Khó ai biết được. Năm ngoái, năm ngoái nữa và cả những năm trước, hầu như năm nào Chính phủ cũng có công lệnh “không tặng quà tết”, nhưng xe cộ vẫn nườm nượp ra vào Văn phòng chính phủ và trụ sở các bộ ngành.
Song cảnh nườm nượp chỉ là bề nổi. Những túi quà chỉ là vật trang trí. Cảnh gặp riêng mới đáng đồng tiền bát gạo. Những phong bì kín đáo được trao tay hoặc được lồng vào quà có giá trị hàng chục ngàn USD mới xứng với “quà tết”.
Năm nào cũng thế, chỉ mới Tết Tây, ngoài đường đã ngờm ngợp lớp quan nhỏ “chạy” quan to, rồi lớp quan to “chạy” quan to hơn…
Năm hết tết đến, “cơ chế” lót tay quan chức lại nổi lên như giặc giã ở khắp nơi, bất chấp năm nào chính phủ và một số địa phương vẫn cố tỏ ra “học tập tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh” bằng một chiến dịch phát hành văn bản cấm quan chức nhận quà.
Cả chế độ tham nhũng rần rật chưa từng xuân sắc hơn rộn vang tiếng đon đả trước mặt, chửi rủa sau lưng.
Còn năm nay, tân chính phủ của ông Nguyễn Xuân Phúc lặp lại chỉ thị của những năm trước. Tình hình có vẻ “căng” hơn. Giới quan chức lớn bị dư luận xì xào là đã “no” nên chẳng cần gì mấy phong bì lặt vặt. Chỉ “tội nghiệp” cho đám quan chức nhỏ, đặc biệt là đám nhân viên văn phòng, làm cả năm quần quật mà tết nhất chẳng được bù đắp bao nhiêu.
Kinh tế suy thoái, ngân sách cạn kiệt, các loại nợ chồng chất, doanh nghiệp nối đuôi nhau phá sản…
Một doanh nhân người Bắc chì chiết: “Lo tiền trả lương thưởng cho nhân viên mà lòng như thiêu như đốt, lấy đâu ra quà cáp biếu xén cho cái lũ thối thây ấy.”
Nhớ hồi tết năm ngoái, một số doanh nghiệp thậm chí còn phải phát hành quy định nhân viên không được tặng quà cho quan chức. Nếu tặng quà mang tính xã giao, tặng quà cho quan chức chính phủ không được quá 25 USD. Thậm chí việc mời đối tác ăn cơm hay uống cốc cà phê với quan chức chính phủ cũng phải báo cáo.
Nhục không để đâu cho hết!
Ngay cả những chuyên gia được coi là “phản biện trung thành” nhất đã phải thốt ra: để tạo ra một đồng lợi nhuận thì doanh nghiệp phải mất tương đương chừng ấy cho “bôi trơn.”
Một cuộc khảo sát cho ra kết quả chỉ có 29% doanh nghiệp triển khai chính sách liêm chính. Điều kỳ lạ là con số này lại khá phù hợp với tỉ lệ lên đến khoảng 70% doanh nghiệp sẵn sàng đưa hối lộ cho giới quan chức .
Một doanh nhân có máu mặt lẩm nhẩm: Nếu 3 năm trước mà “quà tết” đã giảm đến 40-50% so với thời gian năm 2007-2008, thì nay còn tệ hơn, có khi chỉ còn 30%. “Đói” là cái chắc!
Nhưng cứ như một màn hí kịch năm nào cũng thế, tết năm nay lại lũ lượt chính quyền các địa phương từ Lai Châu, Tuyên Quang, Hà Giang vào Nghệ An, Hà Tĩnh, Khánh Hòa… vác rá lên chính phủ để “xin gạo cứu đói cho dân.”
Bản lý lịch “xóa đói giảm nghèo” ở Việt Nam vẫn còn trống vắng một thành phần mới: Giới quan chức còn răng còn đớp.
Lê Dung / SBTN