Kỳ Lâm (VNTB) Chưa bao giờ người dân lại sợ cái đúng quy trình của những nhà lãnh đạo Cộng sản làm kinh tế đến thế.
Vào đầu năm 2017, tỉnh Quảng Bình bác bỏ dự án “cáp treo dẫn vào hang Sơn Doong” và cho đây mới chỉ là ý tưởng.
Nhưng sau đó, với quan điểm của lãnh đạo Sở Du lịch Quảng Bình, đã mở đường cho việc xây dựng cáp treo.

“Việc bảo tồn di sản là cần thiết, nhưng phải song hành với việc khai thác tiềm năng để phát triển kinh tế – xã hội, tuy nhiên trong quá trình khai thác thì yếu tố bảo vệ, bảo tồn giá trị rừng di sản sẽ luôn phải đặt lên hàng đầu”.
Dù đặt yếu tố bảo vệ, bảo tồn lên hàng đầu, nhưng cụm từ “song hành” vẫn là cách mà các nhà lãnh đạo Việt Nam hướng tới. Và kết quả là, trong buổi làm việc mới đây nhất với tỉnh Quảng Bình, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đồng ý chủ trương làm cáp treo ở Phong Nha – Kẻ Bàng (tuyến cáp treo dài hơn 5 km từ đường Hồ Chí Minh tới gần hang Én, hang động lớn thứ 3 thế giới). Hang Én cách hang Sơn Đoòng 2km, tức đây là vùng đệm an toàn cho di sản dễ bị tổn thương – hang Sơn Đoòng.
Trên Fanpage “Save Son Doong – phản đối dự án cáp treo hang sơn đoòng” (Cứu lấy Sơn Đoòng), nhiều bình luận đã bày tỏ sự lo lắng số phận của một di sản thiên nhiên, nhiều người bị sốc.
Sốc là vì Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có nhiều phát biểu mạnh bạo liên quan đến sự phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường. Mà một trong số đó là ông nhấn mạnh “không làm kinh tế bằng mọi giá, kể cả phá vỡ môi trường, tài nguyên là quan trọng nhất”.
Nhưng giờ đây, Thủ tướng lại đồng ý về chủ trương và không quên yêu cầu làm đúng quy trình để tránh ảnh hưởng đến kỳ quan thế giới Phong Nha – Kẻ Bàng.
Người dân cảm thấy “gợn” đối với cụm từ “làm đúng quy trình”, vì sau mỗi lần chỉ đạo, nhắc nhở hay yêu cầu như vậy, thì những đổ 1 triệu tấn Vật chất xuống Hòn Cau, thảm họa biển Formosa, lấp sông Đồng Nai, Boxit Tây Nguyên,… vẫn diễn ra đều. Thành ra “làm đúng quy trình” thường được hiểu theo nghĩa là “tận thu nhiệm kỳ”.
Chưa bao giờ người dân lại sợ cái đúng quy trình của những nhà lãnh đạo Cộng sản làm kinh tế đến thế.
Facebooker Phan Nguyễn Hoài Thu chia sẻ: Hôm qua lâu lắm mới xem thời sự, làm một loạt tin về Quảng Bình, đang vui vui được lãnh đạo cấp cao quan tâm. Đùng một phát phát thanh viên đọc tin này như một điều gì hợp lý, trong khi trước đó Thủ tướng vừa yêu cầu Quảng Bình phải phát triển cả KT-VH-Môi trường, thiếu 1 trong 3 thì coi như vứt. Mình bị sững sờ một hồi.
Do vậy, khi Thủ tướng kỳ vọng Quảng Bình tạo nên một làn “Gió Đại Phong” mới cho du lịch, nhưng với quyết định lần này thì “Đại Phong” sẽ khiến cho thế hệ sau ăn tương vì di sản thiên nhiên bị phá hoại theo “đúng quy trình”. Bởi sự “bảo tồn giá trị di sản” chỉ dừng ở mức độ hô hào khẩu hiệu hơn là đi vào thực tế, giống như cái cách Vịnh Hạ Long bị khai thác đá vậy.
Ai sẽ vui nhất với sự chấp thuận này, không ai khác là nhà đầu tư Sungroup – doanh nghiệp kiên trì và nhẫn nại trong việc đưa cáp vào di sản thiên nhiên nhằm mục đích khai thác lợi nhuận tối đa. Sự kiên nhẫn này có lý khi mà bản thân chủ doanh nghiệp hiểu hơn ai hết về cơ chế vốn bạc đãi tài nguyên thiên nhiên này. Và tất nhiên, khi dự án được thông qua, với mối liên kết thường thấy giữa doanh nghiệp và chính quyền, thì sẽ có một số quan chức vui vẻ với “món quà trao tay”.
Thành ra, môi trường thì ngày càng tệ hại, sản vật thiên nhiên bị tàn phá, trong khi nền kinh tế trở nên bê bét. Người dân hoàn toàn đứng ngoài di sản thiên nhiên, ít nhất là những tác động tích cực của nó đối với đời sống kinh tế – tinh thần của họ, trong khi đáng ra – chính di sản phải là yếu tố phục vụ cho cộng đồng và cả tương lai về sau nữa.
Quyết định của Thủ tướng hay sự cố gắng trình dự án của lãnh đạo tỉnh Quảng Bình không khác gì quan điểm tối cận của ông Phó chỉ huy Bộ đội Biên phòng Đà Nẵng cũng trong một sự kiện có liên quan: “Giữ nguyên Sơn Trà chỉ để ngắm thì uổng quá”.
Trong khi Thủ tướng đồng ý cho xây cáp treo, thì cũng trong một thông tin khác, các chuyên gia hang động Hoàng gia Anh đề xuất làm một đoạn thang trong trong hang Sơn Đoòng nhưng không đóng vào nhũ đá để bảo vệ thạch nhũ. Giữa hai quan điểm, hai góc nhìn đó đã đủ để hiểu tương lai của Phong Nha – Kẻ Bàng nói riêng và Sơn Đoòng sẽ đi đâu và về đâu.
Sự việc lần này có xứng đáng để gắn nhãn “tư duy nhiệm kỳ” không? Theo tác giả bài viết là có – bởi nó đã bỏ qua những phản biện liên quan đến sự xáo trộn sinh thái của Sơn Đoòng khi có cáp treo (với số lượng người vào thăm trở nên ồ ạt hơn và khu vực nền của Sơn Đoòng là khu vực có cấu tạo yếu – dễ bị tác động).
Vậy là “cáp treo” chính thức được vận hành trong khu vực Phong Nha – Kẻ Bàng, và nó trở thành “di sản nhiệm kỳ” của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.