Anh Khoa dịch
(VNTB) – Trung Quốc tung ra sách giáo khoa mới về triết lý chính trị của Tập Cận Bình
Ngày 4 tháng 9 năm 2021
Yêu cầu các thành viên thuộc tầng lớp chóp bu Trung Quốc — từ các quan chức cấp cao đến học giả tại các trường đại học hàng đầu, các nhà bình luận nổi tiếng hoặc các chủ công ty lớn — giải thích niềm tin của Tập Cận Bình, câu trả lời của họ vô ích đáng ngạc nhiên. Ngay cả những câu hỏi đơn giản cũng có câu trả lời khó hiểu. Ví dụ, chiến dịch đang diễn ra nhằm kiểm soát một số công ty lớn nhất của Trung Quốc, đặc biệt là công ty công nghệ lớn.
Nhà chức trách đã cáo buộc các doanh nghiệp này đang thu lợi nhuận quá mức, gây tổn hại đến an ninh quốc gia với việc tiếp cận dữ liệu cẩu thả, lạm dụng công nhân, bắt nạt các công ty nhỏ hơn hoặc bóc lột người tiêu dùng trẻ tuổi bằng các trò chơi điện tử gây nghiện và câu lạc bộ người hâm mộ trực tuyến. Có phải ông Tập đã tự tiết lộ là người theo ý thức hệ đang muốn tái áp đặt quyền kiểm soát của Đảng Cộng sản lên nền kinh tế với cái giá phải trả là tăng trưởng? Hay ông ta thực dụng hơn thế: một người theo chủ nghĩa dân tộc đang làm cho Trung Quốc ổn định trong nước và hùng mạnh ở nước ngoài? Có những cuộc bàn tán nhưng không có sự đồng thuận giữa các đại gia Trung Quốc.
Trước sự bối rối như vậy của những người trưởng thành, đây là thời điểm táo bạo để phát hành một loạt sách giáo khoa mới cho học sinh các trường phổ thông, cao đẳng và đại học Trung Quốc, với mục đích giải thích Tư tưởng Tập Cận Bình về Chủ nghĩa xã hội đặc trưng Trung Quốc cho Kỷ nguyên mới, khi Triết lý chính trị của Tập Cận Bình chính thức được biết đến.
Khi năm học bắt đầu vào ngày 1 tháng 9, giáo viên và giảng viên bắt đầu phân phát sách phù hợp cho từng lứa tuổi xuống đến tận cho đến trẻ sáu tuổi. Việc sử dụng sách giáo khoa dành riêng viết về một nhà lãnh đạo đương chức đánh dấu một thay đổi lớn sau nhiều thập kỷ thận trọng. Lần cuối cùng hàng trăm triệu thanh niên ôm chặt những cuốn sách viết về tư tưởng của một cá nhân là dưới thời Mao Trạch Đông, đối tượng (và kẻ chủ mưu) sùng bái cá nhân đầy tai hại.
Sách dành cho giới trẻ cho thấy nhiều điều mới vì chúng phải đưa ra những thông điệp đơn giản. Các trường tiểu học từ lâu đã dạy những điều căn bản của ý thức hệ Cộng sản. Thông qua các môn học như “đạo đức và pháp luật”, trẻ em đã được học về việc tốt của những người sáng lập đảng và các lãnh đạo gần đây. Chúng chiêm ngưỡng vẻ đẹp tráng lệ của đất mẹ (kèm hình ảnh của những cánh đồng điện gió và những cột mốc biên giới). Sách giáo khoa dành nhiều trang dạy những bài học bổ ích về lòng trung thực, tình bạn, tầm quan trọng của việc rửa tay và tôn trọng người lớn tuổi.
Sách mới nhất dành cho các trường tiểu học vẫn dạy đạo đức. Nhưng chúng tập trung hơn vào việc xác định quyền công dân như một mối quan hệ với đảng và lãnh đạo của đảng. Hướng dẫn chính thức dành cho giáo viên thừa nhận rằng việc nắm bắt các khái niệm trừu tượng là một thách thức cho học sinh nhỏ tuổi. Do đó, sách giáo khoa mới sẽ sử dụng những châm ngôn “vàng” của Tập Cận Bình, cũng như những câu chuyện sinh động và trải nghiệm xúc động để “gieo mầm yêu đảng, yêu dân tộc, yêu chủ nghĩa xã hội trong trái tim bé bỏng của các em”. Một thông báo do Ủy ban Sách giáo khoa Quốc gia của Bộ giáo dục đưa ra vào cuối tháng Tám đề ra những mục tiêu xa hơn. Bản thông báo cũng cho biết lớp trẻ nên được dạy để hiểu rằng Tập Cận Bình là lãnh đạo của cả đảng và đất nước. Giới trẻ cũng phải quyết tâm đi theo đảng từ khi còn nhỏ.
Ngoài việc ca ngợi sự sự phục tùng, sách mới còn đưa ra những lời cảnh báo đơn giản với những ai không tuân phục. Chương cuối cùng của sách giáo khoa mới dành cho trẻ từ sáu đến tám tuổi mở đầu bằng mệnh lệnh “Hãy bấm nút đầu tiên trong đời chính xác”. Tập Cận Bình thường sử dụng cụm từ này trong các bài phát biểu trước giới trẻ. Câu nói đề cập đến điều mà Tập gọi là nhiệm vụ của nhà trường và gia đình là “dạy tốt những bài học đầu tiên trong đời”, để trẻ em không lạc lõng với bạn bè cùng trang lứa, giống như một chiếc áo khoác bị cài lệch mà sau này sẽ phải điều chỉnh.
Một bài học khác trong sách dạy cho trẻ em về “Kỳ vọng của Ông Tập Cận Bình đối với chúng ta”. Cùng với hình ảnh Tập Cận Bình vớiđội viên Đội Thiếu niên Tiền phong, một tổ chức đảng dành cho trẻ em từ 6 đến 14 tuổi, bài học còn cho các em học sinh biết: “Là nhà lãnh đạo tối cao của đảng và nhà nước, Ông Tập Cận Bình đã luôn quan tâm đến chúng ta và mong muốn chúng ta phấn đấu vươn lên thành những người xứng đáng xây dựng và kế thừa chủ nghĩa xã hội”. Trên thực tế, giáo viên chính trị và tư tưởng thuộc tầng lớp ưu tú được đào tạo chuyên sâu và đội ngũ lãnh đạo trường trong tương lai, họ được khuyến khích khơi dậy những điều này bằng các cuộc thi ca hát hoặc các bài học về lòng yêu nước dựa trên các câu chuyện thời sự. Các giáo viên nói rằng các sự kiện gần đây có thể phục vụ cho việc giảng dạy như cuộc đụng độ biên giới năm ngoái giữa quân đội Trung Quốc và Ấn Độ, và lệnh cấm xuất khẩu linh kiện của Mỹ mà Huawei đang cần.
Điểm chính là quyền lực
Thoạt nhìn, sách giáo khoa dành cho trẻ nhỏ này chứa đầy những lời của Tập Cận Bình về việc quan tâm đến môi trường và với những bài hát như “I Love You, China”, (lời bài hát: “Tôi yêu khu rừng vô tận, tôi yêu những ngọn núi cao ngất “) dường như không giải quyết được những câu hỏi hóc búa về triết lý cai trị của đất nước này. Tuy nhiên, có thể cho rằng giới trẻ Trung Quốc đang đạt được điều gì đó gần với bản chất thực sự của Tư tưởng Tập Cận Bình. Ủy ban sách giáo khoa giải thích, mục tiêu tổng thể của cuộc cải cách này là để chương trình giảng dạy ở trường học các cấp “giới thiệu toàn diện” quan điểm của Tập Cận Bình về kinh tế, chính trị, pháp quyền, khoa học và công nghệ, văn hóa, giáo dục, chính sách dân tộc, tôn giáo, bảo vệ Tổ quốc, văn minh sinh thái, xây dựng đảng và ngoại giao cùng các chủ đề khác. Nói một cách ngắn gọn hơn, Tập Cận Bình được coi là người có thẩm quyền không thể tranh cãi về mọi thứ.
Điều này không giống với sự sùng bái cá nhân kiểu Mao. Mao khuyến khích những người trẻ tuổi tấn công giáo viên. Mao khuyến khích Hồng vệ binh cuồng tín phá hủy những đền chùa cổ. Mao muốn họ tấn công lãnh đạo đảng bị ông ta nghi ngờ lòng nhiệt thành cách mạng và sự trung thành. Ngược lại, Tập muốn người trẻ tuổi học hành siêng năng, thường xuyên tập thể dục và nghe thầy cô giáo viên giảng về 5.000 năm văn hóa huy hoàng của Trung Quốc. Tập Cận Bình là lãnh đạo đảng: hiện thân tối cao của quyền lực đảng. Tính hợp pháp của đảng phụ thuộc vào những tuyên bố về năng lực và thành công vô song. Công dân bình thường không được đoán già đoán non hay tranh luận về những gì cá nhân Tập Cận Bình tin tưởng. Giống như trẻ em nghe lời giáo viên hoặc người lớn, bổn phận của họ là phải vâng lời.
Nguồn: The Economist