Quang Nguyên
(VNTB) – Hiệu quả ảnh hưởng chính trị = Định hướng chính trị x số lượng phương tiện tuyên truyền (*)
Internet góp phần lớn việc dân chủ hóa, nhưng ngược lại, nó cũng có thể làm hại nền dân chủ hay góp phần làm vững chắc hơn các chế độ độc tài khi họ sử dụng nó trong ý đồ dối trá, mị dân.
Những người tranh đấu cho tự do dân chủ và những người chống lại họ đang sử dụng internet làm công cụ để đạt thắng lợi về phần mình, cuộc chiến giữa dân chủ và độc tài đang diễn ra gay gắt. Đó là một cuộc chiến tranh không đổ máu, nhưng khốc liệt và không kém dau thương. Một trận đấu quyền không có trọng tài, chỉ chấm dứt khi phe dân chủ thắng hoàn toàn.
Trong cuộc chiến trên địa hạt kỹ thuật số này, phe chính quyền sẵn trong tay rất nhiều tiền bạc và vô số phương tiện, kể cả phương tiện võ lực trấn áp, lúc đầu luôn chiếm thế thuợng phong. Họ đàn áp đối thủ không thương tiếc. Những đòn của họ đánh ra hầu hết là đòn ngầm, dưới thắt lưng như chụp mũ phản động, phản cách mạng, âm mưu lật đổ, tuyên truyền chống phá, họ đánh đòn hacker, chặn tường lửa, dư luận viên v…v. Tóm lại họ dùng mọi thủ đoạn bá đạo để có thể làm tê liệt đối phương. Nắm trong tay hàng ngàn tờ báo, đài phát thanh và truyền hình, họ đưa những thông tin tuyên truyền theo ý họ đến từng người, từng cơ sở, trường học, nơi công cộng, đưa vào đến phòng ăn, phòng ngủ của mỗi gia đình từng ngày, từng giờ. Họ không ngừng làm công việc gọi là định hướng, định hình, nhồi nắn nhận thức, ủng hộ các chính sách, thực hiện chính sách của mình để mong kiện toàn chế độ. Những người có nhận thức đơn giản, có khuynh hướng an phận dễ chấp nhận, thụ động đầu hàng ma trận này của nhà nước.
Biết rõ sức mạnh của truyền thông, để đè bẹp những người không phải của họ dựng nên, tổ chức của họ đẻ ra, họ thẳng thừng không cho phép đối thủ của họ sở hữu công khai, bán công khai hay bí mật bất cứ phương tiện truyền thông nào. Những bài viết, bài hát mang tính trái chiều với ý muốn của họ đều có thể dẫn tác giả và các người có liên quan đến rắc rối, bắt bớ, tù đầy. Nhà nước nắm được bí kíp võ công :
Hiệu quả ảnh hưởng chính trị = Định hướng chính trị x số lượng phương tiện tuyên truyền (*)
Phản ứng của người thuộc cánh dân chủ, tự do lúc đầu mới nhú như búp măng non rụt rè, yếu đuối. Chỉ mới cọ xát với thực tế, đôi người đã ném găng đầu hàng. Những người bền chí, kiên cường dần dần chững lại được. Chịu đấm, chịu đá, chịu đòn thù, nhưng được sự cổ vũ, tiếp sức, nhập cuộc của nhân dân họ tăng dần sức chịu đựng, sức mạnh, đôi khi họ ra những ngón đòn đã dồn được đối thủ vào góc võ đài, lộ các tử điểm.
May mắn hơn nữa, cho đến thời điểm này, người dân chủ trực diện so găng với chính quyền độc tài không đơn độc nữa, đa số người dân thầm lặng đã nắm trong tay phương tiện truyền thông vô cùng thuận lợi, dễ dàng, nhanh chóng và rất hiệu quả là cái cell phone, người gọi là cái di động, người gọi là con dế yêu của họ. Từ chị tiểu thương ngoài chợ, anh đạp xich lô, đến em sinh viên, học sinh, anh bác sĩ, chị giáo viên…, mỗi người đang sở hữu trong tay một đài thu-phát thanh, truyền hình nho nhỏ. Họ có mặt khắp nơi, những nơi mà truyền thông nhà nước dù có phân thân như Tôn Ngộ Không cũng không thể hóa thân đến được. Họ có mặt từng giây, từng phút và ngay lập tức tại hiện trường. Họ có thể là người tình cờ có mặt, có thể là người tham gia sự kiện, người làm nên sự kiện, đồng thời là người làm phóng sự. Những tin tức của họ đôi khi vụng về, thô ráp, nhưng thật và nóng bỏng. Những vụ biểu tình của dân chúng yêu nước chống TQ xâm lược, phản đối Formosa, đòi môi trường sống xanh, sạch, đẹp, các vụ đình công được loan tin tức thì, trung thực. Không có tin, hình từ cell phone người dân đưa lên, lấy gì minh chứng cho nạn tham nhũng của cảnh sát giao thông, nạn cảnh sát đánh dân, đàn áp dân, nạn xây dựng trái phép, nạn cướp đất công, đất tư, v….v? Điều này giúp cho người ta thấy rõ thực trạng xã hội không diễn ra như truyền thông nhà nước tuyên truyền,vo tròn, bóp méo. Tin tức, phóng sự của các phóng viên chân đất, nghiệp dư này được chia sẻ cho bạn bè, người thân, tung trên mạng xã hội Facebook, Twitter, YouTube, Google lan tỏa với tốc độ chóng mặt trên toàn thế giới đến thẳng tim người đồng cảm, đồng tình với họ và được hàng trăm, ngàn Likes, trăm, ngàn comments…
Internet được ghi nhận là dụng cụ thúc đẩy tiến bộ dân chủ hơn bất cứ phương tiện nào. Khi internet còn là điều xa lạ với người dân bình thường, tất cả các thông tin của nhà nước từ hạ từng cơ sở, tổ dân phố, phường xã đến thượng tầng kiến trúc đều xuất hiện qua loa phường, đài truyền thanh, truyền hình, báo chí nhà nước và các bảng sơn đen trên tường nhà nơi đi qua lại của nhiều người. Người dân chỉ đọc tin một chiều, chỉ biết điều chính quyền cho biết. Sự tham gia càng ngày càng đông số người xử dụng Facebook, Twitter, Google, Youtube cho phép mọi người tự do tìm hiểu,và sự biểu đạt của họ được lan truyền sâu rộng. Internet với máy tính, Facebook, Twitter, You tube, Google không những không thua kém báo, đài nhà nước về mọi mặt mà còn hấp dẫn hơn vì nó có nhiều chọn lựa, và phù hợp với ý thích của mọi người. Nó kéo tuột số người xem truyền hình quốc doanh xuống, người ta có thể tìm thấy nhiều tin tức đa chiều hơn thật hơn, gần gũi hơn và nhanh hơn.
Những cuộc cách mạng kiểu Hoa Nhài lần lượt nổ ra trong một số quốc gia độc tài, không dân chủ Phi Châu có đóng góp phần lớn của các mạng truyền thông xã hội.
Trong tuần qua, facebook đã phóng thử tàu lượn hoạt động bằng năng lượng mặt trời cung cấp mạng WiFi đến các vùng xa xôi hẻo lánh, các vùng người dân không tiếp cận được internet. Google cũng đang thực hiện ý định như vậy, các vệ tinh viễn thông của họ chuẩn bị vào quỹ đạo. Trong tương lai gần đây, mạng lưới thông tin toàn cầu sẽ phủ sóng không chừa một vùng nào trên địa cầu góp phần đưa nhân loại đến gần nhau hơn và đưa thông tin toàn cầu, đa diện, đa dạng đến tất cả những người muốn biết.
Internet cũng mở rộng tầm nhìn hạn hẹp, cố chấp của người bị hay tự ý muốn đóng khung mình trong không gian ý thức hệ. Hy vọng khi đọc được nhiều thông tin đa chiều, bổ sung cho nhau, nhiều người trở nên hiểu biết hơn, tìm được khe hở nhìn qua bức màn mờ ám vây quanh, dần mở rộng được vòng kim cô bị chính mình hay chính quyền chụp trên đầu, có các quyết định đúng đắn hơn.
Sự tham gia càng ngày càng đông số người xử dụng Twitter, Facebook, Internet hay cell phone tự nó không làm những người thụ động trở thành hoạt động. Với những người muốn cải tạo xã hội thì khác, các thông tin xã hội được ghi nhận và đưa lên, truyền tin qua chiếc di dộng nhỏ bé của họ có thể là những tin lớn ảnh hưởng đến toàn dân, toàn cục. Hình ảnh một người dân bị cảnh sát bắn chết lan truyền qua mạng xã hội là khởi đầu cuộc cách mạng Hy Lạp 2011. Trong khi nhiều người đơn giản chỉ coi chiếc di động của mình như một phương tiên liên lạc cần thiết, người xem nó như một vật trang trí, dụng cụ soi mặt, dặm son môi, nheo mày, chu mỏ selfie, “nấu cháo, khoe mẽ đẳng cấp, buôn dưa lê”, hay một cái máy chơi game. Nhiều người dân qua công cụ nhỏ bé này đã tận dụng tính đa năng, đa hiệu của nó phục vụ những mục đích cao cả hơn, thiết thân hơn cho chính mình, tha nhân và đất nước .
Đến đây có thể ghi một điểm cho chính quyền. Qua các hình ảnh, clip rất thật được đưa lên các mạng xã hội một cách công khai mà nhà nước không bịt hết được, họ thấy cần phải ngậm bồ hòn làm ngọt,vớt vát, chấn chỉnh lại một phần hình ảnh của mình. Dù mới chỉ xử phạt vài vụ nho nhỏ như chuyện mãi lộ của đám lục lâm thảo khấu CA giao thông, vô cớ đánh dân của dân phòng, công an, y tá nấu cháo điện thoại bắt con bệnh chờ… , cũng chứng tỏ chính quyền biết sợ mảng truyền thông dân sự độc lập.
Chiếc cell phone trong tay, không chỉ như một phương tiện liên lạc với gia đình, bạn bè, nơi làm việc, công ty bảo hiểm sức khỏe, bác sĩ, bệnh viện của mình, nó còn được dùng như công cụ giúp cải tạo xã hội,cải tạo môi trường sống, cải tiến dân sinh, dân chủ, chiến đấu để nới rộng tự do của mình.
Không phải những người sử dụng các phương tiện kỹ thuật số đều trở thành người đưa tin, “nhà báo”, nhưng nếu ý thức được trách nhiệm công dân, muốn góp sức cải tạo xã hội, muốn có một chính quyền tốt, một chế độ thực sự biết lắng nghe người dân, biết thực hiện quyền làm chủ của mình, biết làm tai, mắt cho chính phủ, mỗi cá nhân nên là một chiến sĩ thông tin. Để tiếng nói của mình có trọng lượng hơn, sức lan tỏa mạnh hơn, được kết quả tốt hơn cần biết tập hợp. Ngoài tập hợp với các người đồng ý hướng trên FB, Twitter để tiếng nói của mình mạnh hơn, sức chiến đấu dai dẳng và bền bỉ hơn còn tự giúp mình và giúp nhau nâng cao tay nghề nghiệp dư, chụp hình, quay phim và viết.
Mỗi cá nhân đều ảnh hưởng xã hội. Điều quan trọng để tạo ảnh hưởng sâu đậm hơn, quyết liệt hơn là nên tìm đến với các người khác cùng đi chung đường, chấp nhận cùng chèo một con thuyền. Trong con thuyền, không thể mỗi người là thuyền trưởng, nhưng mỗi mái chèo là một động lực cùng tiến lên. Lịch sử mọi quốc gia đều ghi nhận chiến thắng, thành công lớn của dân tộc đều từ quyết định dấn thân khác người của một cá nhân.
(*) Political Outcome=Political Orientation x Internet Factor.
http://mikeb.inta.gatech.edu/uploads/papers/internet.democ.pdf