Châu Nam Việt
(VNTB) – Đóng cửa một bãi rác ở Việt Nam, vừa tốn kém hàng chục tỷ vừa nguy hiểm
Bãi rác Bình Tú rộng 26 hecta ở Phan Thiết vừa chính thức được nhà cầm quyền cho phép đóng cửa sau nhiều năm quá tải và gây ô nhiễm môi trường trầm trọng. Suốt 15 năm qua người dân nơi đây đã liên tục nhờ báo chí và cơ quan chức năng xử lý vì ruồi nhặng, mùi thối, khói đốt nồng nặc toả ra từ bãi rác đã ảnh hưởng đến sức khỏe người dân và du lịch biển gần đó.
Nhưng điều đáng nói là chi phí đóng cửa bãi rác này lên tới 88 tỷ đồng và thực hiện trong 4 năm. Dĩ nhiên ai cũng biết rằng để xử lý một khu vực ô nhiễm nặng thì sẽ cần rất nhiều tiền. Nhưng nhiều tiền mà mang lại hiệu quả thì không nói. Còn đằng này, phương án xử lý mà nhà chức trách đưa ra là sẽ xây thêm một bãi chôn rác diện tích 63 hecta (rộng gần gấp 3 lần bãi rác hiện nay). (1)
Tức là nhà nước sẽ mở rộng diện tích chôn lấp rác ngay trên vị trí cũ. Tất cả rác tại đây sẽ được chôn xuống lòng đất thay vì xử lý bằng công nghệ hiện đại để bảo vệ môi trường. Việc lạm dụng cách xử lý rác thải bằng chôn lấp đã bị các nhà khoa học và nhà hoạt động bảo vệ môi trường lên án từ nhiều năm nay vì làm trầm trọng hơn vấn đề ô nhiễm chứ không phải là giải pháp bền vững cho xã hội.
Một trong những hậu quả nghiêm trọng nhất của việc chôn lấp rác thải là ô nhiễm đất và nước ngầm. Khi rác thải bị chôn lấp, các chất hóa học và chất thải hữu cơ có thể ngấm vào đất, làm ô nhiễm các tầng nước ngầm. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng nước uống mà còn gây hại cho hệ sinh thái xung quanh. Những chất độc hại này có thể lan truyền qua chuỗi thực phẩm, gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cho con người và động vật tại khu vực đó. Khi đã thấm vào nước ngầm rồi thì việc xử lý sẽ khó khăn hơn rất nhiều.
Ngoài ra, khi rác thải hữu cơ bị phân hủy trong môi trường thiếu oxy, nó tạo ra khí methane, một loại khí nhà kính mạnh mẽ gấp 25 lần so với CO2. Việc chôn lấp rác thải làm gia tăng lượng khí methane trong khí quyển, góp phần vào hiện tượng nóng lên toàn cầu và biến đổi khí hậu. Các bãi chôn lấp lớn còn có nguy cơ gây ra cháy nổ do sự tích tụ khí methane, gây nguy hiểm cho các khu vực lân cận.
Trên đây chỉ là nói tới cách đóng cửa một bãi rác ở Việt Nam, vừa tốn kém vừa nguy hiểm. Còn việc mở bãi rác mới thậm chí còn tốn kém hơn mà cũng không đạt hiệu quả như mong muốn.
Lấy ví dụ cũng ngay tại Phan Thiết, để chấm dứt hoạt động bãi rác cũ, nhà chức trách đã cho xây dựng một nhà máy xử lý rác mới từ năm 2015, với tổng vốn đầu tư là 500 tỷ đồng. Nhưng tiến độ thi công ỳ ạch, cho nên tới tháng 10 năm ngoái thì nhà máy này mới được đưa vào hoạt động. Có điều hiện nay chỉ mới vận hành xử lý được 150 tấn rác mỗi ngày. Trong khi đó, cả thành phố Phan Thiết mỗi ngày có hơn 400 tấn rác thải sinh hoạt đô thị, chất thải rắn, chất thải từ chế biến hải sản… Vậy thì 250 tấn rác còn lại mỗi ngày sẽ đi về đâu và được xử lý như thế nào?
Việc xử lý rác theo công nghệ hiện đại đã được đề cập từ rất lâu chứ không phải bây giờ. Nhưng khi nói tới các vấn đề quy hoạch bền vững, bảo vệ môi trường và áp dụng công nghệ mới thì các lãnh đạo lại than ngắn thở dài về chuyện thiếu kinh phí, thiếu năng lực, có điều họ lại phê duyệt những dự án có hại cho môi trường rất nhanh và rất lãng phí. Lãng phí không phải ở việc chi tiêu cho hối lộ, tham nhũng, mà còn lãng phí tài nguyên, lãng phí đất đai, môi trường và sức khỏe người dân.
Thay vì bắt tay vào một dự án hiện đại để có thể đảm bảo cho nhiều thế hệ mai sau. Họ lại thích chọn những phương án có chi phí ban đầu thấp, nhưng có thể nâng giá trong quá trình xây dựng. Như vậy thì mới có thể trục lợi cá nhân, còn lợi ích lâu dài cho đất nước thì họ không quan tâm. Chính vì vậy người dân cũng đừng nên trông mong gì rằng bãi rác mới sẽ tốt hơn bãi rác cũ, chừng nào bộ máy chính trị vẫn còn cũ kỹ như hiện nay.
______________
Tham khảo:
(1) https://vnexpress.net/chi-hon-88-ty-dong-dong-cua-bai-rac-lon-nhat-binh-thuan-4771336.html