VNTB – Kê khai tài sản cán bộ: làm cho vui

Phú Nhuận

(VNTB) – Trong số 8.574 người được xác minh việc kê khai tài sản, thu nhập năm 2023, chỉ có 6 người bị kỷ luật do kê khai tài sản, thu nhập không trung thực.

Cơ quan Thanh tra cho rằng việc xác minh tài sản, thu thập là để kiểm tra, làm rõ nội dung kê khai; xem xét, đánh giá, kết luận về tính trung thực, đầy đủ, rõ ràng của bản kê khai và tính trung thực trong việc giải trình về nguồn gốc của tài sản, thu nhập. Qua đó, đánh giá thực trạng việc chấp hành các quy định pháp luật về kê khai, công khai và kiểm soát tài sản, thu nhập.

Ngoài ra, việc xác minh tài sản, thu nhập giúp nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong công tác kê khai, công khai và kiểm soát tài sản, thu nhập; xác định rõ vai trò của kiểm soát tài sản, thu nhập trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Có 161 người thuộc 13 cơ quan, đơn vị ở TP.HCM vừa được Thanh tra TP.HCM tổ chức… bốc thăm chọn để xác minh tài sản, thu nhập theo kế hoạch năm 2024.

Cụ thể về danh sách có được sau bốc thăm kể trên, như sau: Ban Quản lý Đầu tư xây dựng khu Đô thị mới Thủ Thiêm (2 người); Ban Quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM (2 người); Tổng Công ty cơ khí giao thông vận tải Sài Gòn – TNHH MTV SAMCO (8 người); Tổng Công ty địa ốc Sài Gòn TNHH MTV (Resco) có 6 người; Công ty đầu tư tài chính nhà nước TP (HFIC) có 5 người; Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị TP (4 người); Công ty TNHH MTV quản lý khai thác dịch vụ thủy lợi (3 người); UBND quận 10 (18 người); UBND quận Bình Thạnh (20 người); UBND huyện Nhà Bè (13 người); UBND quận Bình Tân (16 người); UBND TP Thủ Đức (51 người) và Thanh tra TP.HCM (13 người).

Trước đó trong năm 2023, Thanh tra TP.HCM đã bốc thăm chọn được 98 cán bộ, quản lý làm việc tại 12 đơn vị ở TP.HCM để xác minh tài sản, thu nhập.

Trên bình diện cả nước, năm 2023 là năm Ủy ban Kiểm tra Trung ương triển khai xây dựng quy định và thực hiện nhiệm vụ về kê khai và kiểm tra, xác minh kê khai tài sản thu nhập hàng năm của cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý. Ước tính có khoảng 600 người trong diện này.

Tuy nhiên kết quả cho thấy dường như mọi chuyện vẫn mang tính hình thức.

Ngoài ra có các ý kiến được căn cứ về vấn đề nhân quyền trong chính nội bộ Đảng, đó là:

Thứ nhất, về tài sản phải kê khai, phải có cách để xác minh độ trung thực của cán bộ một cách rõ ràng, minh bạch. Không nên để xảy ra tình trạng, nếu xác minh thì tất cả mọi người đều vi phạm hoặc đều trở thành người nói dối.

Thứ hai, không nên yêu cầu kê khai tài sản đối với những đối tượng có liên quan vì như thế là vi phạm quyền và nghĩa vụ hợp pháp của công dân. Cần phải có phương pháp khác để xác minh tài sản của người thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý như mang tên hộ, giữ hộ, biếu tặng… chứ không thể bắt những người có liên quan kê khai, trừ những trường hợp mà pháp luật có quy định.

Thứ ba, cần quy định rõ giá trị biến động là bao nhiêu mới phải kê khai. Sự biến động phải đủ lớn; nếu không, khi động đến thì ai cũng sai.

Thứ tư, cần quy định rõ mức độ sai phạm theo giá trị kê khai sai và hình thức kỷ luật tương ứng. Không nên để xảy ra tình trạng kê khai sai vài chục triệu cũng bằng kê khai sai vài chục tỷ.

Thứ năm, cần quy định rõ về thẩm quyền yêu cầu giải trình, làm rõ, như khi nào mới được yêu cầu giải trình làm rõ và ai, cá nhân hay cơ quan đơn vị nào được quyền yêu cầu giải trình, làm rõ. Cũng giống như cảnh sát giao thông chỉ có quyền dừng xe trong những trường hợp nhất định. Cần quy định rõ thế nào là có biểu hiện vi phạm, thế nào là biểu hiện kê khai không chính xác…

Thứ sáu, cán bộ đảng viên thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý trước hết cũng là công dân. Vì việc kê khai tài sản có liên quan đến quyền và nghĩa vụ hợp pháp của công dân, quyền bất khả xâm phạm về tài sản và bí mật đời tư… Vì vậy, các quy định, dù là của Đảng, cũng phải căn cứ vào Hiến pháp, pháp luật. Do đó, chỉ nên quy định việc kê khai đối với tài sản phát sinh trong thời gian giữ chức vụ tương ứng.

Thứ bảy, cần phải nghiên cứu kỹ sao cho việc kê khai phải chính xác, đơn giản, dễ thực hiện, kiểm soát được… Mặt khác, quy định về kê khai tài sản rất dễ trở thành cơ hội để các phe nhóm lợi dụng, hạ bệ lẫn nhau.

Thứ tám, đối với các cán bộ, công chức khác không thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý nên có sự phân loại và thực hiện có trọng tâm, trọng điểm. Chỉ nên yêu cầu một số đối tượng liên quan nhiều đến khả năng, cơ hội tham nhũng mới phải kê khai tài sản chi tiết, định kỳ và cũng chỉ nên kê khai sự biến động của tài sản trong thời gian giữ chức vụ tương ứng.

Thứ chín, cần có câu trả lời rằng nếu Đảng cho rằng đã có đủ các quy định về phòng, chống tham nhũng nói chung và việc kê khai tài sản nói riêng, vậy thì vì sao vẫn xuất hiện những thông tin quan chức, cựu quan chức nào đó bỗng dưng có khối tài sản lớn như trường hợp ông Đỗ Hữu Ca, cựu giám đốc Công an Hải Phòng?

Thứ mười, để xử lý vấn đề thứ chín, các cơ quan chức năng có thể xem xét khi mở rộng đối tượng kê khai tài sản là người thân của những người hiện đang làm quan chức và nhận định, chọn lọc từng trường hợp cụ thể để đưa vào. Đồng thời dù quan chức về hưu nhưng vẫn là đảng viên, chịu sự giám sát, quản lý của tổ chức Đảng, Nhân dân.