Việt Nam Thời Báo

VNTB – Tô Lâm thay đổi nhân sự để củng cố quyền lực

Tác giả: Zachary Abuz

 

(VNTB) – Để hoàn thành tất cả những mục tiêu trong việc cải thiện hiệu quả của chính phủ và đẩy nhanh quá trình ra quyết định , Tô Lâm cần đưa những người ủng hộ trung thành vào và loại bỏ đối thủ.

 

Đúng một năm trước Đại hội Đảng lần thứ 14 của Đảng Cộng sản Việt Nam, Ban Chấp hành Trung ương đã triệu tập Hội nghị Trung ương 10 khi Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp tục củng cố sự gắn bó với đảng.

Có một số thay đổi về nhân sự trong cuộc triệu tập bắt đầu vào ngày 18 tháng 9 năm 2024, trong đó quan trọng nhất là việc đưa người được Tô Lâm bảo trợ lâu năm và là cựu thứ trưởng Bộ Công an, Nguyễn Duy Ngọc, vào Bộ Chính trị.

Sau khi được bầu làm tổng bí thư, sau khi Nguyễn Phú Trọng qua đời vào tháng 7 năm 2024, Tô Lâm đã bổ nhiệm Nguyễn Duy Ngọc làm Chánh Văn phòng Trung ương.

Đây không phải là một vị trí hấp dẫn, nhưng đây là trung tâm chỉ huy tuyệt đối của Đảng Cộng sản, chịu trách nhiệm lập, soạn thảo các văn bản và lập chương trình nghị sự cho các hội nghị trung ương của đảng, cũng như một loạt các vấn đề nhân sự khác. Nếu muốn có đôi mắt và đôi tai trung thành trước đại hội đảng, Văn phòng Ủy ban Trung ương là nơi tốt nhất.

Tô Lâm đã gặp phải một vài phản đối khi cố nhanh chóng đưa Nguyễn Duy Ngọc lên làm chủ tịch thường trực của Ban Bí thư, khi Lương Cường được bầu làm chủ tịch vào tháng 8 năm 2024. Có vẻ như đã có một số lo ngại vào thời điểm đó rằng Tô Lâm đang tích lũy quá nhiều quyền lực. Nhưng tại Hội nghị Trung ương 10, Nguyễn Duy Ngọc đã được bầu vào Bộ Chính trị.

Điều này thật đáng ngạc nhiên, bởi vì theo quy định của Đảng, một người chỉ đủ điều kiện vào Bộ Chính trị sau một nhiệm kỳ đầy đủ tại Ban Chấp hành Trung ương. Ngọc chỉ gia nhập Ban Chấp hành Trung ương khóa 13 vào tháng 1 năm 2021.

Điều đó nói lên rất nhiều về sự tin tưởng mà Tô Lâm dành cho ông Nguyễn Duy Ngọc, cũng như sự ràng buộc của Tô Lâm đối với Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương.

Tô Lâm đang điều hành với cảm giác cấp bách thực dụng, sợ rơi vào bẫy thu nhập trung bình.

Ông đang thúc đẩy một cuộc cải tổ chính phủ lớn sẽ khiến khoảng một phần năm công chức mất việc và 10 bộ được gộp lại còn chỉ năm bộ. Sự thay đổi này nhằm mục đích cải thiện hiệu quả của chính phủ và đẩy nhanh quá trình ra quyết định.

Nhưng để hoàn thành tất cả những điều đó, Tô Lâm cần đưa những người ủng hộ trung thành với chương trình nghị sự của mình vào và loại bỏ đối thủ.

Cần những người ủng hộ chương trình nghị sự

Vì mục đích đó, một thông báo nhân sự lớn khác tại Hội nghị Trung ương 10 là Trần Cẩm Tú sẽ từ bỏ vị trí chủ tịch thường trực Ủy ban Kiểm tra Trung ương để tập trung thời gian và năng lượng cho chức thường trực Ban Bí thư.

Trần Cẩm Tú  được coi là một trở ngại tiềm tàng đối với Tô Lâm. Là người đứng đầu Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Trần Cẩm Tú kiểm soát bộ máy điều tra duy nhất tập trung vào các quan chức cấp trung ương mà Tô Lâm không có toàn quyền kiểm soát; và không ai sử dụng các cuộc điều tra chống tham nhũng để hạ bệ các đối thủ hiệu quả hơn Tô Lâm.

Nguyễn Duy Ngọc đã nắm quyền kiểm soát Ủy ban Kiểm tra Trung ương, trong khi Bộ Công an nằm trong tay Lương Tam Quang. Bây giờ cả hai đều nằm trong Bộ Chính trị. Tô Lâm nắm quyền kiểm soát hai cơ quan điều tra quan trọng trước Đại hội Đảng lần thứ 14, vì vậy Tô Lâm có quyền ra lệnh loại bỏ và vô hiệu hóa các đối thủ.

Ủy ban Tổ chức Trung ương, phụ trách các vấn đề nhân sự của Đảng, hiện nằm trong tay một người trung thành khác của Tô Lâm, Lê Minh Hưng. Cha của Hưng, là cựu bộ trưởng Bộ Công an, giám sát sự thăng tiến của Tô Lâm.

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang chuyển sang Ban Bí thư, bổ sung một tiếng nói rất cần thiết với kinh nghiệm kinh tế vào trung tâm điều hành hàng ngày của Đảng.

Có một số điều khác cần lưu ý về các lựa chọn nhân sự.

Điều này làm tăng số lượng thành viên Bộ Chính trị xuất thân từ Bộ Công an, hiện là bảy trong số 16 người, hay 44%. Điều đó dường như củng cố thêm sự bất an vốn có của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Thứ hai, Nguyễn Duy Ngọc cùng quê Hưng Yên với Tô Lâm, tạo ra mối lo ngại lớn hơn về một phe phái cấp tỉnh. Nếu phe Nghệ An chiếm ưu thế cách đây vài năm, thì nay đã bị thay thế rõ ràng bằng phe Hưng Yên.

Tô Lâm gần đây đã bổ nhiệm người đồng hương Hưng Yên Vũ Hồng Văn làm Bí thư tỉnh Đồng Nai, người này có khả năng sẽ được đưa vào Ủy ban Trung ương.

Thứ ba, việc mở rộng Bộ Chính trị có một số ý nghĩa cố hữu đối với Tô Lâm khi bước vào Đại hội 14. ĐCSVN là một cơ quan bảo thủ và theo truyền thống, không quá 50% cơ quan này bị thay thế.

Vì vậy, chúng ta có thể thấy Bộ Chính trị mở rộng dần dần trong năm tới để Tô Lâm có nhiều không gian hơn để đẩy lùi các đối thủ. Nếu ông có thể đưa Bộ Chính trị lên 18, thì việc nghỉ hưu của tám hoặc chín người sẽ tạo ra cơ hội để dọn sạch nhiều củi mục hơn.

Tán tỉnh miền Nam

Tuy nhiên, trước Hội nghị Trung ương 10, có một sự kiện khác có ý nghĩa chính trị quan trọng. Tô Lâm đã trao tặng danh hiệu đảng cao nhất cho cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.

Dũng đã bị thua Nguyễn Phú Trọng khi tranh chức Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam tại Đại hội XII vào tháng 1 năm 2016.

Nguyễn Tấn Dũng thúc đẩy tầm nhìn tăng trưởng dựa trên cải cách thị trường. Nguyễn Phú Trọng coi đó không chỉ là phản bội các giá trị xã hội chủ nghĩa mà còn là chính sách làm gia tăng bất bình đẳng và tham nhũng, dẫn đến việc đảng mất đi tính chính danh.

Mặc dù không phải là người ra quyết định ở trung ương, Nguyễn Phú Trọng không bao giờ có thể đưa ra những cáo buộc tham nhũng chống lại Nguyễn Tấn Dũng. Trong khi đó, Nguyễn Tấn Dũng âm thầm đưa người con trai được đào tạo ở Mỹ vào vị trí thăng tiến. Bây giờ, Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị đã được bổ nhiệm làm Phó Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh.

Tô Lâm đã nhanh chóng và công khai nịnh nọt Nguyễn Tấn Dũng khi được bầu làm Tổng Bí thư. Không chỉ có sự đồng cảm của các cựu quan chức Bộ Công an.

Mặc dù rất gắn bó với bộ máy đảng, nhưng Tô Lâm có một khuyết điểm: Người miền Nam thực sự không được đại diện đầy đủ trong Bộ Chính trị và các cơ quan cấp trung ương khác. Một phần là do Nguyễn Phú Trọng đã nỗ lực thanh trừng bộ máy đảng miền Nam mà ông cho là quá tự do.

Hiện tại, chỉ có ba trong số 16 thành viên Bộ Chính trị là người miền Nam — hai người miền Trung, còn lại là người miền Bắc. Người miền Nam đang đòi hỏi sự đại diện lớn hơn trong Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương khóa 14.

Chìa khóa để giành được sự ủng hộ của miền Nam là Nguyễn Tấn Dũng, người có nhiều mối quan hệ chính trị và hiểu biết nhất ở miền Nam. Do đó, Nguyễn Thanh Nghị có khả năng sẽ được thăng chức.

Vì vậy, trong khi huân chương Sao Vàng của Nguyễn Tấn Dũng rõ ràng báo hiệu sự kết thúc của kỷ nguyên Nguyễn Phú Trọng, thì huân chương Sao Vàng này cũng phản ánh một khối chính mà Tô Lâm đang tích cực ve vãn để có thể thành lập một đội ngũ lãnh đạo do ông ta tạo ra, chứ không phải là sự cân bằng truyền thống giữa các phe phái và khu vực.

Zachary Abuza là giáo sư tại Học viện Chiến tranh Quốc gia ở Washington và là giảng viên thỉnh giảng tại Đại học Georgetown. Quan điểm bày tỏ ở đây là của riêng ông và không phản ánh lập trường của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, Học viện Chiến tranh Quốc gia, Đại học Georgetown hoặc Đài Á Châu Tự Do.

 

_____________________

Nguồn: RFA – Vietnam’s To Lam Consolidates Power Through Personnel Changes At 10th Plenum


 





Tin bài liên quan:

VNTB – Tô Lâm “hỏi cung” Trương Tấn Sang

Bùi Ngọc Dân

VNTB – Tô Lâm muốn Nguyễn Phú Trọng mãi mãi không thể đầu thai

Bùi Ngọc Dân

VNTB – Tại sao độc đảng căm cố ăn than khi đa đảng phát triển nhiệt hạch?

Do Van Tien

Leave a Comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Việt Nam Thời Báo