VNTB – Thực hiện theo yêu cầu bạn đọc: Cho vay tiền để bài bạc có vi phạm pháp luật không?
Hà Nguyên
(VNTB) – “Con của tôi vay tiền từ các công ty tài chính để bài bạc, cá độ mùa World cup và thua cháy túi. Liệu bên cho vay có liên đới trách nhiệm không?”.
Theo bạn đọc có thắc mắc trên, thì các ứng dụng cho vay trên điện thoại, rồi tới các dịch vụ cho vay tiền thuộc một số ngân hàng thương mại đã liên tục gọi điện chèo kéo con trai út của bà vay tiền.
Các phía cho vay này biết rõ con trai của bà đang là sinh viên, không có nhu cầu vay liên tục với số bạc lớn hàng chục đến hàng trăm triệu, và dĩ nhiên là khi đang đi học thì cũng không thể có khả năng chi trả với số bạc vay lên đến hàng trăm triệu đó, thế nhưng họ vẫn sẵn sàng cho vay, và khi không thanh toán đúng hạn trả lãi, họ đã hăm he đủ thứ.
Tóm lại, phụ huynh này thắc mắc rằng cho vay tiền đánh bạc có phải là đồng phạm không trong quy định của pháp luật hiện hành?
Xin được trả lời như sau, nếu bên cho vay không biết người vay dùng số tiền vay này để bài bạc, cá độ trái phép thì bên cho vay không là đồng phạm. Còn trường hợp bên cho vay không yêu cầu bên vay đưa ra lý do vay với những cam kết xác thực bằng văn bản, thì về nguyên tắc là có thể xem xét vai trò đồng phạm ở đây.
Tại Điều 17 Bộ Luật Hình Sự 2015 có quy định về đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm. Phạm tội có tổ chức là hình thức đồng phạm có sự câu kết chặt chẽ giữa những người cùng thực hiện tội phạm. Người đồng phạm bao gồm người tổ chức, người thực hành, người xúi giục, người giúp sức.
Người thực hành là người trực tiếp thực hiện tội phạm. Người tổ chức là người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy việc thực hiện tội phạm. Người xúi giục là người kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác thực hiện tội phạm. Người giúp sức là người tạo điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm.
Người đồng phạm không phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi vượt quá của người thực hành.
Vậy trong trường hợp cụ thể trên, nếu bên cho vay biết rõ mục đích của người vay là đi đánh bạc, cá độ mùa World cup đang diễn ra, nhưng vẫn đồng ý cho vay, thì lúc này người cho vay đã trở thành đồng phạm với vai trò là người giúp sức.
Bởi nếu không có người cho vay cho vay tiền thì người đánh bạc khó có thể thực hiện hành vi vi phạm pháp luật của mình kéo dài, đưa đến nhiều hệ lụy mang tính bi kịch cá nhân lẫn gia đình.
Một câu hỏi khác được tiếp nối đặt ra: Cá độ bóng đá bao nhiêu tiền thì bì truy cứu trách nhiệm hình sự? Cá độ bóng đá có phải là đánh bạc không?
Cá độ bóng đá được hiểu một cách đơn giản là hành vi dùng tiền hay tài sản khác để đánh cuộc về việc phỏng đoán kết quả của một trận thi đấu bóng đá sắp diễn ra, hoặc đang diễn ra nhưng chưa kết thúc, hay chưa có kết quả chung cuộc. Loại hình này chưa được pháp luật Việt Nam cho phép hoạt động, và đây được xem là tệ nạn của xã hội.
Điều 321 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 có quy định về tội đánh bạc như sau: “1. Người nào đánh bạc trái phép dưới bất kỳ hình thức nào được thua bằng tiền hay hiện vật trị giá từ 5.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 5.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc hành vi quy định tại Điều 322 của Bộ luật này, hoặc đã bị kết án về tội này hoặc tội quy định tại Điều 322 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm”.
Khi hành vi cá độ bóng đá có đầy đủ các yếu tố cấu thành tội đánh bạc thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội đánh bạc, được quy định cụ thể tại Điều 321 nói trên, thì hành vi đánh bạc cấu thành tội phạm khi tiền hay hiện vật đánh bạc của từng lần đánh bạc có trị giá từ 5 triệu đồng trở lên.
Chuyên gia nghiên cứu tâm lý tội phạm Đào Trung Hiếu (Bộ Công an) cho rằng, từ nghiên cứu, thống kê cho thấy có khoảng 90% người chơi, người cá độ bị thua.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng thua, trước hết là phía người chơi, ở Việt Nam nói chung về trình độ, kiến thức bóng đá số đông vẫn còn hạn chế. Chúng ta cảm tính trong việc đặt kèo, đặt cược và chưa có cái nhìn một cách sâu sắc, thế mạnh, thế yếu, các vấn đề kỹ thuật của từng đội để đưa ra dự đoán chính xác trước khi đặt cửa” – ông Đào Trung Hiếu nhận xét.
Ở đây có một vấn đề mà dường như nhà chức trách còn chưa mấy chú ý, đó là việc tổng kiểm tra các dịch vụ cho vay qua ứng dụng trên điện thoại, cho tới vay từ những dịch vụ tài chính của ngân hàng thương mại cổ phần, … Qua đó sẽ thấy rõ phần thủ tục “lý do vay” của khách hàng thường bị bỏ qua, ghi cho có theo thủ tục. Chính điều này đã góp thêm phần “tan cửa nát nhà” cho trò cá độ bóng đá mùa World cup, cũng như bài bạc online đang nhan nhản trên internet.
Trong trường hợp cần thiết sự can thiệp của cơ quan hữu trách liên quan vấn đề cho vay để bài bạc, có thể gọi điện thoại 24/24 đến Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội Công an TP.HCM, 0693187200.