Tâm Don
(VNTB) – Những ngày qua, người dân các xã Thạch Khê, Thạch Hải, Thạch Lạc (Thạch Hà – Hà Tĩnh) rất bức xúc trước tình trạng, trên địa bàn xuất hiện khối lượng lớn đất bùn lẫn rác thải sẫm màu, bốc mùi hôi thối đổ ven các tuyến đường chính (hình dưới).
Một nửa sự thật?
Theo báo Hà Tĩnh ở địa chỉ online baohatinh.vn, tại xã Thạch Hải có khoảng 35m3 bùn lẫn rác thải đổ ven đường xuống bãi tắm và đường vào mỏ sắt Thạch Khê; tại Thạch Khê có khoảng 45m3 đổ dọc 2 bên tỉnh lộ 3 đoạn qua khu tái định cư giáp cầu Thạch Đồng và trước nhà dân thuộc xóm Long Giang.
Công an xã Thạch Lạc cũng phát hiện một khối lượng bùn đất ven đường 19/5, thuộc thôn Bắc Lạc.
Cũng theo báo Hà Tĩnh, ông Hoàng Việt Hùng – Trưởng phòng TN&MT huyện Thạch Hà cho hay: “Chúng tôi đã tiến hành kiểm tra tại các điểm, ghi nhận có hiện tượng trên. Các đống rác bốc mùi hôi thối do lượng rễ cây trong quá trình phân hủy. Bằng mắt thường có thể thấy đây là đất, bùn phong hóa chứ không phải là bùn thải công nghiệp”.
Trưởng Công an huyện Thạch Hà Nguyễn Hoài Việt xác định: “Căn cứ vào kết quả kiểm tra, với số lượng khá lớn đất bùn và rác thải, chúng tôi nghi ngờ, đây có thể là của một công ty nào đó chứ không phải của người dân. Hiện tại, đơn vị đang tiến hành thu thập thông tin, làm rõ để ổn định dư luận”.
Nghi ngờ
Chiều ngày 04-10, phóng viên VNTB đã có cuộc tiếp xúc với ông Trần Hữu T ( đề nghị được giấu tên thật) ở xã Thạch Lạc, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh qua điện thoại . Ông T nói:” Tôi có quyền nghi ngờ rằng, rác này là rác được vận chuyển từ Formosa Hà Tĩnh về. Formosa có truyền thống đổ trộm rác thải. Tôi biết, rác này hôi khó chịu lắm, không phải mùi hôi của cây cối trong quá trình phân hủy như một số cán bộ nhà nước nói đâu. Mùi hôi của rễ cây phân hủy không nồng nặc, không gây nên nghẹt thở, còn mùi hôi của loại rác này khó chịu lắm: rất gay gắt và đặc biệt tạo ra hiện tượng nghẹt thở cao độ, tạo ra hiện tượng ho liên hồi. Hơn nữa, theo tôi biết, trong bán kính 10 km tính từ Thạch Lạc không có dự án nào thực hiện việc trục vét đất đai cả. Chỉ có thể là rác từ Formosa Hà Tĩnh. Khoảng cách từ Formosa Hà Tĩnh ra đây không xa, chỉ khoảng 45 km, đường thuận tiện và tốt.”
Một số hộ dân ở Thạch Hải nói với VNTB rằng, họ khẳng định nguồn rác thải này là từ dự án Formosa Hà Tĩnh: “Từ Formosa ra đây gần lắm, chỉ khoảng hơn 40 km. Họ(Formosa) đã nhiều lần thuê xe tải đổ trộm rác khắp tỉnh này rồi, từ Kỳ Anh cho đến Cẩm Xuyên và lần này đến lượt Thạch Hà. Được quản lý chặt chẽ như khu du lịch Thiên Cầm ở Cẩm Xuyên cách chúng tôi 10 km mà Formosa còn đổ trộm được rác thải thì nói chi đến chuyện Thạch Hà”.
Qua tìm hiểu của VNTB, Formosa không chỉ chôn cất trái phép rác thải độc hại trong trang trại của ông giám đốc Công ty môi trường đô thị Kỳ Anh, mà còn thuê mướn các loại xe tải đổ rác bất cứ nơi nào mà tài xế lựa chọn được.
Ngày 14/7 vừa qua, trả lời báo chí trước thông tin có hay không chất thải của Công ty Formosa được đem về chôn lấp tại bãi rác của thị trấn Thiên Cầm, ông Trần Hữu Duyệt – Phó Chủ tịch UBND huyện Cẩm Xuyên thừa nhận là có. Ông Trần Hữu Duyệt cho biết: Tại thời điểm phát hiện chất thải của Công ty Formosa được đem về chôn lấp tại bãi rác thị trấn Thiên Cầm (vào tháng 5/2015) là Phó chủ tịch UBND huyện phụ trách lĩnh vực môi trường, ông đã giao Phòng Tài nguyên và Môi trường làm việc với UBND thị trấn Thiên Cầm để xác minh, làm rõ. Cũng theo ông Duyệt, có khoảng 8 – 10 xe ô tô chở chất thải của Công ty Formosa về đổ tại bãi rác của thị trấn Thiên Cầm, ông đã giao Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Cẩm Xuyên liên hệ với Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Tĩnh) và Viện Công nghệ môi trường để lấy mẫu phân tích đó là chất thải gì? Nhưng kết quả là hai đơn vị được nhờ lấy mẫu để phân tích, báo cáo là có những khó khăn về quy trình lấy mẫu và phân tích nên sau đó, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Cẩm Xuyên đã không lấy mẫu gửi đi phân tích, làm rõ như chỉ đạo.
Nhiều người dân ở xã Thạch Lạc, Thạch Hội ( thuộc huyện Thạch Hà) và ở xã Cẩm Dương, Cẩm Hòa thuộc huyện Cẩm Xuyên cho VNTB biết một thông tin bất ngờ: bốn xã này rất có thế mạnh về trồng rau và các loại cây lấy củ quả. Trong hơn hai năm qua, tại 4 xã này, nhiều hộ trồng rau củ quả đã mua rác thải trôi nổi từ dự án Formosa Hà Tĩnh do các xe tải chở đến để tạo thành phân hữu cơ sinh học nhằm thay thế cho các loại phân hóa học có giá cao. ”Các hộ dân trồng rau củ quả không biết đây là rác thải từ dự án Formosa, chỉ nghe lời tài xế xe tải rằng đây là loại đất bùn có nhiều mùn hữu cơ rất tốt cho trồng trọt. Cho đến nay, vẫn còn rất nhiều hộ dân ngậm đắng nuốt cay với rác thải từ Formosa. Và cay đắng hơn nữa là, không có cơ quan nào đứng ra quản lý hoạt động xả rác này, và đưa ra các lời cảnh báo cho nhân dân”, một người trồng rau ở Cẩm Hòa nói với VNTB.
Cũng theo tìm hiểu của VNTB, vào ngày 17-7 vừa qua, UBND tỉnh Hà Tĩnh cho biết, tỉnh này đã phát hiện được 10 điểm xả thải trộm rác từ rác thải công nghiệp của dự án Formosa Hà Tĩnh, tập trung chủ yếu ở Kỳ Anh và Cẩm Xuyên.
“ Chúng tôi không muốn Formosa hoạt động trên đất nước này. Nó chỉ mang lại mất mát cay đắng”, một người dân Thạch Khê nói.
Các xã Thạch Khê, Thạch Lạc, Thạch Hải thuộc huyện Thạch Hà, nằm cách đại dự án Formosa Hà Tĩnh về phía bắc khoảng gần 40 km theo đường chim bay, và gần 50 km theo đường bộ có chất lượng tốt và thuận tiện. Còn khu du lịch Thiên Cầm ở Cẩm Xuyên nằm cách Formosa khoảng 30 km về phía bắc theo đường chim bay, và 40 km theo đường bộ có chất lượng tốt, thuận tiện cho việc vận chuyển bằng ô tô.