Khánh An dịch
(VNTB) – Tưởng sẽ được chào đón ở Ukraine, lính Nga lại sớm bị vô hiệu hoá. Bây giờ còn tệ hơn
Ngày 12 tháng 3 năm 2022
VINNITSYA
Kherson, nằm bên bờ sông Dnepr cách Biển Đen bằngcũng như Bordeaux cách Gironde trên Vịnh Biscay. Với dân số 280.000 người, Kherson lớn hơn một chút. Bình thường, đây là một nơi tỉnh lẻ không ồn ào náo nhiệt. Tuy nhiên, vào ngày 24 tháng 2, khi xe tăng Nga xuất kích khỏi Crimea cách đó 120 km về phía đông nam, Kherson đã trở thành một mục tiêu quan trọng trong nỗ lực của Nga nhằm giành quyền kiểm soát hành lang dọc theo toàn bộ bờ biển của Ukraine.
Khi vấp phải nhiều kháng cự hơn mong đợi, một số xe tăng đã tiến đến trung tâm Kherson vào ngày 1 tháng 3, truyền thông nhà nước Nga đã báo trước sự thất thủ của thành phố này là “cuộc giải phóng” đầu tiên của chiến dịch xâm lược.
Công dân Kherson không chấp nhận điều này. Họ vẫy cờ Ukraine, hò hét và gào thét yêu cầu người Nga rời đi. Một số người ra cản đường xe tăng. Thị trưởng thành phố và thống đốc Kherson đều bị bắt làm con tin, khẳng định rằng họ sẽ chỉ nhận lệnh từ Kyiv. Một tuần sau khi bị chiếm đóng, họ tiếp tục chiến đấu.
Trên khắp Ukraine, từ Berdyansk ở Biển Azov đến Sumy ở phía đông bắc, quân Nga đã gặp phải sự kháng cự khi họ tiến tới và bị cản trở khi nghĩ rằng đã giành được quyền kiểm soát. Họ và lãnh đạo của họ mong đợi một điều gì đó đáng hoan nghênh hơn. FSB, cơ quan kế nhiệm KGB, nói với Tổng thống Putin rằng họ đã thâm nhập sâu vào giới lãnh đạo chính trị và quân sự của Ukraine, đồng thời đặt nền móng cho một chế độ thân Nga — một lý do chính khiến Điện Kremlin lạc quan trong chiến tranh. Nhưng FSB đã phóng đại quá mức mạng lưới điệp viên của mình ở các thành phố Ukraine.
Putin khó có thể tin được những lời ngụy biện về giới chóp bu tân phát xít nghiện ma túy của Ukraine gây ra tội ác diệt chủng, và những người Ukraine bình thường đang tuyệt vọng chờ những người anh em Nga giải cứu. Các video về tù binh chiến tranh cho thấy ít nhất một số binh lính dường như đã tin những câu chuyện như vậy. Nhưng họ không tìm thấy sự chào đón ở bất cứ đâu. Tâm trạng nói chung là khinh thường.
Ở Kherson, các cuộc biểu tình ủng hộ Ukraine vẫn tiếp tục hàng ngày. Alexander Mogilinkov, một trong số hàng nghìn người tham dự, cho biết qua điện thoại vào ngày 8 tháng 3 rằng bạo lực của quân đội Nga vào thời điểm đó đã khiến người ta kinh ngạc. Ông nói, những người biểu tình đang lo lắng và họ phải đối mặt với một mối đe dọa mới mà họ không hiểu. Nhưng họ thậm chí còn lo sợ bị đàn áp và nghèo đói mà ông Putin đã gây ra cho các khu vực gần đó như Donetsk và Luhansk. Hai vùng thuộc quyền Nga kiểm soát từ năm 2014.
Ngày 9 tháng 3, Nga đã bắt giữ hơn 400 người biểu tình theo những gì chính quyền Ukraine cho rằng thể hiện sự khởi đầu của một chế độ đàn áp mới. Thị trưởng của Novopskov, một thị trấn gần Donbas, nói với BBC rằng các cuộc biểu tình hàng ngày ở đó đã dừng lại khi lính Nga bắn 3 người biểu tình và đánh một người khác vào ngày 5/3. Đã có báo cáo từ những nơi khác về việc xe tăng cố tình húc vào nhà dân, bắt con tin và bạo lực tình dục. Tình báo châu Âu nói rằng FSB đã soạn thảo kế hoạch hành quyết công khai để làm suy sụp tinh thần.
Ở Crimea, các cơ quan tình báo đã thử nghiệm các biện pháp đối phó với phe đối lập. Anton Naumlyuk, một nhà báo người Nga đưa tin về việc Crimea bị sáp nhập từ năm 2016, nói rằng nó không khác mấy so với các kế hoạch được cảnh sát chính trị Sa hoàng sử dụng để truy lùng các nhà cách mạng vào đầu thế kỷ 20. “Đầu tiên, họ lập tìm hiểu ai là lãnh đạo thực sự và nhắm vào những người này. Nếu mọi người hợp tác thì tốt. Nếu không, họ bắt đầu biến mất”. Crimea SOS, một tổ chức phi chính phủ, cho biết 36 trong số 43 người đàn ông bị bắt cóc ở Crimea kể từ năm 2014 chắc chắn đã bị lực lượng an ninh Nga bắt giữ. Sáu trong số 43 người này được tìm thấy đã chết; 18 người mất tích.
Ở Kherson có thể có một cái gì đó tương tự. Vào ngày 7 tháng 3, phương tiện truyền thông địa phương cho biết nhà hoạt động Oleksandr Tarasov đã mất tích sau cuộc biểu tình tối hôm đó. Tarasov xuất hiện 24 giờ sau với vẻ rất đau khổ, và nói trong một “lời thú nhận” kỳ lạ rằng mình là người của cơ quan an ninh Ukraine.
Không nhất thiết phải dùng đến khủng bố để chiếm đóng. Nhưng Philip Ingram, cựu đại tá tình báo quân đội Anh, nói rằng để chiếm đóng thành công cần có kỹ sư dân sự, hỗ trợ y tế và nhân viên dân sự, và đây chưa bao giờ là lĩnh vực mà quân Nga vượt trội. Ông nói: “Từ góc độ quân sự, họ không định xâm chiếm và xây dựng lại. [Họ] Chỉ cần chiếm giữ và phá hủy.” Người dân Kherson cho biết những kẻ xâm lăng đang đói khát, tham gia cướp bóc và “ở trong tình trạng mất kiểm soát”.
Nhiều người Ukraine có thiện cảm với Nga từng nghĩ rằng hai nước có thể làm hòa. Andrii Yatskevich, một thủy thủ ở Kherson, nói: “Với tất cả bạn bè tôi hy vọng đó đã tắt”. Viktor Merinkov, giám đốc một trường nội trú dành cho trẻ khiếm thính trong thành phố, nói rằng “Người dân địa phương cho rằng Nga đã trở thành quân xâm lược phát xít ”. Vợ ông Yatskevich cắt lời để nhắc ông nói năng nhẹ nhàng hơn; bà Valentina nhắc chồng răgr hai vợ chồng họ còn phải lo cho tám đứa con hiện đang bị mắc kẹt trong thành phố.
Nguồn: The Economist.