Minh Khoa, RFA
2017-01-13
Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry (trái) và Thứ trưởng Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Bùi Thanh Sơn (phải) tại Hà Nội hôm 13/1/2017.
AFP photoDư luận quan tâm tại sao ông John Kerry chọn Việt Nam là quốc gia Châu Á duy nhất trong chuyến công du nước ngoài trước khi mãn nhiệm chức bộ trưởng ngoại giao Hoa Kỳ.
Tình cảm với Việt Nam
Nhà báo Nguyễn Vũ Bình từ Hà Nội đưa ra lý do của sự lựa chọn đó: “Ông John Kerry có cảm tình với Việt Nam, quá khứ của ông và quá trình làm việc với Việt Nam dẫn tới cảm tình với Việt Nam. Về khía cạnh cá nhân tôi nghĩ đây là một cuộc viếng thăm với tính chất chia tay của John Kerry trên cương vị là bộ trưởng ngoại giao.”
Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng, chuyên gia về quan hệ quốc tế, từ Washington DC, cũng có nhận định về chuyến thăm Việt Nam lần này của ông ngoại trưởng John Kerry:
Sau khi chiến tranh kết thúc chính ông và một trong số ít nghệ sĩ đã đứng lên cổ võ cho việc bỏ cấm vận và bình thường hoá bang giao giữa Mỹ và Việt Nam.
– Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng
“Người ta có thể nghĩ 2 lý do mà ông đến Việt Nam, thứ nhất là chính trị, ông là người cổ võ ủng hộ chính sách xoay trục của Mỹ Việt Nam mà ông nghĩ Việt Nam có vai trò quan trọng trong chính sách xoay trục. Thứ hai là tình cảm, ông có tình cảm với chính quyền Việt Nam từ lâu lắm rồi. Trong thời chiến tranh Việt Nam ông thuộc thành phần phản chiến chống chính sách của chính phủ Mỹ và chống luôn Việt Nam Cộng Hoà. Sau khi chiến tranh kết thúc chính ông và một trong số ít nghệ sĩ đã đứng lên cổ võ cho việc bỏ cấm vận và bình thường hoá bang giao giữa Mỹ và Việt Nam”.
Nhà văn Phạm Thành bổ sung thêm quan điểm với hai điểm chính:
“Thứ nhất ông John Kerry là một trong những thành viên rất tích cực trong việc giúp cho việc quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Mỹ ngày một phát triển, ngày xưa ông là một trong những người vận động rất tích cực cho việc bỏ cấm vận ở Việt Nam những năm 1995, sau năm 2000 ông là người rất tích cực làm cho mối quan hệ của Việt Nam nâng cấp lên thành quan hệ toàn diện. Ở một khía cạnh nhân văn nào đó ông nghĩ rằng ông là một người đóng một vai trò rất quan trọng trong việc giúp Việt Nam không những thắt chặt thêm quan hệ với Mỹ mà còn qua đó sẽ giúp Việt Nam mở rộng quan hệ quốc tế”.
Trấn an Việt Nam
Thông cáo của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ về chuyến thăm của ông John Kerry đến Việt Nam trong hai ngày 13 và 14 tháng giêng là đến Hà Nội, Sài Gòn gặp gỡ các lãnh đạo Việt Nam, đọc diễn văn về quan hệ Mỹ- Việt; sau đó xuống Cà Mau gặp giới chuyên gia bàn một số vấn đề môi trường liên quan tác động đến khu vực đồng bằng cuối nguồn sông Mê kong; xem xét cách thức Hoa Kỳ có thể phối hợp cùng Việt Nam trong công tác phát triển năng lượng sạch và hạ tầng bền vững, công tác quản trị nguồn nước thông minh cũng như quản trị tài nguyên của hệ sinh thái.
Nhà báo Nguyễn Vũ Bình cho rằng ngoài những hoạt động được nêu rõ như thế thì chuyến đi còn có một ý nghĩa khác:
“Thời điểm này thì ông TBT Nguyễn Phú Trọng có đi sang Trung Quốc và tình hình nội bộ của Việt Nam thì rất là phức tạp nhất là từ khi có thông tin ông Donald Trump lên làm tổng thống cho nên việc vỗ về trấn an đối với nhà cầm quyền Việt Nam là một công việc cần phải làm trong bối cảnh hết sức phức tạp, nên có 2 lý do, một là lý do cá nhân thứ hai nữa là trấn an có tính chất thông báo nước Mỹ sẽ không bỏ rơi Việt Nam.”
Trong khi đó, nhà văn Phạm Thành còn có thêm một số suy luận:
…một là lý do cá nhân thứ hai nữa là trấn an có tính chất thông báo nước Mỹ sẽ không bỏ rơi Việt Nam.
– Nhà báo Nguyễn Vũ Bình
“Ông John Kerry có những suy luận rằng Trump là một chính quyền sẽ có cách làm việc vận động khác hoàn toàn với cách làm của chính quyền Obama trước đây và trong đó đặc biệt lưu ý việc xoay trục sang Châu Á sẽ mạnh mẽ hơn và trong tâm thế của Trump là rất ghét cộng sản, ông Trump tập trung quyền lực để tiêu diệt chủ nghĩa cộng sản trên quy mô toàn thế giới là chuyện mà ông sẽ mang thông điệp đó cho những người lãnh đạo Việt Nam biết.”
Dù có những quan tâm như thế; nhưng ông John Kerry thuộc Đảng Dân chủ không còn nằm trong tân chính phủ đảng cộng hòa của ông Donald Trump. Theo giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng khi đến Việt Nam lần này, ông John Kerry có thể giải thích cho lãnh đạo Hà Nội thực trạng chính trị Hoa Kỳ hiện nay và có thể khuyến cáo cho họ những đường lối, chính sách có thể làm để tìm cách ảnh hưởng đến chính sách của chính quyền Donald Trump.
Hiện chính sách đối ngoại của tân chính phủ Hoa Kỳ đối với Việt Nam chưa có gì rõ ràng. Thế nhưng những người được hỏi ý kiến đều bày tỏ hy vọng mối quan hệ song phương Việt- Mỹ tiếp tục được phát triển và tác động tích cực đến chính trị – xã hội Việt Nam.