Đảo Đá Tây, quần đảo Trường Sa, Biển Đông
Nhiều hãng tin quốc tế lớn hôm nay 05/06/2015 nêu bật thông tin được báo chí trong nước tiết lộ ngày 03/06 : Thành phố Hồ Chí Minh đã quyết định tổ chức chuyến du lịch Trường Sa đầu tiên vào ngày 22 tháng Sáu tới đây. Nếu báo chí Việt Nam ghi nhận phản ứng « phấn khởi » của dư luận thì nhiều chuyên gia phân tích tỏ ý lo ngại trước phản ứng xấu từ phía Trung Quốc. Bắc Kinh đã lập tức phản đối quyết định của Việt Nam.
Theo hãng tin Anh Reuters, vào hôm nay, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi đã bày tỏ thái độ tức giận của Bắc Kinh. Trong buổi họp báo thường kỳ, nhân vật này tố cáo Việt Nam vi phạm chủ quyền Trung Quốc và yêu cầu Việt Nam tôn trọng chủ quyền của Trung Quốc, không có những hành động làm phức tạp tình hình.
Bản tin trên tờ Tuổi Trẻ tại Thành phố Hồ Chí Minh cho biết là Ủy ban Nhân dân Thành phố đã quyết định tổ chức chuyến du lịch Trường Sa đầu tiên nhằm « thử nghiệm để rút kinh nghiệm, tạo tiền đề cho việc khai thác chính thức».
Reuters đã tìm hiểu thêm và cho biết là với giá khuyến mãi 800 đô la, một đoàn gồm 180 du khách sẽ tham gia chuyến du lịch Trường Sa kéo dài 6 ngày, khỏi hành ngày 22/06. Trong chương trình, sẽ có chuyến thăm hai bãi đá ngầm và hai hòn đảo nổi dưới quyền kiểm soát của Việt Nam, tham quan một ngọn hải đăng và tham gia một sinh hoạt câu cá ban đêm. Chuyến du lịch Trường Sa do phía Việt Nam tổ chức đã mô phỏng hình thức du lịch Hoàng Sa mà Trung Quốc đã áp dụng nhằm củng cố tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh.
Với Reuters, mục tiêu chính trị của Việt Nam trong việc tổ chức du lịch Trường Sa rất rõ rệt, nằm trong một loạt những động thái được cho là « bạo dạn hơn » của Hà Nội nhằm đáp trả các hành vi càng lúc càng quyết đoán của Bắc Kinh trong việc áp đặt yêu sách chủ quyền trên Biển Đông. Điều khiến Reuters quan ngại là sáng kiến du lịch Trường Sa của Việt Nam có khả năng gây thêm căng thẳng trong tranh chấp Biển Đông với Trung Quốc.
Hãng tin Mỹ Bloomberg cũng cùng một quan điểm. Hãng này trích dẫn chuyên gia Euan Graham, giám đốc Chương trình An ninh Quốc tế tại Viện Lowy ở Sydney nhận định : « Việc sử dụng du lịch để củng cố tính hợp pháp của đòi hỏi chủ quyền không phải là mới… Nhưng trong bối cảnh căng thẳng gia tăng hiện nay giữa Mỹ và Trung Quốc về quần đảo Trường Sa, làm dấy lên khả năng trả đũa (từ phía Bắc Kinh) không phải điều hữu ích ».
Chuyên gia này cũng cho rằng rất có thể là Mỹ sẽ không tán đồng hành động của Việt Nam vì lẽ Washington đang kêu gọi mọi bên tranh chấp tránh các hành động tôn tạo đảo đá và các hành động khác khiến cho tình hình Biển Đông thêm căng thẳng.
Riêng Giáo sư Carl Thayer tại Học viện Quốc phòng Úc thì lồng quyết định tổ chức du lịch Trường Sa vào trong chiến lược « thách thức không đối xứng » mà Việt Nam đang áp dụng để đối phó với việc Trung Quốc đòi hỏi « chủ quyền không thể chối cãi » của Trung Quốc tại Biển Đông.
Trả lời phỏng vấn của RFI, Giáo sư Thayer cho rằng sáng kiến của Việt Nam nhằm hai mục tiêu : Khẳng định chủ quyền của Việt Nam ở Trường Sa và trắc nghiệm phản ứng của Trung Quốc sau khi hai bên vừa quyết định tái khởi động lại quan hệ bình thường.
RFI