Hàn Giang
Đây là công cụ lực lượng chính quyền sử dụng lúc bà con Cồn Sẻ biểu tình (ảnh: facebook Chinh Minh)
(VNTB) – “…Trước đây, họ (chính quyền) có hứa những quyền lợi cho bà con như khoán lãi suất hoặc nếu ai có nhu cầu vay tiền ngân hàng thì cho vay không lãi suất nhưng họ nói mà làm không được, bà con rất bức xúc nhưng cắn răng chịu đựng để coi Nhà nước làm thế nào? Hôm ngày 7/7/2016, lại đánh bà con nữa càng bức xúc hơn, mọi người nói; lời của cộng sản giờ không có giá trị nữa, phải hành động. Chúng tôi phải hành động vì con em của chúng tôi khỏi phải chịu uất ức như thế này nữa…”
Mặc dù tại cuộc họp báo chiều ngày 30/6/2016, công ty Formosa Hà Tĩnh đã thừa nhận mình là thủ phạm xả thải gây thảm họa ô nhiễm môi trường biển khiến sinh vật biển chết hàng ở 4 tỉnh miền Trung, từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế. Formosa Hà Tĩnh còn cam kết bồi thường 500 triệu USD, khắc phục hậu quả do mình gây ra. Song người dân trong vùng bị ảnh hưởng bởi thảm họa môi trường nói chung và bà con ở Cồn Sẻ (Quảng Bình) nói riêng vẫn đang chịu đựng muôn vàn khó khăn trong cuộc sống. Không chấp nhận sự đền bù ít ỏi của Formosa, bà con muốn chính quyền Nhà nước Việt Nam giải tán Formosa và bắt Formosa phải trả lại biển sạch cho bà con. Hôm ngày 7/7/2016, bà con Cồn Sẻ đã tự phát đứng lên biểu tình để nói tiếng nói chính đáng của mình nhưng cuộc biểu tình ngay sau đó đã xảy ra xô xát với phía lực lượng chính quyền dẫn đến thương tích, đổ máu nghiêm trọng.
Anh Tú là một giáo dân ở Cồn Sẻ có chứng kiến diễn biến cuộc biểu tình của bà con Cồn Sẻ đã chia sẻ thông tin với Việt Nam Thời Báo như sau:
PV.(VNTB): Là người có chứng kiến cuộc biểu tình của bà con ở Cồn Sẻ hôm ngày 7/7/2016, diễn biến cuộc biểu tình như thế nào mong anh chia sẻ?
A.Tú: Bắt đầu là sáng ngày 6/7/2016, bà con ở Cồn Sẻ có xuống đường một vài người, sau đó Cha xứ khuyên răn gì đó thì bà con chấp nhận về. Sang ngày 7/7/2016, khoảng 9 giờ thì tôi thấy bà con tụ tập trước nhà thờ (Giáo xứ Cồn Sẻ) để nhờ Cha xứ lên tiếng nhưng Cha xứ nói chuyện này bà con tự đi khiếu nại và nói với Nhà nước. Khoảng 10 giờ thì số lượng bà con đến đông nên bùng nổ và khởi lên biểu tình ôn hòa. Bắt đầu tập trung ngoài cầu Cồn Sẻ, bà con biểu tình cho đến khoảng 11giờ thì bà con quyết định đi xuống trụ sở Ủy ban nhân dân (UBND) thị xã Ba Đồn để hỏi và nói lên nỗi lòng của mình là phản đối công ty Formosa. Khoảng 12 giờ, bà con đi đến cầu Quảng Hải thì gặp hai lớp công an. Lớp thứ nhất, bà con đã đi qua. Lớp thứ hai, công an điều động đội quân mạnh hơn để chặn đường đi của bà con. Trong tình hình này, bà con muốn đi đến trụ sở UBND thị xã Ba Đồn không được nên đã xảy ra xô xát.
Bà con Cồn Sẻ lúc đi biểu tình (Ảnh: Facebook Lê Văn Khôi)
PV.(VNTB): Cuộc biểu tình ban đầu ôn hòa nhưng dần sau căng thẳng giữa bà con với lực lượng chính quyền nói chung nổi lên, đã có sự xô xát và có chuyện gì đáng tiếc xảy ra hay không?
A.Tú: Phía bà con có nhiều phụ nữ và trẻ em có xô xát với lực lượng công an trong khi phía lực lượng công an có cả lực lượng thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã nói những lời xúc phạm, hành động thô thiển với bà con. Đầu tiên, hai bên có nói qua lại sau đó thì Công an bắt người, đập người và giáo dân bức xúc không chịu nổi được nữa nên hai bên xảy ra ẩu đả. Phía công an đã dùng đến súng bắn hơn cay bắn vào bà con, còn lực lượng thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thì dùng đá ném lại phía bà con. Phía bà con có 4 người bị thương.
PV.(VNTB): Từ những video mà cộng đồng mạng lan tải cho thấy, lúc cuộc biểu tình đang căng thẳng thì có nghe rất nhiều tiếng nổ và khói bay mù mịt, anh giải thích sao về những tiếng nổ này?
A.Tú: Tiếng nổ từ bên phía công an gây ra, họ khui ra cái gì đó mà tôi thấy có bốc khói rồi ném về phía người dân. Họ(công an) ném nhiều lắm, nhiều người dân bị thương.
PV.(VNTB): Nhiều người dân bị thương là bao nhiêu người?
A.Tú: Có 3 người bị thương nặng trong đó có anh Đức bị đá ném vào đầu dẫn đến nứt đầu. Bà con đưa anh Đức đi khám tư nhân gần nhất nhưng thương tích nặng quá phải chuyển đến bệnh viện thị xã Ba Đồn. Tại bệnh viện thị xã Ba Đồn qua chụp phim chuẩn đoán anh Đức bị chấn thương sọ não nên chuyển vào bệnh viện Trung ương Huế. Còn một người bị đập và bị bắt nhưng nhờ sự can thiệp của Cha xứ nên người này về được. Còn hai người bị thương ở đầu cũng có chảy máu nhưng chỉ đi khâu không thôi.
Anh Phạm Đức bị thương nặng ở đầu trong cuộc biểu tình (ảnh: facebook Phan Van Loi)
PV.(VNTB): Những thương tích của người dân, anh có căn cứ nào để nói do phía lực lượng chính quyền gây ra?
A.Tú: Tôi chứng kiến từ đầu đến cuối. Tôi thấy lực lượng công an chia làm mấy lớp, lớp công an cơ động làm rào chắn và lớp sau thì công an có kèm theo lực lượng thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Tôi thấy lực lượng thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh ném đá về phía người dân, còn lớp công an ném liền mấy trái có tiếng nổ và khói. Phía người dân cũng có ném đá dù tôi có đứng ra ngăn cản nhưng không được. Hai bên cứ thế ném qua lại.
PV.(VNTB): Cuộc biểu tình ngày 7/7/2016, giờ đã kết thúc nhưng tình hình hiện giờ ở Cồn Sẻ còn căng thẳng không?
A.Tú: Giáo dân ở giáo xứ đây rất sôi sục và bức xúc tại vì hành động của chính quyền, bà con chỉ muốn nói lên tiếng nói tiếng khổ cực của mình. Bà con ở đây từ bao đời chủ yếu làm ngư nghiệp, đây là làng nghề biển với 99% dân theo nghề, con cái đều ăn bám vào bố mẹ hết. Trước đây, họ (chính quyền) có hứa những quyền lợi cho bà con như khoán lãi suất hoặc nếu ai có nhu cầu vay tiền ngân hàng thì cho vay không lãi suất nhưng họ nói mà làm không được, bà con rất bức xúc nhưng cắn răng chịu đựng để coi Nhà nước làm thế nào? Hôm ngày 7/7/2016, lại đánh bà con nữa càng bức xúc hơn, mọi người nói; lời của cộng sản giờ không có giá trị nữa, phải hành động. Chúng tôi phải hành động vì con em của chúng tôi khỏi phải chịu uất ức như thế này nữa. Tối hôm ngày 7/7 cho đến giờ công an vẫn đi quanh làng.
PV.(VNTB): Ước chừng số lượng bà con tham gia biểu tình và phía lực lượng chính quyền vào hôm ngày 7/7/2016 là bao nhiêu?
A.Tú: Lúc đầu, biểu tình ôn hòa thì bà con khoảng từ một ngàn đến một ngàn hai trăm người nhưng sau thấy công an dùng vũ lực mạnh quá nên bà con đến thêm tổng thẩy cũng hai ngàn người chiếm số đông là phụ nữ, trẻ em. Phía lực lượng chính quyền chủ yếu là công an và lực lượng thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh ước chừng mấy người với trang bị nhiều công cụ.
PV.(VNTB): Mục tiêu cuộc biểu tình là gì?
A.Tú: Mục tiêu của bà con ngoài vấn đề Formosa, lên án cách hành xử của chính quyền và đòi công lý cho Đức giám mục giáo phận Vinh (giáo xứ Cồn Sẻ thuộc giám phận Vinh). Cách đây khoảng một tháng, cũng nhân thảm họa môi trường do Formosa gây ra thì Đức giám mục giáo phận Vinh (Linh mục Nguyễn Thái Hợp)có thảo ra một bức thư chung gửi các cấp quyền nhưng sau đó trong chương trình thời sự đài VTV nói Đức giám mục đã kích động bà con. Từ ngày đài VTV phát sóng chương trình đó thì giáo dân rất bức xúc, thường thắp nến cầu nguyện và muốn các cấp chính quyền phải xin lỗi Đức giám mục giáo phận Vinh.
PV.(VNTB): Trước những khó khăn của bà con bị ảnh hưởng bởi thảm họa Formosa, chính quyền có hỖ trợ gì cho bà con hay không?
A.Tú: Do tôi không có ở nhà thường xuyên nhưng thông qua những người trong gia đình thì tôi được biết lâu lâu chính quyền có hỗ trợ cho một số gạo, có hộ dân phản ánh gạo có chất lượng kém đôi khi ăn không được. Ngoài ra, chính quyền còn hứa sẽ khoanh nợ cho bà con, không tăng lãi suất và hỗ trợ bà con vay vốn để xoay sở làm ăn, cho con cái đi học. Còn từ lúc xảy ra thảm họa đến giờ, giáo dân chủ yếu nhờ vào những hội đoàn tài trợ cho công giáo.
PV.(VNTB): Chiều ngày 30/6/2016, Công ty Formosa Hà Tĩnh thừa nhận sai phạm và cam kết bồi thường thiệt hại 500 triệu USD như vậy bà con đã nhận bồi thường chưa?
A.Tú: Formosa xin lỗi thì bà con chấp nhận xin lỗi nhưng đền bù chừng ấy là không được, bà con chủ yếu đòi trả lại môi trường biển và từ ngày 30/6 đến giờ cũng chẳng thấy bồi thường hay trợ cấp gì cả. Bà con cũng đã viết đơn khiếu nại rồi.
PV.(VNTB): Có nguồn thông tin nói rằng cuộc biểu tình của bà con Cồn Sẻ có thêm một nguyên do là bà con không chấp nhận khoản bồi thường của Formosa, thông tin này có đúng hay không?
A.Tú: bà con biểu tình là do uất ức, chính quyền nói mà không làm, đến kỳ hạn ngân hàng vẫn đem giấy báo lãi tới rồi còn khoảng một tuần nữa bà con đưa thuyền ra khơi nhưng từ khi xảy ra thảm họa đã nghỉ quá lâu rồi, bức xúc không có cá ăn, cuộc sống rất khổ. Bên cạnh đó, chưa thấy chính quyền có sự hổ trợ gì đáng kể cả, đền bù cũng không xứng đáng. Formosa đền bù 500 triệu USD là không xứng đáng, nếu đem số tiền này mà chia ra cho cả mấy triệu người dân thì mỗi người trong gia đình may lắm là được vài gói mỳ ăn liền. Biển là nơi bà con sinh ra và nuôi sống bà con nên không chấp nhận sự bồi thường này, bà con chỉ muốn giải tán Formosa, Nhà nước hãy từ chức những người nói sai sự thật.
PV.(VNTB): Liệu bà con Cồn Sẻ sẽ tiếp tục phản ứng và biểu tình?
A.Tú: Theo bản thân tôi thì tôi sẽ biểu tình tiếp tục còn dự đoán phía bà con thì tôi cũng nghĩ bà con cũng sẽ tiếp tục.
PV.(VNTB): Sau cuộc biểu tình của bà con ngày 7/7/2016 kết thúc, Chính quyền địa phương đã đến gặp và trao đổi với bà con hay chưa?
A.Tú: Chưa. Chưa thấy họ (chính quyền) nói gì? Tôi chỉ thấy những người mặc thường phục, họ đi vòng quanh trong làng thôi.
PV.(VNTB): Một câu hỏi cuối, trước thực trạng cuộc sống đầy khó khăn của bà con ở Cồn Sẻ, bản thân anh cũng là cư dân Cồn Sẻ, anh thấy bà con mong muốn những điều gì?
A.Tú: Thứ nhất, Nhà nước phải làm việc có lương tâm. Thứ hai, phải đóng cửa Formosa. Thứ ba, chính quyền phải xin lỗi người dân vụ việc hôm qua bởi người dân chỉ biểu tình ôn hòa theo lương tâm của người dân, phải trả lại công bằng và trợ giúp cho người dân.
VNTB cám ơn những chia sẻ của anh Tú.