(VNTB) – Cách Donald Trump chọn nội các quá táo bạo và mang tính cách mạng, làm chấn động cả thế giới. Ông ưu tiên lớp trẻ, giỏi và cá tính mạnh.
Dư luận trong những ngày gần đây đã có nhiều nhận định tiêu tực lẫn tích cực về việc đề cử thành phần tân nội các của Tổng thống đắc cử Donald Trump. Từ bất ngờ này sang bất ngờ khác. Từ nghi ngờ đến tranh cãi trong khi thời gian thành hình tân nội các của ông Trump đang đến gần.
Josh Hammer, một cây bút chuyên mục, là biên tập viên cao cấp tại Newsweek và là nghiên cứu viên của Edmund Burke Foundation. Ông cũng là cố vấn và cố vấn chính sách cho Dự án Trách nhiệm Internet và là biên tập viên cộng tác cho Anchoring Truths nhận định sự lựa chọn Nội các của Donald Trump được công bố cho đến nay, có một số nhân vật nổi bật. Một số nhân vật bất ngờ đã trở thành chủ đề gây tranh cãi liên tục suốt tuần, chính là bản chất không chính thống hoặc thậm chí là hoàn toàn gây ngạc nhiên của một số lựa chọn.
Tulsi Gabband, được chọn làm giám đốc tình báo quốc gia tiếp theo của chúng ta, không phải là một chuyên nghiệp ngành tình báo. Ông Pete Hegseth, sự lựa chọn đầy cảm hứng của Trump để trở thành bộ trưởng quốc phòng tiếp theo của chúng ta, không phải là một người đàn ông của công ty đã từng bước thăng tiến trong bộ máy quan liêu phức tạp của Ngũ Giác Đài. Ứng cử viên độc lập bỏ cuộc Robert F. Kennedy Jr., quay sang ủng hộ ông Trump được chọn để lãnh đạo Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, là một nhân vật nổi tiếng phá cách. Và “người đàn ông Florida” một thời gây sóng gió ở Quốc hội là Dân biểu Matt Gaetz sẽ trở thành Bộ trưởng Tư pháp. Còn nhiều điều nữa sẽ tiếp tục xảy ra mà ông Trump chọn để kết giao. Nhiều người trong số họ còn trẻ.
Gabbard 43 tuổi. Hegseth 44 tuổi. Gaetz 42 tuổi. Dân biểu Elise Stefanik, RN.Y., người được Trump chọn làm đại sứ tại Liên hợp quốc, 40 tuổi. Lee Zeldin, người được Trump chọn làm quản trị viên Cơ quan Bảo vệ Môi trường, 44 tuổi. Vivek Ramaswamy, người sẽ quản lý Bộ Hiệu quả Chính phủ mới được công bố cùng với tỷ phú Elon Musk, 39 tuổi. Thượng nghị sĩ Marco Rubio, người được ông Trump chọn làm ngoại trưởng, không hẳn là một ông già ở tuổi 53; tương tự, người đồng hương Florida của ông là Dân biểu Michael Waltz, người được ông Trump chọn làm cố vấn an ninh quốc gia ở tuổi 50. Và chúng ta đừng quên, người bạn đồng hành của Trump và cũng là phó tổng thống tương lai, JD Vance, vừa tròn 40 tuổi cách đây vài tháng. Đó là rất nhiều người trẻ tuổi cấp cao—hoặc ít nhất là tương đối trẻ—và vẫn còn nhiều vị trí hàng đầu trong chính quyền Trump thứ hai vẫn chưa được công bố, làm dấy lên khả năng rõ ràng là nhiều người trẻ hơn nữa sẽ được chọn vào các vị trí lãnh đạo quyền lực.
Có vẻ như lần này ông Trump không chỉ quan tâm đến việc làm sạch đầm lầy một lần và mãi mãi. Ông sẽ không hài lòng với việc chỉ hoàn thành công việc còn dang dở là thực sự làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại. Thay vào đó, ông có một mục tiêu lớn hơn trong đầu: Ông đang cố gắng nuôi dưỡng di sản liên thế hệ và củng cố MAGA như một phong trào chính trị thống trị của nước Mỹ vào đầu đến giữa thế kỷ 21.
Lịch sử Hoa Kỳ thường được định nghĩa bởi các phong trào chính trị không chỉ thống trị một nhiệm kỳ tổng thống đơn lẻ mà còn là một kỷ nguyên rộng lớn hơn. Có chủ nghĩa bảo hộ “Hệ thống Hoa Kỳ” của Henry Clay. Có chủ nghĩa dân túy Jackson. Có kỷ nguyên của nhà nước phúc lợi, tiêu biểu là Chính sách kinh tế mới của Franklin Roosevelt và Xã hội vĩ đại của Lyndon Johnson. Có “sự đồng thuận Washington” theo chủ nghĩa tự do của các nhiệm kỳ tổng thống Ronald Reagan, George HW Bush và Bill Clinton vào cuối thế kỷ 20. Bây giờ, Trump muốn MAGA trở thành phong trào chính trị tiêu biểu của thời đại chúng ta.
Và tại sao không? Tổng thống thứ 47 Donald Trump đã bảo đảm được liên minh tổng thống chiến thắng đa dạng nhất về chủng tộc, sắc tộc và tôn giáo trong lịch sử Đảng Cộng hòa hiện đại. Ông đã tạo ra những bước đột phá mang tính lịch sử với cử tri gốc Tây Ban Nha, đàn ông da đen và cử tri dưới 35 tuổi—chính những nhóm đã tạo nên cốt lõi của liên minh tổng thống hai lần chiến thắng của ông Barack Obama.
Ông đã cố gắng duy trì sức hấp dẫn về mặt kinh tế đối với mọi người, từ những doanh nhân tỷ phú như Musk đến Sean O’Brien, chủ tịch Teamsters, người đã có bài phát biểu vào giờ vàng tại Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa vào mùa hè này. Đã có rất nhiều cựu đảng viên Dân chủ nổi tiếng, chẳng hạn như Gabbard và RFK Jr., được chọn vào các vị trí cấp Nội các.
Trên thực tế, liên minh của sự trỗi dậy đã sụp đổ. Nó đã sụp đổ và cháy rụi, và Đảng Dân chủ hiện đại không gì khác hơn là bị đánh bại. Và điều gì đã trỗi dậy thay thế? Đó sẽ là phong trào mang lại cho đảng Cộng hòa chiến thắng đầu tiên trong cuộc bỏ phiếu phổ thông toàn quốc sau hai thập kỷ: MAGA.
Câu hỏi cấp bách hơn là: MAGA thực sự sẽ như thế nào trong những năm và thập kỷ tới?
Trên hết, MAGA không có nghĩa gì hơn là chủ nghĩa thực dụng—lẽ thường tình theo kiểu cũ. Nó có nghĩa là một chính sách nhập cư ưu tiên bảo tồn văn hóa và tài khoản ngân hàng của người lao động—không phải là những ông trùm doanh nghiệp. Nó có nghĩa là một chính sách thương mại ưu tiên trẻ hóa sản xuất của Mỹ và đưa sản xuất trở lại—hoặc ít nhất là “đồng minh”—chuỗi cung ứng quan trọng.
Điều đó có nghĩa là một nỗ lực lớn hơn hướng tới cải cách hệ thống lao động cứng nhắc của Mỹ, thậm chí có thể từ bỏ hoàn toàn để mặc cả theo kiểu châu Âu. Điều đó có nghĩa là một chính sách đối ngoại tập trung vào việc bảo đảm lợi ích quốc gia của Mỹ một cách tỉnh táo—không lãng mạn hóa việc thúc đẩy dân chủ hay theo đuổi chủ nghĩa phổ quát tự do.
Năm 2015 khi tuyên bố ý định ra tranh cử, ngay lập tức ông Trump nhận lãnh hàng loạt những tràng cười chế nhạo, từ các chính trị gia, đặc biệt là TT Obama, đến các nhà báo phe tả, và cay độc nhất là các nghệ sĩ Hollywood, gồm cả các danh hài. Là một doanh nhân mon men vào chính trường, không một chút kinh nghiệm nên ông bị khinh thường cũng có phần đúng. Thế nhưng con người ông không dễ dàng bỏ cuộc. Từng bước, từng bước ông bắt đầu ra mắt vận động nhiều hơn. Rồi một ngày Trump vượt qua toàn bộ 16 ứng viên Cộng hòa, trong đó có cả Jeb Bush, để đại diện cho đảng Cộng hòa. Lúc này, những kẻ từng nhạo báng ông bắt đầu giật mình, nhưng vẫn còn mạnh miệng vì ứng viên Hillary, một quý bà sang trọng, kiến thức và kinh nghiệm đầy mình với 4 năm làm ngoại trưởng dưới thời tổng thống Obama, là một lựa chọn gần như hiển nhiên, và ông Trump chỉ là kẻ lót đường.
Cho đến tháng 11 2016, cuộc bầu cử kết thúc, Trump hiên ngang đánh bại Hillary, thì những kẻ từng chế nhạo cười cợt ông mới bàng hoàng, hoảng sợ. Họ không tin một kẻ tay ngang như Trump lại có thể trở thành tổng thống Mỹ.
Ông Trump của phiên bản 1.0 là như thế. Là một thương gia tỷ phú bước vào chính trường, chưa kinh qua 1 chức vụ nào của chính phủ, ông bị chống đối từ mọi phía.
Còn nhớ trước ngày bầu cử, 50 chuyên gia hàng đầu về chính sách ngoại giao của đảng Cộng hòa đã ký vào một lá thư cảnh cáo rằng Trump không hội đủ tiêu chuẩn (not qualified) để trở thành một tổng thống, hay một vị tổng tư lệnh (commander-in-chief), và ông sẽ là mối nguy lớn cho an ninh và thịnh vượng của nước Mỹ. Rồi đến kinh tế gia Paul Krugman, giải Nobel kinh tế, phán như đinh đóng cột rằng Trump mà lãnh đạo thì thị trường chứng khoán sẽ sụp đổ, nước Mỹ suy thoái, kéo theo suy thoái toàn cầu. Nhưng mọi thứ hoàn toàn khác. Dù bị chống đối, phá hoại từ nhiều phía, ông Trump đã có 3 năm kinh tế tăng trưởng ngoạn mục, thị trường chứng khoán tăng mạnh, đặc biệt là một thế giới không có chiến tranh.
Hơn 2 năm sau, không chỉ phe Cộng hòa, mà chính những thành viên trong nội các của tổng thống Obama cũng phải thừa nhận ông Trump, với những cách thức phi chính thống, đã đạt được những thành quả mà các chuyên gia nói trên có nằm mơ cũng không dám nghĩ đến. Dù bị chống phá nặng nề, nhất là báo chí dòng chính, 4 năm của ông không tệ, có thể nói là huy hoàng, nếu không có sự kiện Covid 19.
8 năm qua là 8 năm quá đỗi nhọc nhằn, trên mình đầy những vết thương, có lúc suýt mất mạng. Bù lại, Trump có được một di sản kinh nghiệm vô giá, làm nên Trump phiên bản 2.0 khá hoàn thiện.
Vẫn là bản tính tự tin cố hữu, nhưng ông biết kiềm chế, lời lẽ thận trọng hơn, không còn nhiều những lúc bốc đồng của 8 năm trước. Đặc biệt, cuộc trường chinh vượt khó của ông, và cái cách ông đối diện với hiểm nguy, đã chinh phục được rất nhiều người tài giỏi, trong đó không ít người từng rất ghét ông, như JD Vance và Elon Musk, người từng chọn gà Ron DeSantis, và khuyên Trump nên về vườn trong cuộc tranh cử nội bộ đảng Cộng hòa cho 2024. Ông Trump phiên bản 2.0 hôm nay vẫn thông minh, mạnh mẽ, quyết đoán, lại già dặn kinh nghiệm. Cái cách ông chọn nội các quá táo bạo và mang tính cách mạng, làm chấn động cả thế giới. Ông ưu tiên lớp trẻ, giỏi và cá tính mạnh.
Với nội các mới, ngoài những nhân vật trẻ trung như JD Vance, Matt Gaetz, Tulsi Gabbard, Elise Stefanik, đặc biệt là Pete Hegseth bụi bặm phong trần, đầy hình xăm trên cánh tay, ít ai ngờ có đến 3 thương gia tỷ phú, gồm Trump, Vivek và tỷ phú Elon Musk cùng nhiều nhân vật khác. Những người này kết hợp, tạo thành 1 dream team văn võ song toàn, giỏi cả chính trường và thương trường, mở màn cho những thay đổi ngoạn mục sắp tới…