Ký sự của Phạm Ngọc Quyền
Những trận đánh chí tử trên cao điểm 685 (Lò Vôi Thế Kỷ) ba ngày giáp tết Ất Sửu 1985 (*)
Ngày 27 tết
Sau khi hội ý nhanh với anh Cảnh, tôi bảo đánh vào đầu não của E2 chỉ có đánh trực diện từ vị trí này sang là hay nhất, anh đồng ý. Tôi và anh cùng một đồng chí ở nhóm anh cùng lao sang, còn số anh em ở lại dùng hỏa lực bắn mạnh vào khu trung tâm yểm trợ cho 3 anh em tôi lao sang.
Ngay lập tức kế hoạch được triển khai, năm anh em còn lai thi nhau dội B vào khu đầu não E2, tôi với anh Cảnh cùng một đồng chí nữa băng qua khe bãi trống, lao sang bám vào vách núi đá khu trung tâm. Tại đây tôi trèo, leo, len lỏi quan sát thì nhìn thấy phía trước cửa hang chúng vẫn còn phủ một chiếc bạt, địa hình khá thuận lợi cho chúng không bị hỏa lực bắn thẳng của ta. Tôi bò gần anh Cảnh và hội ý nhanh… Anh cũng đồng ý cho tôi làm theo ý của mình đề xuất. Tôi chuyển khẩu M 79 cho anh cầm, còn tôi xách khẩu AK, một tay cầm hai bánh TNT đã được gộp lại cùng kíp giật nổ tức thì, tôi men sát tới vị trí gần cửa hang, rồi giật kíp nổ ném vào chỗ che bạt…Tiếng nổ ục…cùng cột lửa phun lên, khói bốc lên vàng chóe …
Tôi xách khẩu AK nhảy bổ vào giữa đám khói… Huỵch… Ôi… Đau quá!… Nhưng tôi vẫn kịp trấn tĩnh lại, lăn một vòng rồi nhổm dậy trong tư thế quỳ, tay chĩa nòng súng dọi quanh hang động.
Đây là tình huống nhớ đời nhất của tôi, khi chưa một lần biết nơi đây là gì, mà phán đoán cũng chỉ là một hốc đá. Nhưng đã nhầm và quá chủ quan… Rất may, PHÚC của tôi nó quá lớn, giá còn một thằng sống thôi thì chắc tôi đã trở thành người thiên cổ được 30 năm rồi!
Một lượt không thấy động tĩnh gì, tôi nhảy nhanh vào vách động, chạy nhảy, tìm tòi vẫn không thấy ai, ngoài bảy cái xác cháy đen thui nằm vương vãi khắp nền hang động…Chợt tôi nghe tiếng anh Cảnh gọi: “Ngọc ơi!… Ngọc ơi!”. Tôi gọi vọng lại: “Em đây… Em không sao… Nhưng không có đường lên!”
Vâng, thật sự tôi cũng không ngờ đây lại là cái hang động! Nó sâu khoảng 3 – 4 m theo phương thẳng đứng, rộng cỡ khoảng gần 10 mét vuông, xung quanh là nham thạch, nhũ đá tự nhiên mọc lởm chởm như những rặng san hô. Chúng dùng thang dây để lên xuống, nhưng tôi thả thủ pháo vào đã làm cháy, đứt mất thang dây.
Tôi gọi:“Anh Cảnh ơi!”, không thấy anh trả lời… Rồi tôi nghe thấy tiếng đạn pháo nổ ở trên ầm ầm, tiếng lẹt đẹt súng bộ binh…mỗi lúc một to hơn và dày hơn…Tôi bám vào vách động tìm đường leo lên để thoát ra ngoài xem sao…Ầm! Một quả đạn pháo rơi ngay mép của hang động, làm tôi giật mình và choáng váng do sức ép, tuột tay ngã lăn xuống đáy của hang động…
Lúc này tôi đã đoán được ra tình hình ở bên ngoài đang xấu, địch có lẽ như thường lệ, mất chốt là chúng lại gọi pháo dập lên trận địa và sau đó chúng lại tấn công quay trở lại… Tôi lại leo lên vách động, ép sát mình vào một khe san hô, nhằm tránh bọn địch bắn xuống, thậm trí còn nhảy xuống như
tôi đã nhảy…. Còn lúc này bên ngoài, đạn pháo nổ inh tai nhức óc, đất đá rơi lả tả vào hang, cả hang động rung chuyển đung đưa ….
…Khoảng gần 2 giờ đồng hồ, trèo leo trên vách đá của hang động, tinh thần căng thẳng, tay lúc nào cũng nhăm nhe cò súng sẵn sàng nhả đạn bất cứ lúc nào, chân tê cứng cảm tưởng sưng phồng như chân trâu vì tụ máu. Đã có lúc suy nghĩ tiêu cực nhưng một mực dứt khoát không bao giờ chấp nhận bị bắt làm tù binh. Ý nghĩ đó lại tan ngay trong đầu tôi và thay vào đó với những câu hỏi chưa có lời giải là: “Liệu ta có lấy lại được không? Liệu có đẩy lùi bọn chúng không? Liệu anh em có lùi kịp về vị trí phòng thủ không?”
Rồi tiếng pháo nổ xa dần, đất đá đã không còn rung chuyển, rơi vãi xuống hang động nữa… Tôi cảm nhận hay là quân ta tấn công lên? Mà cũng có khi địch đã lấn át lại được chúng ta? Không! Nếu lấn át quân ta thì chúng phải tràn qua cửa hang. Và chúng sẽ không quên thả xuống đây vài quả thủ pháo hay lựu đạn. Vậy chỉ có pháo ta đã chuyển làn, còn anh em đang tràn sang?
Tôi khoác súng vào vai, dùng tay bám đá, cố leo lên trên để vượt ra ngoài… Vừa úp mặt lên được mặt của hang, nửa người phía dưới còn đang treo lủng lẳng thì nghe tiếng nói: “Thằng Ngọc đây rồi!” Anh Cảnh đang lom khom lao về hướng tôi, đằng sau anh là 7- 8 anh em đang theo sát. Anh nhảy bổ tới và túm gáy áo tôi kéo tôi lên, hai anh em nhìn nhau ứa nước mắt. Nói với nhau được vài ba câu, anh quay lại sau, tay ra hiệu cho anh em phía sau tiến về hướng chân 300. Còn tôi và anh, hai anh em nhảy thốc sang đoạn hào nát của địch cùng tiến về hướng A5…
Tại đây, chúng tôi mở rộng tầm quan sát sang hướng đông là cao điểm 300. Phía bắc, xa xa và thấp dần về phía dưới là A5. Nơi đây là sườn đông của 772 là đồi đất, nên chúng đào nhằng nhịt các giao thông hào. Tôi bảo anh Cảnh: “Ta không xuống tiếp nữa, mà anh bố trí một tổ tại đây để phòng ngự, chờ chúng ở dưới ngoi lên là ta tiêu diệt!”. Anh đồng ý và điều sáu anh em đang bò mé bên phải hướng sang chân 300 quay trở lại.
Trong lúc chúng tôi đang triển khai vị trí phòng ngự, thì trên đỉnh đồi ngay trên đầu phía tay trái theo hướng tấn công (hướng tây E2), địch bắn 14 ly 5 và hỏa lực chéo xuống hướng đông nơi E3 và E5. Tại đó, mũi tấn công do anh Tuân, tiểu đoàn trưởng chỉ huy cũng đang làm chủ trận địa.
Ngay lập tức đồng chí thông tin đi sau anh Cảnh gọi: “Thủ trưởng nghe máy!” Buông ống nghe, anh gọi tôi lại và bảo: “Anh Hiệp tiểu đoàn phó đang ở phía sau, anh ở lại bố trí cho anh em phòng ngự khu trung tâm E2, còn giao cho tổ của chúng ta vừa cắt cử phòng ngự tuyến đầu chặn địch từ A5 sang. Bọn địch vừa cử một tổ trèo ngược lên quả núi hướng tây, nó là sườn tây của E4 nối liền với Đ2 của 772, chúng đang áp chế bên E5 chỗ của Tuân tiểu đoàn trưởng đang gặp bất lợi, ta phải lên diệt được bọn này!”
Nhưng nơi chỗ anh em tôi đang nằm là chân của mục tiêu cần phải đánh, ngước mắt nhìn lên thì nó cao vời vợi, dốc vách đá dựng đứng, có leo được tới nơi thì chúng lấy chân đạp nhẹ là ta rơi xuống …
Chúng tôi đang loay hoay tìm cách tiếp cận mục tiêu thì cả bầu trời như có một đàn ong khổng lồ đang bay đến, tiếng o..o..o…rồi tiếng rít nghe rùng rợn…rồi tiếng xoẹt…xoẹt…rồi ầm ầm…ầm ầm…cả mặt đất rung chuyển điên đảo, choáng váng…”Địch tấn công!”… “Báo cáo!..”
Tiếng thất thanh của tổ phục phía trước vọng lại, lúc này khoảng 13h30 ngày 27 tết 1985… Nhanh như cắt, tôi bỏ anh Cảnh, nhảy bổ về phía trước chỗ anh em tổ phục, sáu anh em tại đây đang nằm úp mặt xuống đất, rải rác một đoạn hào. Tôi bò vào đoạn cuối của đoạn hào, nơi tiếp giáp, tựa lưng vào ngọn núi đá cao bên tay trái cạnh chúng tôi, từ từ tôi thò đầu lên quan sát …
Trời ơi! Chúng lên đen kịt, đông quá!Tôi gọi anh Cảnh ở phía sau, tiếng anh vọng lại: “Tao cũng thấy bên chân 400 chúng lên đông quá!”. Tôi quay người tựa lưng vào mép hào bên phía núi đá, nhìn lại phía sau chỗ anh Hiệp và bên E5 chỗ anh Tuân – một cảnh tượng khủng khiếp, khối mù mịt kín đen, những cột lửa cao ngất ngưởng ngang lưng trời, các vật thể có ở mặt đất cùng đất đá bay tứ tung…
Tôi gọi to: “Anh Cảnh! Gọi pháo trút xuống A5, 300 và sườn bắc 400!”. Anh gật đầu và cầm ống nghe của đồng chí thông tin đang nằm sát với anh, tôi nhìn thấy anh bỏ ống nghe thì hỏi lại: “Có gọi được không anh?” Anh gật đầu với dáng vẻ buồn bã, tôi thấy khác ý liền nhảy ngược lại chỗ anh, anh nói khẽ: “Hiệp hy sinh rồi…. Tuân bị thương nặng…”
Một chút do dự trong đầu tôi: “Xấu quá rồi ư….” Không! Tôi lao lại vị trí giao thông hào, nhìn xuống phía dưới những toán địch bò đầu đã lên gần chỗ chúng tôi. Tôi hô to: “Anh em vào vị trí chiến đấu!” Vừa dứt lời thì bên phía địch, những tiếng nổ ầm ầm liên hồi, bụi đất đang bốc lên. Tôi nhìn rõ bằng mắt thường những thân xác lính Trung Quốc bị pháo hất tung lên cao cùng đất đá…
Đang mải quan sát thì đằng sau tiếng anh Cảnh hô to “Trúng rồi !” Chưa kịp quay lại anh, thì tôi nhìn bên tay phải, phía 300 và sườn bắc 400, khói lửa cũng mịt mù…Sướng quá, chín anh em tôi nhảy vào ôm chầm lấy nhau trong niềm vui đến nghẹn ngào!Ầm! tiếng nổ lớn của hỏa lực B táng đúng vào mép hào, nơi tôi đứng lúc nãy, cả chín anh em nằm thụp chồng đống lên nhau.Tôi xách khẩu M 79 lao ngay vào chỗ quả đạn vừa nổ, miệng tôi hét lớn: “Địch tràn lên rồi!” đồng thời tay tôi siết cò nhả đạn về phía chúng.
Anh Cảnh cũng nhao ra bắn tới tấp về phía địch, anh hô:“B40! B41! Bắn!” Đường đạn vừa ra khỏi nòng thì “oành”, ngay sau lưng chúng tôi, tôi quay ngoắt lại thì nhìn thấy máu me be bét, óc trắng như đậu phụ, bắn đầy vào vách đá, chẳng nhìn thấy thằng Quyết thông tin đâu nữa…Nó đã dính trọn cả quả B mất rồi! Máu sôi lên đầu, tôi bảo anh Cảnh chỉ huy anh em đoạn trên này và rải ra mỗi người một đoạn hào, còn tôi bỏ lại khẩu M79, xách khẩu AK và mấy quả lựu đạn nhảy xuống đoạn hào phía dưới, gần sát với những toán địch đang bò lên đầu…
Chúng đến gần chúng tôi hơn, những loạt đạn súng bộ binh cùng tiếng lựu đạn của hai bên thi nhau nổ, thỉnh thoảng lại kèm theo tiếng nổ của hỏa lực B-M79. Chúng mải bắn trả quân ta phía trên, nên không để ý đến tôi. Tôi bò sát xuống gần bọn chúng hơn, tôi chồm cả người lên tung liên tiếp lựu đan vào tốp bò đầu, đồng thời giương súng điểm xạ từng loạt ngắn, lại vận động lăn sang trái, lăn sang phải…Được độ 10 phút thì thấy chúng tháo chạy. Phía trên, ( cách sau tôi chừng khoảng 15m ) anh em của tôi lao xuống, tôi quát to: “Dừng lại! Không được đuổi theo!”, tiếng anh Cảnh ở trên vọng xuống: “Rút thôi!”…
Tôi lom khom chạy ngược lên chỗ anh em, tôi nhìn thấy ba anh em bị thương đang ngồi tựa lưng vào thành hào, máu chảy ướt hết ngực áo. Tám anh em còn lại nhìn nhau không nói được câu nào. Lúc này theo chiếc đồng hồ Poljot trên tay đại đội trưởng Cảnh đã chỉ 16 h 05′. Đói quá và quá mệt mỏi, anh Cảnh quyết định cho chúng tôi dìu nhau rút về vị trí phòng ngự lúc đầu …
Vậy là sau một ngày đêm chiến đấu, E 876 phối hợp cùng lực lượng pháo binh đã lấy lại được E2 – E5, và đẩy lùi hai đợt phản kích của địch. Tiêu diệt và làm bị thương hàng trăm tên địch trên E2 – E5 và trước cửa tiền duyên phía bắc–đông bắc của E2 – E5 – 300 – 400…
Bên E1: Số anh em còn lại của D4-D5-D6 E153, được sự chi viện của pháo binh, cũng đã đẩy lùi địch ra khỏi E1 và đang giằng co quyết liệt trên E4. Bên 400, các anh em của D 8 – E 149 vẫn phòng thủ kiên cường, giữ vững trận địa phòng ngự. Tuy nhiên, sau một ngày chiến đấu, đặc biệt là vào buổi chiều khi địch dùng pháo hủy diệt lại trận địa, do không kịp lui về phòng thủ, nên C5-C6 – E876 đã bị tổn thất khá nặng, gần 30 cán bộ chiến sĩ bị thương và anh dũng hi sinh trên mặt trận. Trong đó có đ/c tiểu
đoàn phó tiểu đoàn 2 Trần Đức Hiệp, đồng chí tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn 2 Hồ Xuân Tuân bị thương nặng…
Khi chúng tôi dìu số anh em bị thương về tới vị trí phòng ngự thì trời cũng vừa xẩm tối. Phía sau anh em vận tải của D3 – E 876 cũng ùa lên tới nơi. Họ mang theo đạn dược, cơm nắm, lương khô, nước uống cùng bông băng chuyển giao cho chúng tôi, không quên những lời hỏi thăm, tìm đồng đội quen thân, cùng những lời động viên “cố gắng nhé”…Thật sự một cảm xúc dâng trào! Rồi ai vào việc người ấy, như một cỗ máy giây chuyền, chuyển mình vận hành trong đêm tối…Tranh thủ chúng tôi bẻ miếng cơm nắm nhai ngấu nghiến, chuyền tay nhau những can nước suối uống ừng ực.
Một đồng chí truyền đạt chạy tới trước mặt tôi: “Anh lên Sở chỉ huy họp!” Tôi rời anh em, đi theo đồng chí truyền đạt, len lỏi qua mấy ụ đá tới một hốc đá phía sâu, nhìn thấy sáu bảy đồng chí đã ngồi vây quanh cái siêu nước đen sì cùng trước mặt là vài cái bát sắt. Trong số ấy tôi nhận ra đầu tiên là tham mưu trưởng trung đoàn Bùi Minh Đệ, ngồi cạnh anh là trung đoàn trưởng Cao Bá Hùng cùng các đồng chí đại đội trưởng …Tôi tiến vào tới nơi rồi đứng nghiêm hô: “Báo cáo tôi có mặt!”
Một giọng nói ôn tồn, thận quen cất lên “Ngồi đi Ngọc…khẩn trương lên các đồng chí!” của đồng chí tham mưu trưởng Bùi Minh Đệ, người mà tôi đã tự hào và luôn thầm noi gương học hỏi anh các kinh nghiệm trận mạc. Tôi và anh gắn bó với nhau trong suốt thời gian từ giữa tháng 6/1984 tới ngày hai anh em chết hụt trên Đ1 của 772 ngày12/7/1984.
Sau hơn 20 phút giao ban, rút kinh nghiệm chiến đấu của ngày hôm nay, đề ra phương hướng, cách đánh cho các ngày tiếp theo. Đồng chí trung đoàn trưởng Cao Bá Hùng đứng lên giao nhiệm vụ: “Kể từ giờ phút này, tôi, thay mặt chỉ huy, chính thức bổ nhiệm đồng chí Thái Khắc Ba đại đội trưởng C5 đảm nhiệm vị trí chỉ huy mũi E5, thay đ/c tiểu đoàn trưởng Hồ Xuân Tuân. Đồng chí Cảnh đại đội trưởng C6 đảm nhiệm vị trí chỉ huy mũi E2, thay cho đồng chí Trần Đức Hiệp. Các đồng chí về tự điều chuyển các vị trí các tổ trong đơn vị mình!”
Sau khi về vị trí, đồng chí Cảnh cùng tôi và đồng chí Lộc trung đội trưởng B2 trao đổi nhanh phương án tác chiến. Theo đó, tôi đảm nhiệm dẫn 12 anh em, được tăng cường một đồng chí thông tin, trở lại vị trí lúc chiều, dưới chân của E4 chặn đánh địch từ hướng A5 lên. Đồng chí Lộc dẫn 9 anh em cũng được tăng cường một đồng chí thông tin, đảm nhiệm vị trí cánh phải của E2, chặn đánh địch từ đông bắc 300 sang. Còn tôi cùng 6 đồng chí về cửa hang động xây dựng vị trí chỉ huy chung.
9 h tối ngày 27 Tết, chúng tôi lại gùi lên vai các ba lô đạn, lựu đạn…lầm lũi đi trong màn đêm đen ngòm về vị trí đã được xác định. Rồi nhanh chóng triển khai đào hào,công sự, bố trí từng vị trí chiến đấu phòng ngự…Trời càng về khuya càng rét buốt, vậy mà nó chẳng thấm vào tới da thịt anh em tôi. Có đồng chí còn cởi trần, mồ hôi lấm tấm trên từng khuôn mặt, từng đôi tay thoăn thoắt bổ những nhát cuốc xuống nền đất đá kêu chan chát. Chúng tôi làm viêc cật lực, với một tinh thần khẩn trương. Tất cả anh em đều đã từng trải qua trận mạc, đều đã có kinh nghiệm và họ nhận thấy đây là cơ hội vàng để ta củng cố công sự hầm hào, càng vững chắc bao nhiêu thì càng có lợi cho bản thận mình bấy nhiêu khi có địch đánh trả.
Xem tiếp
2 h 30 sáng ngày 28 Tết
Phần 1: Ngày 26 tết năm Ất Sửu- 1985…
(*) Trích Vị Xuyên & Thế sự Việt-Trung của Phạm Viết Đào