Richard BiltonBBC Panorama
Một vụ rò rỉ tài liệu mật vừa tiết lộ những người giàu và quyền lực sử dụng các thiên đường trốn thuế để che giấu tài sản ra sao.
11 triệu tài liệu từ một trong những công ty bí ẩn nhất thế giới, công ty luật Mossack Fonseca ở Panama, bị tung ra.
Các tài liệu này cho thấy Mossack Fonseca đã giúp các khách hàng rửa tiền, tránh lệnh trừng phạt và trốn thuế ra sao.
Công ty này cho biết họ đã hoạt động không thể chê vào đâu được trong suốt 40 năm và chưa bao giờ bị cáo buộc phạm tội.
Tài liệu cho thấy các đầu mối có liên hệ đến 72 cựu lãnh đạo và lãnh đạo đương nhiệm, bao gồm cả các nhà độc tài bị cáo buộc tham nhũng từ chính quốc gia của mình.
Gerard Ryle, Giám đốc của Nghiệp đoàn quốc tế các nhà báo điều tra (ICIJ), cho biết tài liệu bị tung ra cho thấy hoạt động hàng ngày của công ty Mossack Fonseca trong suốt 40 năm qua.
“Tôi nghĩ vụ tiết lộ sẽ là đòn mạnh nhất đánh vào vào các thiên đường thuế vì phạm vi của các tài liệu này” – ông cho biết
Panama Papers – Thiên đường trốn thuế của người giàu và giới quyền lực bị phơi bày
- 11 triệu tài liệu của Công ty luật Mossack Fonseca có trụ sở ở Panama được trao cho tờ báo Đức Suddeutsche Zeitung. Tờ này sau đó đã chia sẻ tài liệu này cho Nghiệp đoàn Quốc tế các nhà báo điều tra.
- BBC Panorama là một trong số 107 tổ chức báo chí, cùng với tờ Guardian của Anh – nằm trong số 78 quốc gia đang tham gia phân tích tài liệu này. BBC không được biết nguồn cung cấp tài liệu.
- Tài liệu cho thấy công ty này đã giúp khách hàng rửa tiền, tránh lệnh trừng phạt và trốn thuế.
- Mossack Fonseca cho biết họ đã hoạt động hoàn hảo trong 40 năm và chưa bao giờ bị cáo buộc hay truy tố về bất cứ tội gì.
Dữ liệu bao gồm bí mật của các công ty bình phong (offshore company – đặt ở nước ngoài, thường liên quan đến các thiên đường trốn thuế).
Các công ty này liên đới đến các gia đình và tổ chức của cựu tổng thống Ai Cập Hosni Mubarack, cựu lãnh đạo Libya Muammar Gaddafi và Tổng thống Syria Basha al-Assad.
AFPLiên quan đến Nga
Tài liệu này tiết lộ một tỷ đô-la nghi ngờ từ mạng lưới rửa tiền do một ngân hàng Nga điều hành và có liên hệ với tổng thống Nga Putin.
Ngân hàng Rossiya điều hành việc rửa tiền, nhắm đến lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ và Châu Âu, sau sự kiện Nga sáp nhập Crimea.
Lần đầu tiên, tài liệu tiết lộ cách thức ngân hàng này hoạt động.
Tiền được đưa qua các công ty đặt trụ sở ở nước ngoài, hai trong số các công ty này chính thức do một người bạn thân của tổng thống Putin sở hữu.
Nghệ sĩ đàn cello Sergei Roldugin quen Tổng thống Putin từ thời thiếu niên và là cha đỡ đầu cho con gái tên Maria của tổng thống.
Trên giấy tờ, cá nhân ông Roldugin đã thu lợi hàng trăm triệu đô-la từ những hợp đồng đáng ngờ.
Nhưng tài liệu từ công ty của ông Roldugin cho biết: “Công ty là một cổng sàng lọc được thành lập với mục đích bảo vệ danh tính và sự bảo mật của người sở hữu lợi nhuận duy nhất của công ty.”
Liên quan đến Iceland
Dữ liệu của công ty Mossack Fonseca cho thấy thủ tướng Iceland Sigmundur Gunnlaugsson có hưởng lợi nhuận không công bố từ các ngân hàng được giải cứu ở quốc gia này.
ông Gunnlaugsson bị cáo buộc che giấu hàng triệu đô-la đầu tư vào các ngân hàng trong nước nhờ vào một công ty bình phong có trụ sở ở nước ngoài.
Các tài liệu được tung ra cũng cho thấy ông Sigmundur Gunnlaugsson và vợ đã mua công ty Wintris vào năm 2007.
Ông không công khai lợi nhuận từ công ty này khi bước vào quốc hội năm 2009. Ông bán 50% công ty Wintris cho vợ với giá 1 đô-la tám tháng sau đó.
Ông Gunnlaugsson giờ phải đối mặt với lời kêu gọi từ chức. Ông nói mình không phạm luật và vợ ông không hưởng lợi gì từ quyết định của ông.
Công ty bình phong này được sử dụng để đầu tư hàng triệu đô-la từ tiền thừa kế, theo một tài liệu do vợ ông Gunnlaugsson, bà Anna Sigurlaug Pálsdóttir ký vào năm 2015.
“Hoàn hảo”
Thêm vào đó, Mossack Fonseca cung cấp một người đại diện giả vờ sở hữu 1,8 tỷ đô la, để người sở hữu thực sự có thể rút tiền mặt từ ngân hàng mà không bị lộ danh tính.
Mossack Fonseca cho biết họ luôn tuân thủ các quy tắc quốc tế, đảm bảo các công ty mà họ hợp nhất không sử dụng dịch vụ vào việc việc trốn thuế, rửa tiền, tài trợ khủng bố hay các mục đích trái phép.
Công ty này cho biết họ thẩm định kỹ lưỡng và lấy làm tiếc vì sự lạm dụng với dịch vụ của họ.
“Trong 40 năm, Mossack Fonseca đã hoạt động hoàn hảo ở đất nước chúng tôi và các khu vực pháp lý nơi chúng tôi hoạt động. Công ty luật của chúng tôi chưa bao giờ bị cáo buộc hay bị truy tố vì liên quan đến tội phạm.”
“Nếu chúng tôi thấy các hoạt động đáng ngờ hoặc làm sai, chúng tôi nhanh chóng trình báo cho nhà chức trách. Tương tự, khi các cơ quan chức năng tiếp cận chúng tôi với bằng chứng cho thấy có thể xảy ra hoạt động sai trái, chúng tôi luôn hợp tác đầy đủ với họ.”
Mossack Fonseca nói các công ty bình phong có ở khắp thế giới và được sử dụng với nhiều mục đích hợp pháp.