VNTB – ” Tự phát về quê” và quyền tự do đi lại
Thới Bình
(VNTB) – Bốn tháng trời bị ‘cầm tù’ trong căn phòng trọ, người miệt sông nước miền Tây ở Bình Dương và Sài Gòn muốn được trở lại nơi quê nhà.
“Thương cho bà con miền Tây quá vì cuộc sống xa quê hương làm ăn. Đã chịu cầm cự hết 4 tháng trời…” – đó là cảm nhận dễ bắt gặp khi đọc tin tức trên báo chí hổm rày về những ngày qua lượng lớn công nhân, lao động tự do, lao động thất nghiệp, cũng như những người mắc kẹt lại vì dịch Covid-19 ở TP.HCM và các vùng Đông Nam bộ đã ‘tự phát đi xe máy’ trở về đồng bằng sông Cửu Long với số lượng lên đến hàng chục ngàn người.
Dường như ở hiện tại, việc được gọi là ‘tự phát về quê’ đang là một ám ảnh của hành vi có dấu hiệu chịu sự đe dọa gì đó từ các cấp chính quyền.
Bởi đến nay Việt Nam chưa hề ban bố tình trạng khẩn cấp về dịch, nên thảm họa nhân đạo xảy ra ở hiện tại đến từ chính sách phòng – chống dịch Covid-19 của Đảng và Nhà nước Việt Nam, về nguyên tắc là chưa thể có, nên việc hạn chế quyền đi lại bằng các mệnh lệnh hành chính từ cấp chính quyền địa phương là khó thể chấp nhận nếu như nhìn qua lăng kính của nhân quyền được ghi tại Chương II, Hiến pháp 2013, từ Điều 14 đến Điều 49.
Và nếu nói chuyện nhân quyền ở đây, sẽ thấy rằng nhân quyền đang bị xâm hại thô bạo, khi nhiều tỉnh đồng bằng sông Cửu Long đã đề xuất ngừng tiếp nhận người dân trở về.
Báo cáo từ tỉnh Sóc Trăng cho biết, chỉ tính từ ngày 2-10 đến nay, tỉnh đã tiếp nhận gần 20.000 người dân từ TP.HCM, các tỉnh Đông Nam bộ ‘tự phát về quê’. Tổng cộng số người đã được tiếp nhận trên địa bàn tỉnh lên đến hàng chục ngàn người, kéo theo việc vượt khả năng ở các khu cách ly, chăm sóc y tế… dù địa phương đã cố gắng hết sức có thể để sắp xếp.
Ông Trần Văn Lâu, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng cho biết: Trước tình hình trên, tỉnh đã quyết định tạm ngưng tiếp nhận người dân tự phát trở về quê trong 15 ngày kể từ hôm nay 3-10. Rất mong bà con đồng lòng, cùng chia sẻ khó khăn với tỉnh nhà để vượt qua đại dịch. Sau 15 ngày, tỉnh sẽ có thông báo kế hoạch tiếp nhận tiếp theo.
Đối với hàng chục ngàn người đã tiếp nhận, tỉnh Sóc Trăng phân bổ về các huyện. Bên cạnh đó, đối với những người đã chích đủ 2 mũi vắc xin, người đã điều trị khỏi Covid-19 sẽ được theo dõi y tế tại nhà nhằm giảm áp lực cách ly, chăm sóc y tế.
Ông Đồng Văn Thanh, Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang cho biết: Chỉ tính trong 2 ngày, từ ngày 1-10 đến ngày 2-10, tỉnh đã tiếp hơn 2.600 người dân trở về địa phương. Tình hình hiện nay đang rất khó khăn cho tỉnh, vì đã vượt khả năng tiếp nhận cách ly.
Lượng người đã tiếp nhận hiện được phân bổ về các huyện, nhiều điểm trường học đã được tận dụng làm điểm cách ly nhưng vẫn không đáp ứng đủ. Do đó, phương án tạm ngưng tiếp nhận người dân tự phát về quê trong 15 ngày là rất cần thiết. Khi ổn định trở lại, tỉnh sẽ có kế hoạch cụ thể tổ chức đón người dân có nguyện vọng trở về quê.
Với tỉnh Đồng Tháp, tính đến sáng 3-10 đã có khoảng 20.000 người dân đi qua các chốt trên địa bàn tỉnh, trong đó người dân Đồng Tháp là hơn 5.000 người. Các ngành chức năng của tỉnh khi tập hợp khoảng 500 người là dân Đồng Tháp thì có lực lượng cảnh sát giao thông dẫn đường đưa về địa phương nơi người dân thường trú để nhân viên y tế lấy mẫu xét nghiệm, sau đó cách ly tập trung.
Còn những người dân các tỉnh như Kiên Giang, An Giang… thì tập hợp khoảng 500 người sẽ cử lực lượng cảnh sát giao thông dẫn đường đưa người dân tới địa bàn giáp ranh các tỉnh, bàn giao cho lực lượng của tỉnh đó để làm các thủ tục tiếp theo.
Chính quyền tỉnh Đồng Tháp lo ngại, với số lượng hiện tại thì tỉnh đang đáp ứng được, tuy nhiên nếu người dân ‘tự phát về’ lên đến 15.000 – 20.000 người sẽ rất khó.
Trong khi đó ở An Giang từ ngày 1 đến ngày 3-10, tỉnh tiếp đón hơn 15.000 người dân ‘về quê tự phát’. Tỉnh này than rằng các ngành chức năng rất vất vả trong việc bố trí địa điểm cách ly theo quy định. Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh An Giang phải mở 700 điểm, trường học trên địa bàn tỉnh làm nơi cách ly tập trung hoặc tiếp nhận người dân về quê.
Có một ý kiến thắc mắc duy nhất cho vấn đề trên đặt trong nhân quyền hiến định: Coi tivi, thấy Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam mấy tháng qua vẫn bay vào, bay ra; hôm trước ông ở “vùng đỏ” Bình Dương, mấy hôm sau đã thấy ông ở Hà Nội, ngồi trong phòng họp với các thành viên nội các.
Rồi Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đi châu Âu, cuối tháng 9-2021, Chủ tịch Nước Nguyễn Xuân Phúc đi Cuba và Mỹ. Như trên tivi chiếu công khai, vừa trở về là các vị ấy họp hành, thăm thú ngay…
Không lẽ đó là vì ‘các đầy tớ’ đã nghiêm chỉnh tuân theo “Vắc xin tốt nhất là vắc xin được tiêm sớm nhất!” bằng các loại Moderna và Pfizer mà người dân hay cà rỡn rằng đó là ‘vắc xin ông ngoại, ông anh’?
Vậy thì vì sao các quan đầu tỉnh cứ ám ảnh việc người dân ‘tự phát về quê’?