Việt Nam Thời Báo

VNTB – Tổ chức tôn giáo là “pháp nhân phi thương mại”

Cát Tường

(VNTB) – Khi xảy ra tranh chấp có một bên đương sự cơ sở tôn giáo như chùa, thì việc xác định chùa có tư cách pháp nhân hay không, có ý nghĩa quan trọng để áp dụng pháp luật cho đúng và thống nhất.

 

Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo năm 2016 có việc công nhận pháp nhân tổ chức tôn giáo, nội dung cụ thể như sau: Chính thức công nhận pháp nhân phi thương mại đối với các tổ chức tôn giáo: “1. Tổ chức tôn giáo là pháp nhân phi thương mại kể từ ngày được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền công nhận…” (Điều 30).

Có nghĩa là từ khi Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo có hiệu lực việc vấn đề tư cách pháp nhân của tổ chức tôn giáo được khẳng định, và nhất là đi kèm với công nhận tư cách pháp nhân là nhiều vấn đề được định chế cụ thể liên quan đến hoạt động tôn giáo.

Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo cũng quy định việc các tổ chức tôn giáo phải xây dựng Hiến chương (gọi chung của Hiến chương, điều lệ, quy chế các tổ chức tôn giáo) để xác định về tên gọi của tổ chức, tôn chỉ, mục đích hoạt động, địa bàn hoạt động, trụ sở chính, tài chính tài sản, người đại diện theo pháp luật, mẫu con dấu, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và có cấu tổ chức của tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc, quan hệ giữa tổ chức tôn giáo với tổ chức tôn giáo trực thuộc,… (Điều 23).

Hiến chương không chỉ là một trong những điều kiện của việc chính quyền công nhận tư cách pháp nhân của tổ chức tôn giáo, mà thông qua đây chính quyền điều chỉnh hoạt động của các tổ chức tôn giáo, hay nói các khác là tổ chức tôn giáo phải hoạt động theo đúng Hiến chương đã được công nhận.

Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo cũng quy định rõ về tài sản: tổ chức tôn giáo muốn được công nhận tư cách pháp nhân phải “… có tài sản độc lập với cá nhân, tổ chức khác và tự chịu trách nhiệm bằng tài sản của mình” (Điều 21).

Tài sản của các tổ chức tôn giáo bao gồm tài sản được hình thành từ đóng góp của các thành viên tổ chức, quyên góp, tặng cho của tổ chức, cá nhân hoặc nguồn khác theo quy định của pháp luật. Việc chuyển đổi, chuyện nhượng, tặng cho, cho thuê, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất thực hiện theo quy định của pháp luật có liên quan (Điều 56).

Một số ý kiến cho rằng, khó xác định cơ sở tôn giáo là tài sản độc lập của tổ chức tôn giáo trực thuộc để kê khai theo quy định khi đăng ký pháp nhân phi thương mại.

Cụ thể, với Giáo hội Phật giáo Việt Nam, một tổ chức tôn giáo đang hoạt động hợp pháp ở Việt Nam với 63 tổ chức trực thuộc cấp tỉnh, hơn 17 ngàn cơ sở thờ tự. Một số tổ chức trực thuộc cấp tỉnh đang gửi hồ sơ đề nghị được cấp đăng ký pháp nhân, vướng mắc ở đây là việc xác định cơ sở tự viện của Phật giáo có phải là tài sản độc lập của Giáo hội Phật giáo Việt Nam cấp tỉnh theo phân cấp quản lý của Giáo hội Phật giáo Việt Nam?.

Với tài sản là cơ sở tôn giáo nói chung (chùa, nhà thờ, nhà nguyện, thánh thất, thánh đường…) vấn đề đặt ra cần quan tâm trong việc đăng ký pháp nhân phi thương mại cho tổ chức tôn giáo trực thuộc gồm:

Thứ nhất, việc phân cấp quản lý tài sản là cơ sở tôn giáo của các tổ chức tôn giáo có được coi là quy định về tài sản độc lập của tổ chức tôn giáo trực thuộc khi cấp đăng ký pháp nhân?

Thứ hai, cơ sở tôn giáo với tư cách là tài sản có đáp ứng điều kiện theo quy định tại khoản 5 Điều 21 của Luật về đăng ký pháp nhân “Có tài sản độc lập với cá nhân, tổ chức khác và tự chịu trách nhiệm bằng tài sản của mình”.

Các vướng mắc trên dự kiến sẽ được giải quyết qua việc tu chỉnh Hiến chương tại Đại hội đại biểu Phật giáo toàn quốc lần thứ IX, nhiệm kỳ 2022-2027, vừa khai mạc hôm 28-11-2022.


Tin bài liên quan:

VNTB – “Tám” chuyện ông sư…

Do Van Tien

VNTB – Dân có dám mạnh miệng đóng góp ý kiến về dự Luật đất đai sửa đổi?

Baraju T. Ogelefecejo

VNTB – Pháp không mạt, mà người làm mạt pháp

Do Van Tien

Leave a Comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Việt Nam Thời Báo