Hàn Giang
(VNTB) – Blogger Đặng Phương Bích đưa nhận định về phiên xử phúc thẩm Ba sàm Nguyễn Hữu Vinh và cộng sự Nguyễn Thị Minh Thúy vào ngày 22/9; “Từ trước đến nay, bất cứ án nào mang tính chính trị một chút, mang tính bất đồng chính kiến một chút là người ta nói đấy là án bỏ túi, mọi phân tích và bào chữa của luật sư họ đều cho nó vui thôi chứ đã ấn định rồi.”
Ngày 22/9/2016, Tòa án Nhân dân Tối cao Hà Nội (Lô D29 KĐT mới Cầu Giấy, Phường Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội) sẽ mở phiên xét xử phúc thẩm về tội “Lợi dụng tự do dân chủ” theo Điều 258 Bộ luật hình sự đối với hai bị cáo là ông Ba sàm Nguyễn Hữu Vinh và cộng sự Nguyễn Thị Minh Thúy. Cũng như phiên xử sơ thẩm cách đây mấy tháng, phiên xử phúc thẩm cũng nhận được sự quan tâm đặc biệt của dư luận trong nước và quốc tế. Liệu rằng, ông Vinh và bà Thúy có được thả ngay tại phiên xử này hay không?….
“Không có tội”
Cho đến trước khi bị bắt vào tháng 5/2014, ông Ba sàm Nguyễn Hữu Vinh và cộng sự Nguyễn Thị Minh Thúy là những người cùng sinh hoạt ở trang mạng Ba sàm- Thông tấn xã vỉa hè, chuyên đăng tải những bài viết chủ yếu liên quan đến tình hình chính trị, xã hội, kinh tế…. ở Việt Nam thu hút hàng triệu độc giả truy cập.
Sau 22 tháng giam giữ để phục vụ công tác điều tra, ngày 23/3/2016, ông Vinh và bà Thúy mới bị đưa ra hầu tòa tại phiên sơ thẩm với cáo buộc có hành vi đăng tải 24 bài báo sai phạm trên 2 trang Dân Quyền và Chép Sử Việt có nội dung bôi nhọ, xuyên tạc đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước.
Tại phiên xử sơ thẩm, Tòa án tuyên ông Vinh 5 năm tù giam và bà Thúy 3 năm tù giam. Ngay sau đó, cả ông Vinh lẫn bà Thúy cùng kháng cáo.
Việc ông Vinh và bà Thúy đăng tải các bài viết lên mạng Internet liệu có là tội thì đến nay chỉ vẫn còn đa chiều dư luận. Phía chính quyền Việt Nam thì khẳng định việc xét xử ông Vinh và bà Thúy là đúng người, đúng tội, đúng với pháp luật Việt Nam. Phía người dân đặc biệt là giới blogger ở Việt Nam có cùng quan điểm cổ vũ một nền tự do báo chí như ông Vinh và bà Thúy, phản biện xã hội là hình thức của dân chủ tiến bộ thì cho rằng ông Vinh và bà Thúy không có tội.
Một blogger khá nổi tiếng ở Việt Nam tên Tô Oanh chia sẻ với Việt Nam Thời Báo rằng, việc Tòa án Hà Nội xác định tội của ông Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh và cô Minh Thúy vậy là không được, không chính xác bởi những điều luật căn cứ rất mơ hồ. Blogger Tô oanh nói:
“Cho nên những việc làm của Vinh cũng như của cô Thúy và cá nhân bản thân tôi thỉnh thoảng có viết bài đăng trên mạng cũng chỉ là quyền tự do ngôn luận của mình. Thế nhưng họ (chính quyền) rất sợ phong trào dân chủ trong nước lên mạnh nên họ bắt bẽ, họ quy tội để cầm tù người ta chứ tôi nghĩ căn cứ những Điều luật chung chung như Điều 79, 88, 258 trong Bộ luật hình sự bắt tù như thế nào được. Tôi cho rằng Hiến pháp Việt Nam này có cũng như không. Buồn lắm. Nói thật như thế“
Thêm một blogger cũng khá nổi tiếng khác, bà Đặng Phương Bích hiện sinh sống và làm việc tại Hà Nội, cho rằng việc ông Vinh và bà Thúy có tội hay không thì bản thân bà nghĩ là nó đã quá rõ ràng. Rất nhiều ý kiến của dư luận đều không đồng tình về việc Tòa kết tội ông Vinh và bà Thúy, dư luận cho rằng việc làm của hai người này là đang thực hiện quyền tự do ngôn luận nhưng việc chính quyền Việt Nam cho hai người đang lợi dụng tự do dân chủ, lợi dụng tự do ngôn luận để bắt giam. Một án bỏ túi là điều có thể thấy được qua việc xét xử ông Vinh và bà Thúy. Blogger Phương Bích nói về phiên xử:
“Từ trước đến nay, bất cứ án nào mang tính chính trị một chút, mang tính bất đồng chính kiến một chút là người ta nói đấy là án bỏ túi, mọi phân tích và bào chữa của luật sư họ đều cho nó vui thôi chứ đã ấn định rồi.”
Đã nói đến dân chủ thì bất cứ ai cũng có quyền được tự do bày tỏ chính kiến, bày tỏ tiếng nói yêu thương hoặc ghét nhưng ở Việt Nam, hầu hết những tiếng nói không thích hoặc những lời phản biện khó nghe mà có đụng chạm đến Đảng hoặc thành phần “Tứ trụ triều đình” là bị chính quyền khoanh vùng “nhạy cảm”, có thể bị bắt bỏ tù bất cứ lúc nào. Vậy, sẽ hiểu như thế nào về Dân chủ dưới chế độ Việt Nam hiện tại.
Blogger Phương Bích nói tiếp:
“Dân chủ dưới chế độ này là dân chủ trong khuôn khổ, trong khuôn khổ những gì họ cho phép. Nhưng bản thân tôi, kể cả nói họ cho phép thì tôi dẫn chứng một điều thế này; đó là việc nói và việc họ làm là hai việc hoàn toàn khác nhau. Ví dụ, họ xử công khai nhưng họ cấm cửa tòa án thậm chí là người thân của bị cáo cũng không được vào tham dự xét xử, từ cái đó suy ra thì nói gì đến việc dân chủ trong xã hội này là cái gì? Họ nói dân chủ là theo ý của họ và trong khuôn khổ họ đặt ra nhưng mà bảo khuôn khổ nào thì họ cũng không nói cho mình nghe đâu.”
Thực chất Việt Nam chưa có tự do dân chủ thì không thể nói ông Vinh, bà Thúy hay nhiều blogger cổ vũ nền dân chủ tiến bộ khác lợi dụng tự do dân chủ được, đó là khẳng định của blogger Tô Oanh. Ông nói:
“Thực chất mà nói trong Hiến pháp Việt Nam có nhắc đến quyền này, quyền nọ quyền kia, tự do dân chủ kể cả quyền tôn giáo cũng vậy nhưng họ cứ viện cớ luật chưa có. Thực chất Việt Nam chưa có tự do dân chủ chứ họ nói lợi dụng tự do dân chủ là không đúng bởi vì có đâu, anh cấm đoán, chẳng cho người ta cái quyền công dân mà anh đã nêu trong Hiến pháp và ký vào những công ước quốc tế. Tôi nghĩ người Việt Nam chưa được thừa hưởng quyền tự do dân chủ đúng nghĩa.”
Vẫn bị kết án tù chứ không thả
Dân biểu Martin Patzelt, Báo cáo viên về Tự do Báo chí, Tự do Ngôn luận và khu vực Đông Nam Á của Khối Dân biểu Liên đảng Dân chủ Cơ đốc (CDU) và Xã hội Cơ đốc (CSU) trong Ủy ban Nhân quyền Quốc hội Cộng hòa Liên bang Đức, bày tỏ sự quan tâm đến phiên xử phúc thẩm đặc biệt đối với trường hợp ông Ba sàm Nguyễn Hữu Vinh đã ra một thông cáo báo chí đề ngày 13/9 có đoạn trích rằng:
“Tôi cho rằng ông Vinh bị kết án một cách bất công về tội “Lợi dụng quyền tự do dân chủ“ chiếu theo điều 258 Bộ luật Hình sự Việt Nam. Ngoài ra tôi cũng lo lắng khi thấy rằng từ sau phiên toà sơ thẩm, gia đình ông bị cấm gặp mặt ông và các luật sư bị giới hạn quyền đại diện cho ông. Với hy vọng rằng những hạn chế này sẽ được gỡ bỏ, tôi mong phiên xử phúc thẩm diễn ra ngày 22/09/2016 sẽ tuân thủ các nguyên tắc của một nhà nước có pháp quyền và sẽ là một phiên toà xét xử công bằng theo pháp luật Việt Nam, trong đó các nghĩa vụ của một quốc gia thành viên Công ước Quốc tế về Quyền Dân sự và Chính trị phải được tôn trọng, và ông Vinh sẽ được trả tự do.”
Tổ chức nhân quyền Human Rights Watch (HRW) có trụ sở tại New York trước đó đã phát đi thông cáo kêu gọi Việt Nam hủy bỏ cáo buộc với ông Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh và Nguyễn Thị Minh Thúy; “Chính phủ Việt Nam nên trả tự do và hủy bỏ tất cả các cáo buộc chống lại hai blogger nổi tiếng,”
Vậy, trước sự quan tâm đặc biệt của quốc tế, liệu ông Vinh và bà Thúy tạm gọi là những người bị tù vì dính líu đến án chính trị liệu chính quyền Việt Nam có thả hai người ngay tại phiên xử ngày 22/9? Trả lời cho câu hỏi này, Blogger Phương Bích nói mình không tin điều này.
“Tôi không tin điều đó. Từ trước giờ họ không bao giờ chịu áp lực quốc tế mà chấp nhận thả người đâu, mà họ chỉ cho đó là một con bài để trao đổi trong một thương thảo nào đấy chứ còn tôi chưa thấy một áp lực nào của quốc tế đối với Chính phủ Việt Nam để họ thả tù nhân.”
Còn với blogger To Oanh thì với chế độ công an trị thì khó mà có chuyện thả ông Vinh và bà Thúy ngay tại phiên xử này được. Ông nói:
“Theo tôi, một chế độ công an trị hình thành quá rõ ràng sau Đại hội Đảng vừa rồi thì không có chuyện thả ông Vinh và cô Thúy trong phiên xử lần này được. Cái mong muốn của tôi là họ không ngăn chặn và cho những người liên quan vào dự, ví dụ như chúng tôi muốn tìm hiểu phiên xử thì chúng tôi đến nhưng chúng ngăn chặn có cho vào đâu, ngay cả ông dân biểu Quốc hội Đức cũng không vào được và có lẽ lần này ổng cũng sang Việt Nam. Tôi chỉ mong muốn, họ cởi mở hơn, họ làm đúng với phiên tòa tự do để cho những người quan tâm như tôi được vào là tôi rất phấn khởi chứ còn chuyện thả hai người này là chuyện tôi không tin“
Blogger To Oanh còn dẫn chứng cho lời khẳng định của mình, bằng chứng là ngày Quốc khánh 2/9 vừa rồi, Chính quyền nhà nước Việt Nam có đặc xá một số lượng lớn tù nhân nhưng những tù nhân dính vào án chinh trị, tù nhân lương tâm thì không thả một ai cả.