Mẫn Nhi (VNTB) Một biên bản lệnh của gia tộc họ Lê Văn tại xóm giáo VĨnh Hòa, xã Hợp Thành, huyện Yên Thành (Nghệ An) đang gây sốt trên mạng khi nó đề cập đến việc, “cấm triệt để con cháu dòng tộc Lê Văn xem Đài truyền hình VTV1” với lý do đài này nhiều lần phát tin sai sự thật, tạo chứng cứ giả,… gây hiểu lầm – tiêu cực đến bà con ngư dân đang đi tìm công lý.
Lâu nay, chúng ta thường nhận ra xu hướng tẩy chay hàng hóa hoặc thương hiệu, nhưng đây là lần đầu tiên một gia tộc ra lệnh tẩy chay Đài truyền hình quốc gia Việt Nam.
Nhà văn Nga Alexandre Soljenitsym có câu nói nổi tiếng: “Khi thấy thằng Cộng Sản nói láo, ta phải đứng lên nói nó nói láo. Nếu ta không có can đảm nói nó nói láo, ta phải đứng lên ra đi, không ở lại nghe nó nói láo. Nếu ta không can đảm bỏ đi, mà phải ngồi lại nghe, ta sẽ không nói lại những lời nó đã nói láo với người khác.” Và lần này, một dòng tộc đã đứng lên để đáp trả sự dối trá của VTV1. Không những cấm con cháu xem VTV1, mà ngược lại nếu lỡ có ai đã xem thì phải “giải thích vì sao không nên xem kênh này”.
Đây là cách ứng phó hữu hiệu nhất với thông tin sai sự thật, và rằng, là một cách thức rất sống động để trả lời cho con cháu sau này về việc: “vào thời điểm đất nước lâm nguy, biển Đông bị ô nhiễm, ông bà, cha mẹ đã làm gì để cứu biển và cứu chúng tôi”.
Tờ Gia tộc lệnh lần này cũng là nguồn động viên rất lớn cho những ai đã – đang quan tâm đến cuộc chiến tìm kiếm công lý của những người dân bị ảnh hưởng bởi thảm họa khi họ đang bị truyền thông nhà nước bao vây. Bởi trong khi Tiền Phong lên tiếng đòi “nghiêm trị kẻ lợi dụng sự cố môi trường để kích động, gây rối” thì VNN nhấn mạnh, đã có “sự lợi dụng sự cố môi trường biển để kích động tụ tập ở Hà Tĩnh”, VTC không kém cạnh khi răn đe “Đám đông gây rối ở Hà Tĩnh: hành vi gây nguy hiểm xã hội, cần xử lý nghiêm”.
Tờ Gia tộc lệnh lần này cũng là một phát kiến hay trong việc thể hiện sức mạnh của cộng đồng trong việc tham chính quốc gia ở một góc độ rất văn minh. Đó là tẩy chay những gì đang đi ngược lại xu thế phát triển và chống lại chính đồng bào mình. Nó tạo ra sự chủ động cho thấy, đặc quyền trong ban phát thông tin và áp đặt thông tin đã chấm dứt. Và rằng, người dân có thể đã tự lựa chọn cho mình những nguồn tin khác nhau, chính bản thân người dân sẽ nuôi dưỡng nguồn tin đó bằng niềm tin của mình. Và sự dối trá, một chiều, công cụ tuyên truyền sẽ không còn đất để tồn tại.
Câu chuyện của Gia tộc lệnh cũng gợi nhớ về thời điểm mà Hội nhà báo độc lập ra đời cách đây gần 3 năm (4/7/2014), khi những blogger, nhà báo, nhà văn,… đã tập hợp lại để cho ra một Hội nghề nghiệp riêng mình. Nơi không còn bẻ cong ngoài bút hay viết bài để phục vụ cho bất kỳ đảng phái chính trị nào… Và niềm tin yêu của độc giả cũng như sự phát triển theo chiều sâu của Hội đến nay (phản biện, khách quan, trung thực), trong bối cảnh bị chặn – đánh phá liên tục là một minh chứng cho sức mạnh của niềm tin và lẽ phải mà Hội đã vạch ra và được người dân ủng hộ. Trong khi đó, Hội nhà báo Việt Nam vẫn mải rơi vào cái vòng luẩn quẩn của những tên bồi bút và sự chia chác quyền lực.
Quay trở lại VTV1 và tờ lệnh cấm, đây một lần nữa khẳng định rằng, ngoài câu “bây giờ là 19h00” là sự thật, thì còn lại mọi thứ toàn là giả dối. Và lãnh đạo VTV đã trở thành một đài bồi bút, một công cụ đi ngược lại quyền lợi của người dân. Sự tẩy chay lần này sẽ là mở đầu cho một sự tẩy chay lớn hơn đối với hệ thống báo chí chính thống trong thời gian sắp tới. Và lúc đó, chính người dân sẽ quyết báo nào, đài nào được sống,… một cách rất dân chủ, văn minh và thị trường.