Thiền Lâm
(VNTB) – Chiến dịch “bắt ngân hàng” – được khởi sự chủ yếu từ năm 2012 với vụ Bầu Kiên, giờ đây dường như đang xoáy thẳng mũi tiến công vào TP.HCM – nơi có một ngân hàng thương mại cổ phần mang tên Đông Á cùng đồn đoán dính líu bởi không ít quan chức.
Ngày 22/4/2017, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế và tham nhũng (C46) – Bộ Công an đã tống đạt các quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam 4 tháng đối với bà Nguyễn Thị Kim Xuyến, nguyên Phó tổng giám đốc DongA Bank về 2 tội danh “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” và “cố ý làm trái các quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”. Cùng ngày, C46 đã khám xét nơi ở và nơi làm việc của bà Xuyến.
Bà Xuyến là nhân vật cấp cao thứ ba tại DongA Bank bị đình chỉ chức vụ, sau ông Trần Phương Bình (nguyên Phó chủ tịch HĐQT, nguyên Tổng giám đốc DongA Bank) và bà Nguyễn Thị Ngọc Vân, nguyên Phó tổng giám đốc DongA Bank (cả hai đã bị C46 khởi tố, bắt giữ vào ngày 10.12.2016 về 2 tội danh “cố ý làm trái các quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” và “vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”).
Từ trái qua: Ông Trần Phương Bình, bà Nguyễn Thị Ngọc Vân và bà Nguyễn Thị Kim Xuyến. Nguồn: Báo cáo thường niên 2012 của DongA Bank
Theo thông báo từ công an, ông Trần Phương Bình bị bắt là vì những sai phạm liên quan đến khoản tiền 2.000 tỷ đồng thất thoát tại ngân hàng này.
Trần Phương Bình, và cả vợ của ông, đã từng được vinh danh là “cặp đôi hoàn hảo” – thuộc số những người giàu nhất trong thị trường chứng khoán Việt Nam. Cũng như Bầu Kiên trong quá khứ, Trần Phương Bình của dĩ vãng dường như không mấy âu lo đến số phận bạc bẽo sẽ dành cho mình. Đông Á lại là một thứ “lô cốt” mà nhiều năm đã trở thành bất khả kháng. Thậm chí vào thời chao đảo năm 2015 khi cả Phạm Công Danh Xây Dựng và Hà Văn Thắm Đại Dương đều bị tóm, Ngân Hàng Đông Á chỉ bị Ngân Hàng Nhà Nước đưa vào diện kiểm soát đặc biệt. Sau đó rồi thôi.
Nếu ông Trần Phương Bình bị bắt là do gây thất thoát 2.000 tỷ đồng của DongA Bank, vụ việc này sẽ khá “đơn giản” và quy trình điều tra – xét xử sẽ gần tương tự những vụ truy án đối với giới chủ ngân hàng ở các ngân hàng Xây Dựng, Đại Dương và Dầu Khí Toàn Cầu.
Nhưng nếu ông Trần Phương Bình bị bắt không chỉ do gây thất thoát 2.000 tỷ đồng của DongA Bank mà còn bởi một nguyên cớ ẩn giấu nào khác, vấn đề có thể trở nên “chính trị” hơn.
Những anh chủ ngân hàng nhỏ lẻ, vốn có thói quen rụt đầu mỗi khi phải nói về một câu chuyện nào đó đầy nhạy cảm, chỉ e hèm rằng biết thân biết phận thì kinh doanh là kinh doanh, chứ đừng ham hố gì mà đi kinh doanh chính trị. Không vào khám thì thôi, chứ đã vào thì cái tội lớn nhất có khi chẳng phải là “cố ý làm trái gây hậu quả nghiêm trọng” hay “cả tham ô tài sản xã hội chủ nghĩa,” mà chẳng ai nói ra nhưng ai cũng hiểu là các vị ấy lao mình vào cuộc tranh chấp quyền lực giữa các anh Hai, anh Ba, anh Tư… và tự nguyện trở thành “sân sau” cho các anh ấy. Thời buổi đảo điên, phe này bắt người phe kia là “chuyện thường ngày ở huyện.”
Không ai có thể đoan chắc số phận của giới chủ ngân hàng sẽ ra sao. Không chỉ nợ xấu và lỗ lã, quy luật bắt ngân hàng lại tỉ lệ thuận với xu thế đấu đá quyền lực trong nội bộ đảng. Trong suốt một thời gian dài trước đây, không ít chủ ngân hàng đã dính dáng đến các “sân sau” của giới lãnh đạo, gây nên mối hằn thù giang hồ không thể nào bỏ qua được nữa. Sự hình thành các phe nhóm, phe phái quyền lực cũng đồng thời với xu hướng tung tóe các vụ bắt bớ lẫn nhau theo phương châm “triệt kinh tế.”
Sự kiện chính trị gần nhất sắp diễn ra là Hội nghị trung ương 5 của đảng cầm quyền. Tất nhiên, ít ai cho rằng vụ các quan chức cao cấp của DongA Bank bị bắt có liên quan đến Bí thư thành ủy Đinh La Thăng, bởi ông Thăng mới chấp nhiệm ở TP.HCM từ đầu năm 2016 và chưa thấy dấu hiệu nào dính líu đến DongABank.
Bản thân ông Đinh La Thăng đã và đang phải chịu mối liên hệ với chiến dịch điều tra các dự án ngàn tỷ đắp chiếu.
Còn nếu chiến dịch bắt quan chức DongABank không phải nhắm vào ông Đinh La Thăng, quan chức hoặc cựu quan chức nào ở TP.HCM có thể bị liên lụy trách nhiệm hình sự?