VNTB – Tăng cường sức mạnh của châu Á để làm suy yếu Bắc Kinh

VNTB – Tăng cường sức mạnh của châu Á để làm suy yếu Bắc Kinh

Anh Khoa dịch

 

(VNTB) – Cơ hội giành vị trí bá chủ của Trung Quốc sẽ biến mất khi các nước láng giềng phát triển.

 

Tác giả: Walter Russell Mead

 

Ngày 10 tháng 5 năm 2021

 

Cuc tranh lun ti M v chính sách đi vi Trung Quc đang nóng lên. Tháng trước, Tp chí Foreign Affairs đã đăng mt bài báo ca Charles Glaser kêu gi M rút khi các cam kết Đông Á khi sc mnh ca h suy gim. Trong các n phm ni bt t National Interest đến The Atlantic, các nhà phân tích cho rng Hoa Kỳ nên tiết chế chính sách Trung Quc vì lý do ngược li: Bc Kinh là mt con h giy và không đáng được chú ý như vy. Đi xa hơn theo khuynh hướng t do, mt s người đ li cho nhng người có khuynh hướng cng rn vi Trung Quc góp phn làm gia tăng tình trng bo lc chng li người M gc Á và mun Hoa Kỳ có mt chính sách mm mi hơn đi vi Trung Quc nhm xây dng xã hi M.

Có th hiu được được nhng phn ng này — cuc tho lun ca người M đã tiến rt xa, rt nhanh. Ch tch Hi đng Quan h Đi ngoi Richard Haass đã thúc gic Washington thc hin cam kết chính thc bo v Đài Loan trước cuc tn công ca Trung Quc, trong khi George Soros coi Tp Cn Bình là k thù nguy him nht mà các xã hi t do phi đi mt. Và Ngoi trưởng Antony Blinken lp li quan đim ca người tin nhim Mike Pompeo rng vic Bc Kinh đi x vi người Duy Ngô Nhĩ Trung Quc là “ti ác dit chng”.

Nhng người có quan đim ôn hòa đã đúng khi cho rng điu h trng như chính sách M-Trung cn được tranh lun k lưỡng. H cũng đúng khi cho rng tr khi chính sách đó da trên đánh giá thc tế v chi phí và hu qu, Hoa Kỳ có th thy tự cam kết thc hin các chính sách mà c tri trong nước và các đng minh nước ngoài có th không sn lòng ng h khi tình hình tr nên khó khăn.

Nhưng vn đ ln nht trong cuc tranh lun v chính sách ca Hoa Kỳ đi vi Trung Quc ngày nay không phi là nó quá cng rn. Mà là cuc tho lun được đnh nghĩa quá đơn gin. Nguy cơ chiến tranh bị phóng đại  quá mức, đánh giá thp cơ hi đt được các mc tiêu mt cách hòa bình ca Washington, phóng đi sc mnh ca Bc Kinh và thi phng thách thc thành mt mi đe da đang gia tăng theo hướng không cưỡng li được, gn như không th đánh bi được. V lâu dài, trin vng ca M sáng sa hơn nhiu so vi nhng gì mà phe diu hâu hay phe b câu nhn đnh, nhưng chính vì lý do đó, nhng nguy cơ trong ngn hn có th ln hơn nhiu so vi mt s điu mà phe cng rn đã tha nhn.

Vic đnh nghĩa quá đơn gin sai lm ch coi Hoa Kỳ là mt bá ch đang suy yếu, ngày càng lo s trước mt Trung Quc đang tri dy theo cách không th cn được. Bc Kinh không phi là nước bá ch được tin đnh ca châu Á. Cũng ging như Nht Bn trong nhng năm 1930, Trung Quc ch là mt quc gia b cám d tn dng cơ hi tm thi nhm thay đi khu vc theo cách mà h hy vng có th đm bo thế bá ch ca mình trong dài hn.

Nht Bn là quc gia châu Á vĩ đi đu tiên phát trin năng lc công nghip hin đi, và các nhà chiến lược Nht Bn hiu rng nhng li thế mà điu này mang li ch là thoáng qua. Khi Trung Quc nói riêng và phn còn li ca châu Á nói chung tr nên phát trin toàn din, cơ hi thng tr ca Tokyo s mt. Nhìn vào s yếu kém ca Trung Quc, s suy tàn ca các đế quc thuc đa và s th đng hoàn toàn và vô trách nhim ca Hoa Kỳ theo ch nghĩa cô lp nhng năm 1930, phe cng rn ca Nht Bn đã đưa ra quyết đnh sai lm chết người là c gng áp đt quyn bá ch ca Nht Bn lên châu Á.

Trung Quc ngày nay, ging như Nht Bn hi đó, là mt quc gia mà s phát trin nhanh chóng dường như đt h v trí ti cao châu Á và toàn cu trong tm tay. Nhưng Bc Kinh đã gp may mn trong mt thi đim may mn hiếm có. Khi n Đ, Indonesia, Vit Nam, Philippines, Thái Lan, Bangladesh và Miến Đin đu đt được tim năng, mt châu Á đang tri dy s tr nên quá tầm thống trị hoặc kiểm soát đối với bt kỳ quc gia nào, ngay c Trung Quốc. Mc tiêu ca Hoa Kỳ không nên là đè bp Trung Quc mà là thúc đy châu Á.

Trong ngn hn và trung hn, Washington cn làm vic vi các đng minh đ ngăn Bc Kinh khai thác cơ hi này. Trung Quc có phe diu hâu, nhưng gii lãnh đo li thc dng. Chng nào Bc Kinh hiu rng con đường quân s không th dn đến kết qu tt, thì hòa bình có th s được duy trì. Không quc gia nào khác ngoài M có th đóng vai trò là tr ct ca mt liên minh có th ngăn chn cơ hi này. Phe b câu có th không thích thc tế đó, nhưng h s ít thích hu qu của sự tht bi hơn.

Trin vng s sáng sa hơn trong dài hn. Hoa Kỳ không b lên án trong mt cuc đu tranh bt tn chng li mt Trung Quc đang tri dy theo cách không th lay chuyn. Ngược li: Khi phn còn li ca châu Á tri dy, cơ hi giành quyn bá ch ca Bc Kinh bt đu thu hp — và các đng minh n Đ – Thái Bình Dương ca Washington s có th gánh nhiu chi phí hơn trong vic gi gìn hòa bình.

Không có gì, k c vic rút lui và xoa du, là không có ri ro. Khi Trung Quc nhìn thy cánh ca bá quyn ca mình đang đóng dn li, phe diu hâu ca Bc Kinh có th thúc đy mt cuc đua tranh giành quyn lc theo kiu Nht Bn. M và các đng minh phi đ phòng điu này. V lâu dài, vic duy trì các liên minh ca Hoa Kỳ khi châu Á tri dy s đt ra nhng khó khăn phc tp v đo đc và thc tin, th thách s khéo léo ca các nhà ngoi giao Washington. S kết hp thích hp gia can d và cnh tranh trong chính sách Trung Quc ca M s khó có th được xác đnh trong các các vn đ t Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường đến chính sách thương mi và tiêu chun công ngh.

Nhưng toàn cnh là rõ ràng. Mt châu Á hưng thnh là câu tr li cho vn đ Trung Quc ca Hoa Kỳ. Các dân tc và quc gia Châu Á mun đc lp và giàu mnh. Công vic ca Washington là giúp Gic mơ Châu Á đó thành hin thc.

Nguồn: WSJ


 

CATEGORIES
TAGS
Share This

COMMENTS

Wordpress (0)