Luật sư Đặng Đình Bách là một trong số nhiều người bị chính phủ Việt Nam bịt miệng sau những nỗ lực loại bỏ than đá và bảo vệ người dân trước các mối nguy hại cho sức khỏe cộng đồng.
Các tổ chức phi chính phủ quốc tế đang tập hợp ủng hộ luật sư môi trường nổi tiếng Đặng Đình Bách nhân dịp kỷ niệm một năm ngày ông Bách bị kết án 5 năm tù tại Việt Nam với việc ra mắt trang web standwithbach.org và chiến dịch truyền thông xã hội #StandwithBach kêu gọi trả tự do ngay lập tức cho ông.
Nhiều tổ chức xã hội dân sự như Global Witness, Friends of the Earth US, Earthrights International, International Land Coalition, Grassroots Foundation và International Rivers đang hỗ trợ chiến dịch và kêu gọi Chính phủ Việt Nam trả tự do ngay lập tức cho ông Bách. Những nhóm cũng đang yêu cầu các quốc gia G7 hiện đang tài trợ hàng tỷ đô la cho quá trình chuyển đổi năng lượng chính đáng của Việt Nam ủng hộ lời kêu gọi này vì sẽ không thể thực hiện thành công quá trình chuyển đổi trong khi những lãnh đạo môi trường và khí hậu như ông Bách bị giam trong tù.
Maureen Harris, Cố vấn Cấp cao của Tổ chức Sông ngòi Quốc tế cho biết: “ÔNg Bách là một trong số những nhà hoạt động môi trường bị buộc tội trốn thuế, một tội đang ngày càng được sử dụng nhiều hơn để bịt miệng xã hội dân sự ở Việt Nam. Việc tội phạm hóa ngày càng tăng đối với các nhà hoạt động môi trường ở Việt Nam phải chấm dứt.”
Ông Bách đã bị bỏ tù vì tội “trốn thuế” sau khi dẫn dắt một chiến dịch giảm sự phụ thuộc của Việt Nam vào than đá. Là người sáng lập Trung tâm Nghiên cứu Luật và Chính sách về Phát triển Bền vững, ông Bách đã cống hiến cả cuộc đời để bảo vệ cộng đồng khỏi ô nhiễm độc hại, loại bỏ rác thải nhựa và hỗ trợ chính phủ chuyển đổi sang năng lượng sạch. Ông Bách đã tuyệt thực nhiều lần để phản đối bản án của mình và việc Việt Nam sử dụng luật thuế mơ hồ để bịt miệng các nhà hoạt động môi trường và khí hậu.
“Tôi chưa bao giờ tưởng tượng rằng anh Bách sẽ bị bỏ tù vì những việc ông ấy đã làm để giúp đỡ mọi người,” vợ anh, chị Thảo, cho biết trong video được phát hành trong chiến dịch #StandwithBach. “Ưu tiên hàng đầu của anh luôn là sức khỏe và hạnh phúc của người dân Việt Nam.” Cô ấy cũng vừa viết bài này: Tết này, tôi muốn chồng tôi về nhà.
Ông Bách đã không được xét xử công bằng. Cho đến bảy tháng sau khi bị bắt ông Bách mới được gặp luật sư và bản án của ông nặng hơn nhiều so với những người bị buộc tội trốn thuế thông thường. Các chuyên gia của Liên Hợp Quốc cho rằng việc truy tố ông Bách là có động cơ chính trị.
Ông Bách là một trong số những nhà hoạt động môi trường bị tù ở Việt Nam kể từ tháng 6 năm 2021 với tội danh trốn thuế. Bà Ngụy Thị Khanh, chuyên gia khí hậu nổi tiếng quốc tế và từng đoạt Giải thưởng Môi trường Goldman, đã bị giam giữ gần hai năm. Bà Khanh đã làm việc với chính quyền các tỉnh để giảm kế hoạch mở rộng điện than của chính phủ, nâng cao nhận thức cộng đồng về mối liên hệ giữa khí thải từ nhà máy than và việc Hà Nội có bầu không khí ô nhiễm tệ nhất trên thế giới, đồng thời tiến hành nghiên cứu và chính sách để chứng minh hiệu quả chi phí của giải pháp năng lượng mặt trời tại Việt Nam.
Tất cả những điều để lót đường cho cam kết của Việt Nam về mức không phát thải ròng vào năm 2050 và sau đó là Hiệp định Đối tác Chuyển đổi Năng lượng Công bằng (JETP) trị giá 15,5 tỷ đô la được công bố gần đây giữa các quốc gia G7 và Việt Nam. Một chủ trương đầy tham vọng như vậy không thể thực hiện thành công khi những người như bà Khanh, ông Bách và những người khác không thể tham gia vào quá trình thực hiện.
“Thật sốc khi những người bảo vệ môi trường ở Việt Nam đang bị bỏ tù vì bảo vệ người dân Việt Nam bình thường khỏi những tác động xấu nhất của biến đổi khí hậu hoặc để đảm bảo Việt Nam nhanh chóng hướng tới quá trình chuyển đổi năng lượng sạch với giá cả phải chăng,” Shruti Suresh, thuộc bộ phận Chiến lược Chiến dịch Bảo vệ Đất đai & Môi trường của Global Witness. “Các quốc gia G7 hỗ trợ JET-P của Việt Nam phải đảm bảo rằng xã hội dân sự và những nhà hoạt động môi trường ở Việt Nam có thể tham gia một cách có ý nghĩa vào quá trình này và không bị trừng phạt vì tham gia vào đó.”
Các nhà hoạt động xã hội dân sự báo cáo rằng luật thuế của Việt Nam không rõ ràng và bất công cũng như chính quyền đang sử dụng các kẽ hở để bóp nghẹt tiếng nói của xã hội dân sự. Thủ tục đặc biệt của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc quan ngại về việc luật thuế mơ hồ của Việt Nam được sử dụng để bắt giam những nhà hoạt động xã hội dân sự, các tổ chức phi chính phủ phải chịu “những yêu cầu vô lý đối với việc báo cáo, đăng ký tài trợ và dự án của họ.”
Liên Hợp Quốc đã kêu gọi Chính phủ Việt Nam sửa đổi các điều khoản thuế mơ hồ vì chúng có tác động đáng sợ đến xã hội dân sự và khả năng hoạt động của các hiệp hội phi chính phủ trong nước.
___________
Nguồn: International NGOs Call for Release of Prominent Environmental Defender in Vietnam One Year After 5-Year Prison Sentence – https://www.globalwitness.org/en/press-releases/international-ngos-call-release-prominent-environmental-defender-vietnam-one-year-after-5-year-prison-sentence/