Ngân Bình dịch
(VNTB) – Ba phóng viên của tờ Wall Street Journal đã bị Trung Quốc trục xuất vì bài viết này.
Thị trường tài chính Trung Quốc có thể còn nguy hiểm hơn cả thị trường động vật hoang dã.
Kẻ lừa đảo Trung Quốc hùng mạnh đã bị hạ bệ trong tuần này, rõ là do một loại virus từ dơi nhảy qua. Trong khi các nhà chức trách Trung Quốc cố kiểm soát dịch bệnh và khởi động lại nền kinh tế, một thế giới vốn đã quen với việc suy ngẫm về sự trỗi dậy không đáng có của Trung Quốc lại đã được nhắc nhở rằng không có gì, kể cả quyền lực của Bắc Kinh, có thể được coi là điều hiển nhiên.
Chúng tôi không biết virus corona chủng mới sẽ nguy hiểm ra sao. Có nhiều dấu hiệu cho thấy chính quyền Trung Quốc vẫn đang cố gắng che giấu quy mô dịch bệnh thực sự, nhưng tại thời điểm này, virus dường như dễ lây lan hơn nhưng ít gây chết người hơn các mầm bệnh gây ra dịch Ebola hay SARS, mặc dù một số chuyên gia cho biết SARS và virus corona lây nhiễm như nhau.
Phản ứng ban đầu của Trung Quốc đối với cuộc khủng hoảng không có gì ấn tượng. Chính quyền Vũ Hán giữ bí mật và tự giải quyết; Chính phủ phản ứng mạnh nhưng hiện lại có vẻ không hiệu quả. Các thành phố và nhà máy của Trung Quốc đang phải đóng cửa; virus tiếp tục lây lan. Chúng ta có thể hy vọng rằng các nhà chức trách sẽ ngăn chặn được dịch bệnh và chữa trị cho bệnh nhân nhiễm bệnh, nhưng màn trình diễn cho đến nay đã làm niềm tin vào Đảng Cộng sản Trung Quốc trong và ngoài nước bị lung lay. Những lời than phiền ở Bắc Kinh về việc Hoa Kỳ từ chối cho những người nước ngoài đã từng ghé Trung Quốc nhập cảnh cũng không thể che giấu thực tế rằng các quyết định cho phép dịch bệnh lan rộng và nhanh như thế đều được thực hiện ở Vũ Hán và Bắc Kinh.
Người ta dự đoán hậu quả kinh tế lớn nhất của dịch corona là tốc độ tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc sẽ bị sụt giảm nhanh và mạnh ngay trong quý đầu tiên, vè sẽ lại được phục hồi khi dịch bệnh hết dần. Kết quả dài hạn quan trọng nhất có thể là sự củng cố xu hướng loại bỏ Trung Quốc trong chuỗi cung ứng của các công ty toàn cầu. Những lo ngại về sức khỏe cộng đồng liên tục lại cộng dồn thêm vào vào mối đe dọa của các cuộc chiến thương mại mới, và việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng bắt đầu có vẻ dè dặt.
Các sự kiện như đại dịch virus corona, hay như SARS, Ebola và MERS llà phép thử cho hệ thống và buộc ta phải suy nghĩ về những điều không tưởng. Nếu có một căn bệnh nguy hiểm như Ebola và lây lan nhanh như virus corona, Hoa Kỳ nên ứng phó như thế nào? Những hệ thống quốc gia và quốc tế nào cần được áp dụng để giảm thiểu khả năng thảm họa ở quy mô này?
Dịch tễ học cũng khiến chúng ta suy nghĩ về các giả thuyết về địa chính trị và kinh tế. Chúng ta đã chứng kiến thị trường tài chính bị ảnh hưởng và giá cả hàng hóa giảm khi đối mặt với điều hy vọng chỉ là một sự xáo trộn ngắn trong tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc. Điều gì sẽ xảy ra nếu kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm hơn trong một thời gian dài do hậu quả dịch bệnh mà kéo theo đó là sự sụp đổ về tài chính lớn? Sự ổn định về chính trị của Trung Quốc hay thái độ đối với thế giới và cán cân quyền lực toàn cầu của Trung Quốc sẽ bị ảnh hưởng ra sao khi những điều này xảy ra?
Thị trường tài chính Trung Quốc có lẽ gặp nguy hiểm trong dài hạn nhiều hơn là thị trường động vật hoang dã Trung Quốc. Do chi phí tích lũy trong nhiều thập kỷ cho nhà nước vay, sự bất ổn lớn do các quan chức địa phương thực hiện trong các vụ lừa đảo với các ngân hàng địa phương, bong bóng bất động sản cao ngất và tình trạng dư thừa công nghiệp quá lớn, Trung Quốc đã chín muồi để có thể tiến hành đại điều chỉnh kinh tế. Ngay cả một đốm lửa nhỏ cũng có thể dẫn đến việc thiêu cháy những điều phù phiếm khi tất cả các giá trị sai lệch, kỳ vọng tăng cao và tài sản bị phân bổ sai lầm nổ tung. Nếu điều đó xảy ra, không có nhà quản lý và người ra quyết định nào của Trung Quốc có kỹ năng kỹ thuật hoặc quyền lực chính trị để giảm thiểu thiệt hại, nhất là khi điều đó sẽ gây ra tổn thất lớn cho giới đại gia phất lên nhờ quan hệ chính trị.
Chúng ta không thể biết khi nào hoặc liệu một thảm họa với quy mô này sẽ xảy ra, nhưng sinh viên địa chính trị và quốc tế cũng như các nhà lãnh đạo và nhà đầu tư kinh doanh cần phải nhớ rằng quyền lực của Trung Quốc dù là ấn tượng như vậy thì vẫn dễ sụp đổ. Một loại virus chết người hoặc bệnh lây nhiễm trên thị trường tài chính có thể thay đổi triển vọng kinh tế và chính trị của Trung Quốc bất cứ lúc nào.
Hiện nay nhiều người lo sợ virus corona sẽ trở thành đại dịch toàn cầu. Hậu quả của một cuộc khủng hoảng kinh tế Trung Quốc sẽ xảy ra. Giá cả hàng hóa trên toàn thế giới sẽ sụt giảm, chuỗi cung ứng sẽ bị phá vỡ, và chẳng có mấy tổ chức tài chính nào có thể tránh khỏi hậu quả. Sự phục hồi ở Trung Quốc và các nơi khác có thể chậm, và các hiệu ứng xã hội và chính trị có thể rất lớn.
Nếu dấu ấn địa chính trị của Bắc Kinh thu hẹp lại, hậu quả toàn cầu cũng có thể đầy ngạc nhiên. Một quốc gia sẽ mong đợi sự đơn cực hồi sinh nếu đối thủ siêu cường duy nhất của Hoa Kỳ rút khỏi cuộc chơi. Tuy nhiên, trong chính giới Mỹ, sự cô lập có thể trỗi dậy. Nếu thách thức củaTrung Quốc mất dần, nhiều người Mỹ có thể cho rằng Hoa Kỳ có thể giảm bớt các cam kết toàn cầu một cách an toàn.
Cho đến nay, thế kỷ 21 là thời đại đầy sự ngạc nhiên. Từ ngày 9/11 tới cuộc bầu cử Tổng thống Trump và Brexit, các sự kiện có xác suất cao với tác động cao đã định hình lại trật tự thế giới. Thời đại đó không còn nữa, và trong số những sự ngạc nhiên vẫn chưa xuất hiện, thị dịch virus corona dường như không phải là diều bất ngờ cuối cùng xảy ra ở Trung Quốc.
Nguồn: https://www.wsj.com/articles/china-is-the-real-sick-man-of-asia-11580773677?