí, theo khoản 3 điều 219 Bộ luật Hình sự 2015.
Theo cáo trạng, khu nhà đất số 8-12 Lê Duẩn, phường Bến Nghé, quận 1 là công sản. Trong quá trình thực hiện chủ trương sắp xếp, xử lý khu đất này, bà Thúy đã dùng quan hệ tình cảm tác động đến ông Tài – lúc đó đang là phó chủ tịch thường trực UBND TP.HCM – để ông Tài ký nhiều văn bản, và chỉ đạo cấp dưới cho phép doanh nghiệp tư nhân tham gia góp vốn, giao đất và cho thuê đất theo hình thức chỉ định không qua đấu giá quyền sử dụng đất, áp dụng 2 hình thức giao đất và cho thuê đất đối với cùng dự án.
Từ đó dẫn đến thay đổi quyền sở hữu khu đất 8-12 Lê Duẩn từ sở hữu nhà nước sang sở hữu tư nhân trái pháp luật, gây thất thoát, lãng phí 1.927 tỉ đồng. Trong vụ án này, ông Tài chỉ đạo, ký nhiều văn bản trái quy định gây thiệt hại nên chịu trách nhiệm chính.
Với tóm lược kể trên từ cáo trạng, có thể thấy ngay vai trò gọi là “chịu trách nhiệm chính” ở đây của ông Nguyễn Thành Tài là khó thuyết phục.
Ông Nguyễn Thành Tài là ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ TP.HCM khóa 8, nhiệm kỳ 2005-2010, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM. Năm 2010 – 2012, ông là Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban nhân dân TP.HCM.
Như vậy, giả dụ sự thật nếu đúng như các cáo buộc việc ‘biến’ khu đất vàng 8-12 Lê Duẩn, quận 1 từ sở hữu Nhà nước sang tư nhân là do quan hệ tình cảm riêng tư cá nhân của ông phó chủ tịch Nguyễn Thành Tài, là đã xem thường vai trò các cơ quan chuyên trách của Thành ủy TP.HCM.
Trong mọi công việc, câu quen thuộc “Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý” về đất đai có nghĩa đúng là, cơ quan Đảng tại địa phương thông qua tổ chức quản lý hành chánh UBND tỉnh, thành để làm công tác quản lý, còn vai trò “chủ sở hữu” cụ thể luôn thuộc về Ban Chấp hành Đảng bộ, và quyền lực cao nhất là Bí thư Thành ủy/ Tỉnh ủy.
Cá nhân ông phó chủ tịch Nguyễn Thành Tài dù có tình cảm đến đâu đi nữa với bà Lê Thị Thanh Thúy, thì ông ấy cũng không thể “vượt mặt” những “bề trên” của Đảng ở Thành ủy để ký những hợp đồng bạc ngàn tỉ về đất đai.
Tại tòa, ông Nguyễn Thành Tài xác nhận mình không có tài sản nào để kê biên.
Liệu ông Nguyễn Thành Tài có phải là “con ma chết thay”, khi mà những phe nhóm quyền lực đang tranh giành nhau trong thể hiện vai trò “đại diện chủ sở hữu về đất đai”?