Tổ chức Vận động cho Đức tin và Công lý Việt Nam (AFJV)
(VNTB) – Tổ chức Vận động cho Đức tin và Công lý tại Việt Nam (AFJV) được thành lập tại Mỹ, trong phần này, đã báo cáo cho ICCPR và yêu cầu nhà nước VN giải quyết thỏa đáng sự trừng phạt bất công với Cha Nam qua sự thỏa thuận với chính quyền VN của Đức Cha Long.
Ủy Ban Công ước Quốc tế về các quyền dân sự và chính trị, ICCPR (International Covenant on Civil and Political Rights) sẽ rà soát hoạt động vi phạm tự do tôn giáo của nhà nước Việt Nam từ ngày 7-8 tháng Bảy năm 2025 tại Liên Hiệp Quốc, Geneva.
Phần này là bản báo cáo của AFJV trình bày về sự kiện Cha Đặng Hữu Nam bị Hội Cờ Đỏ của chính quyền Nghệ An dựng nên đàn áp, sách nhiễu. Cha Đặng Hữu Nam đã lên tiếng bệnh vực cho ngư dân Nghệ An bị thiệt hại bởi nhà máy Formosa và bị chính quyền trù dập từ lúc đó. Hiện nay Cha Nam vẫn bị Giám mục Nguyễn Hữu Long giam lỏng tại Tòa Giám mục Giáo phận Vinh.
Giám mục Anphong Nguyễn Hữu Long sinh ngày 25 tháng 2 năm 1953 tại Hà Nội. Thụ phong chức linh mục ngày 29 tháng 12 năm 1990. Ông có bằng Cao học Giáo luật từ Pháp, đảm nhận nhiều vai trò quan trọng trong Giáo hội trước khi được bổ nhiệm làm Giám mục phụ tá Giáo phận Hưng Hóa vào năm 2011. Đến ngày 7 tháng 12 năm 2018, Tòa thánh Vatican công bố quyết định bổ nhiệm ông làm Giám mục chính tòa Giáo phận Vinh, thay thế Giám mục Phaolô Nguyễn Thái Hợp nghỉ hưu. Ông chính thức nhận nhiệm vụ vào ngày 19 tháng 3 năm 2019.
Linh mục Antôn Đặng Hữu Nam là một linh mục thuộc Giáo phận Vinh, được biết đến với sự tham gia tích cực vào các hoạt động xã hội, đặc biệt là phong trào phản đối Công ty Formosa đã gây ra thảm họa môi trường biển miền Trung năm 2016. Ông từng quản xứ Phú Yên (xã An Hòa, huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An) và sau đó được thuyên chuyển về Giáo xứ Mỹ Khánh (xã Khánh Thành, huyện Yên Thành, Nghệ An) vào ngày 7 tháng 2 năm 2018 dưới thời Giám mục Phaolô Nguyễn Thái Hợp.
Hội Cờ Đỏ: do chính quyền VN lập nên nhân dịp thảm họa Formosa, đàn áp các linh mục, trấn áp các cuộc biểu tình tại địa phương do ngư dân tổ chức.
ICCPR là gì?
ICCPR (International Covenant on Civil and Political Rights) – Công ước Quốc tế về các quyền dân sự và chính trị – của Liên Hiệp Quốc phác thảo và bảo vệ các quyền dân sự và chính trị của cá nhân. Nó được coi là một phần quan trọng của Bộ luật nhân quyền quốc tế, cùng với Tuyên ngôn quốc tế về nhân quyền và Công ước quốc tế về các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa.
Ủy Ban Công ước về Tự do tín ngưỡng và tôn giáo (điều 2, 18–20 và 26) của Liên Hiệp Quốc năm 2018 rà soát nhà nước VN về các vấn đề sau:
Phần 20.
Dựa trên thông tin được cung cấp trong báo cáo của Nhà nước Việt Nam, vui lòng cung cấp thêm thông tin về dự thảo nghị định thay thế Nghị định số 162/2017/NĐ-CP và bình luận về dự thảo nghị định về xử phạt hành chính đối với tín ngưỡng, tôn giáo, nêu rõ cách thức chúng phù hợp với điều 18 của Công ước và cách thức các hạn chế trong các nghị định tuân thủ các hạn chế được phép trong Công ước. Vui lòng báo cáo về các biện pháp đã thực hiện để giải quyết và ngăn ngừa sự phân biệt đối xử và hạn chế đối với các hoạt động tôn giáo, đặc biệt là những hành vi mà các nhóm tôn giáo chưa đăng ký, chẳng hạn như Cao Đài và Hòa Hảo, và các giáo phái Phật giáo và Thiên chúa giáo thực hành trong cộng đồng người Thượng, H’Mông và Khmer Krom phải đối mặt, đảm bảo bảo vệ họ khỏi các yêu cầu đăng ký hạn chế, giám sát và bỏ tù. Vui lòng bình luận cụ thể về cáo buộc đàn áp quyền tự do tôn giáo hoặc tín ngưỡng thông qua: (a) hình sự hóa các hoạt động tôn giáo; (b) ngăn chặn các cuộc tụ tập cho các hoạt động tôn giáo; (c) xâm phạm tài sản của tổ chức tôn giáo; (d) cưỡng ép từ bỏ tôn giáo; và (e) từ chối đơn xin đăng ký tổ chức tôn giáo là pháp nhân.
Tổ chức Vận động cho Đức tin và Công lý tại Việt Nam (AFJV) được thành lập tại Mỹ, trong phần này, đã báo cáo ICCPR và yêu cầu nhà nước VN giải quyết thỏa đáng sự trừng phạt bất công với Cha Nam qua sự thỏa thuận với Chính quyền của Đức Cha Long.
Công giáo là một tổ chức tôn giáo được nhà nước cộng sản VN chấp nhận, nhưng còn một số cộng đồng tại Tây nguyên, Kom tum, Đắk Lắk không được thừa nhận.
Sự kiện Formosa xảy ra năm 2016, tại miền Trung đã cho thấy nhà nước đã kỳ thị và không giải quyết sự bảo tồn môi trường, phá hoại cộng đồng công giáo là số đông tại đây. Chính quyền đã làm ngơ sự đập phá bạo hành của Hội Cờ Đỏ trong khi quốc tế đã lên tiếng.
Năm 2016, có báo cáo về số lượng lớn cá chết dạt vào bờ biển ở các tỉnh miền Trung là Hà Tĩnh, Quảng Trị, Quảng Bình và Thừa Thiên-Huế. Các báo cáo này chỉ ra nguyên nhân là do chất thải độc hại từ nhà máy Formosa. Theo Tổ chức Ân xá Quốc tế, khoảng 270.000 ngư dân, những người dựa vào nghề đánh, bắt cá làm kế sinh nhai và gia đình của họ, đã bị ảnh hưởng bởi hàng triệu con cá chết. Ở nhiều nơi, người dân, được các nhà lãnh đạo địa phương và các nhân vật tâm linh hướng dẫn, đã bày tỏ mối quan ngại của họ về môi trường và hành động của Formosa, tìm kiếm sự bồi thường công bằng. Mặc dù phải đối mặt với những thách thức từ chính quyền địa phương, họ vẫn kiên trì trong nỗ lực bày tỏ mối quan tâm của mình và đòi hỏi công lý và minh bạch.
Năm 2017, Giáo xứ Song Ngọc và giáo dân đã phải đối mặt với một nhóm người mặc áo đỏ, mang cờ đỏ sao vàng, những người này tự nhận mình là Hội Cờ Đỏ. Hội Cờ Đỏ sử dụng ngôn ngữ hận thù, tham gia vào các cuộc ẩu đả và gây thiệt hại tài sản của giáo dân. Cũng có báo cáo về các mối đe dọa và tấn công các linh mục. Các nạn nhân đã báo cáo vụ việc này với chính quyền địa phương, nhưng thật không may, mối quan tâm của họ không được giải quyết. Sau Giáo xứ Song Ngọc, hoạt động của Hội Cờ Đỏ chuyển sang các giáo xứ Đông Kiều, Kẻ Gai và Đăng Cao, mở rộng phạm vi hoạt động ra ngoài tỉnh Nghệ An.
Theo BBC News Tiếng Việt, Ủy ban Nhân dân xã Sơn Hải đã tuyên bố rằng đây là một “tổ chức tự phát”. Tuy nhiên, các linh mục đã chỉ ra rằng Hội Cờ Đỏ là một tổ chức được chính quyền địa phương thành lập và hỗ trợ.
Ngày 29 tháng 11 năm 2023, khi được Ủy ban xóa bỏ phân biệt chủng tộc (CERD) hỏi về Hội Cờ đỏ, một thành viên của đoàn đại biểu chính phủ Việt Nam đã trả lời:
“Chính phủ Việt Nam không can thiệp vào việc thành lập các nhóm này. Nhóm này nổi lên như một tập thể tự phát của những cá nhân ở Nghệ An, được thúc đẩy bởi những lo ngại về việc mô tả lịch sử, các sự kiện chính trị và xã hội, và sự tôn trọng đối với lãnh tụ Hồ Chí Minh.”
Ủy ban CERD đã bày tỏ mối quan ngại sâu sắc về “tội ác thù hận” của Hội Cờ Đỏ và phản ứng mơ hồ của đoàn đại biểu Việt Nam. Ủy ban cũng nhận thấy rằng khi Chính phủ Việt Nam mô tả Hội Cờ Đỏ là một nhóm những người yêu nước, thì có vẻ như đó là một nỗ lực nhằm che giấu tội ác. Ủy ban đã trân trọng đề nghị Chính phủ Việt Nam xem xét điều tra, truy tố và trừng phạt bất kỳ thành viên nào của Hội Cờ Đỏ bị kết tội. Cho tới nay vẫn chưa có kết quả gì.
Một sự kiện quan trọng liên quan với Formosa là sự cắt chức, đình chỉ sứ mạng của một linh mục đã lên tiếng bảo vệ cho các giáo xứ tại Vinh, Hà tỉnh.
Cha Đặng Hữu Nam, một linh mục Công giáo, đã bị giám mục của mình là Đức Cha Nguyễn Hữu Long bắt “tạm nghỉ mục vụ giáo xứ”. Giám mục Anphong Nguyễn Hữu Long đã gặp ông và thông báo ông “không phải dâng lễ nữa”, được hiểu là Linh mục Nam bị đình chỉ chức năng linh mục (treo chén), một biện pháp kỷ luật trong Giáo luật Công giáo, và giam giữ từ ngày 17 tháng 6 năm 2020 tại Tòa Giám mục. Điều quan trọng cần lưu ý là việc này xảy ra mà không tuân theo giáo luật đã được thiết lập và thông báo chỉ được thực hiện bằng miệng, thay vì bằng văn bản. Lý do đình chỉ không phải do bất kỳ hành vi vi phạm nào của Cha Đặng Hữu Nam vi phạm giáo luật, giáo lý hoặc các nguyên tắc luân lý của Giáo hội. Lý do là ngài nêu lên mối quan tâm về những bất công được nhận thấy phát sinh từ các hành động tại Formosa, đặc biệt là trước sự cố ô nhiễm trên toàn tỉnh và sự không hành động sau đó của chính quyền tại Giáo phận Vinh. Đức cha Nguyễn Hữu Long có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài, chẳng hạn như những yếu tố liên quan đến Đảng Cộng sản Việt Nam và Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam nên đã đối xử tàn tệ với Cha Nam. Ngài đã chỉ thị không cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế cho Cha Nam khi Cha này bị bệnh nặng.
Trong một thời gian khá dài, tình hình của Cha Đặng Hữu Nam đã là chủ đề được nhiều giáo dân quan tâm, vì Ngài không thể bảo vệ được vụ án của mình. Các linh mục liên kết với Ủy ban Đoàn kết Công giáo, vốn đang hợp tác với chính quyền, đã không có hành động nào trong vụ việc bất công nội bộ này của Giáo hội Công giáo VN.
Tổ chức Ủy hội Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF) trong bản báo cáo tháng 11 năm 2024 đã nêu tên Ủy ban đoàn kết công giáo là một cộng cụ của cộng sản Việt Nam và Mặt trận tổ quốc.
Tổ chức Vận động cho Đức tin và Công lý tại Việt Nam (AFJV) được thành lập tại Mỹ, yêu cầu nhà nước giải quyết thỏa đáng sự trừng phạt bất công với Cha Nam qua sự thỏa thuận của Đức Cha Long. Kêu gọi nhà nước tạo công việc cho cộng đồng Công giáo đang tan rã qua sự di dân bất hợp pháp tại Mỹ và Âu châu. Chính quyền làm ngơ hay đồng lõa việc buôn người qua đường dây xuất khẩu lao động.
______________
Tham khảo:
State-Controlled Religion and Religious Freedom in Vietnam | USCIRF